Dünya’da sadece 4 merkezde yapılabilen, dünyanın en gelişmiş askeri nakliye uçaklarından olan A400M üzerindeki Bakım-Onarım-İyileştirme (Retrofit) işlemleri, Millî Savunma Bakanlığı ile ASFAT arasında imzalanan sözleşme kapsamında Türkiye’de Kayseri 2’nci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü (HBFM)’nde gerçekleştirilmektedir.

A400M Uçakları Bakım-Onarım-İyileştirme (Retrofit) Projesi kapsamında 2’nci HBFM’nde uluslararası kalite standartlarında ve rekor sayılabilecek bir sürede bakım-onarım-iyileştirme çalışmaları tamamlanan 4’üncü A400M Uçağı 2 Mayıs 2023 tarihinde Milli Savunma Bakanı Hulusi AKAR’ın katılımı ile düzenlenen bir törenle Hava Kuvvetleri Komutanlığı (HvKK)’na teslim edildi. Söz konusu tören ile ilgili detaylı haberimizi Defence Turkey Dergimizin 122’inci sayısında bulabilirsiniz.

Teslim Töreninde MSB AKAR’ın yanı sıra Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar GÜLER, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Atilla GÜLAN, Millî Savunma Bakan Yardımcısı Muhsin DERE, ASFAT Genel Müdürü Esad AKGÜN ve Airbus Türkiye Başkanı Simon WARD da hazır bulundu.

Bakan AKAR törende yaptığı konuşmasında Retrofit anlaşmasının Ekim 2019'da imzalandığını hatırlattı. Anlaşma çerçevesinde daha önce retrofit işlemleri tamamlanan 3 uçağın Hava Kuvvetleri Komutanlığına teslim edildiğini anımsatan Bakan AKAR, bugün de retrofiti tamamlanan 4’üncü uçağı teslim aldıklarını aktardı. Dünyada sadece 4 merkezde yapılabilen A400M Uçağı retrofit işlemlerinin, Kayseri 2’nci HBFM’nde gerçekleştirilmesini “bir gurur vesilesi” olarak nitelendiren Bakan AKAR, “Ülkemizin ve Kayserimizin yüz akı olan Fabrikamız, savunma ve havacılık alanında, tarihinden gelen tecrübeyle faaliyetlerini başarıyla sürdürmekte, kalifiye personeli, imkân ve kabiliyetleri ile savunma sanayiimize ve ülke ekonomisine büyük katkılar sağlamaktadır,” diye konuştu. Önde gelen havacılık firmalarından Airbus ile yapılan anlaşmayla Fabrikaya ilave yeteneklerin kazandırıldığını vurgulayan Bakan AKAR, “Türkiye’de öncü bir sanayi şehri olan Kayserimiz de teknoloji ve üretim merkezi olma yolunda önemli bir adım daha atmıştır. İnanıyoruz ki önümüzdeki dönemde dost ve müttefik ülke uçaklarının retrofit işlemleri de fabrikamızda gerçekleştirilecek, bu şekilde ülke ekonomisine çok daha fazla katma değer sağlanmış olacaktır,” ifadelerini kullandı. Törende konuşmaların ardından, uçağın teslimine ilişkin tutanak imzalandı. Sonrasında Bakan AKAR teslim alınan uçakta incelemelerde bulunarak yetkililerden bilgi aldı.

A400M Uçakları Bakım-Onarım-İyileştirme (Retrofit) Projesi

Proje kapsamında retrofit işlemlerine 5 Aralık 2022 tarihinde başlanılan 14-0028/MSN-028 kuyruk numaralı A400M Uçağı üzerindeki modifikasyon çalışmaları 24 Nisan 2023 tarihinde tamamlanmış akabinde 3 Nisan günü yer testleri, 26 Nisan günü ise uçuş testleri gerçekleştirilmişti. A400M Uçakları Bakım-Onarım-İyileştirme (Retrofit) Projesi kapsamında ilk uçak olan A400M 13-009/MSN-009 üzerindeki retrofit faaliyetine 7 Aralık 2020’de başlanmış ve çalışmalar 30 Temmuz 2021 tarihinde tamamlanmıştı. Proje kapsamında ikinci uçak 7 Nisan 2022, üçüncü uçak ise 27 Ekim 2022 tarihinde retrofit çalışmalarının tamamlanmasının ardından HvKK’na teslim edilmişti.

A400M 13-009/MSN-009 üzerindeki bakım-onarım-iyileştirme işlemleri 12’nci Hava Ulaştırma Ana Üs Komutanlığından kiralanan hangarda yapılırken, ikinci uçaktan itibaren retrofit işlemleri 2’inci HBFM bünyesinde inşa edilen ve 8 Temmuz 2022 tarihinde düzenlenen törenle hizmete alınan 6 Nolu Yeni A400M Retrofit Hangarı’nda yapılmaya başlanmıştır. ASFAT tarafından 2’inci HBFM’ne kazandırılan 2 gözlü Yeni A400M Retrofit Hangarı’nın bir gözünde A400M C-Check Overhol/FASBAT işlemleri, diğerinde ise Retrofit işlemleri yapılmakta. İnşasına 2020 Mart ayında başlanılan ve inşası Pandemi ortamına rağmen 250 kişilik bir ekip tarafından çift vardiya çalışmak suretiyle yaklaşık 16 ayda tamamlanan iki gözlü yeni A400M Retrofit Hangarının toplam maliyeti TL135 Milyon olarak açıklanmıştı.

A400M Uçaklarının ilk servise verilmesinden uçağın kabiliyet yükseltme programına alınmasına kadar geçen süre içinde kullanıcı geri bildirimleri ve tasarım değişiklikleri sonucunda oluşan iyileştirmelerin uçağa yansıtılmasına retrofit adı verilmektedir. 2017 yılından itibaren A400M Uçaklarına gerekli olan tüm bakımların 2’nci HBFM tarafından kısa sürede, ekonomik ve emniyetli bir şekilde yapılması sonucunda A400M retrofit faaliyetlerinin de ülkemizde yapılmasına yönelik görüşmeler başlamıştır.

Bunun sonucu olarak 12’inci Hava Ulaştırma Ana Üs Komutanlığı yerleşkesi içinde yer alan 2’inci HBFM, Airbus Defence & Space (ADS) tarafından bir yıl süren bir denetleme sonrasında A400M Uçakları için C-Seviyesi Overhol (C-Check) hizmeti sağlamak üzere sertifiye edilmiş ve Şubat 2018’de düzenlenen bir törenle sertifika takdim edilmişti. A400M Uçakları Bakım-Onarım-İyileştirme (Retrofit) Sözleşmesi ise 3 Ekim 2019 tarihinde düzenlenen bir törenle ADS ile ASFAT A.Ş. arasında imzalanmıştı. Sözleşme ile 2’inci HBFM’nin sadece HvKK envanterindeki A400M Uçakları için değil, bölgedeki dost ve müttefik ülkelerin hizmetindeki A400M Uçakları için de retrofit hizmeti sunabilmesinin önü açılmıştır. 2’nci HBFM, halen Airbus’a ait İspanya’daki iki ve Almanya’daki bir merkez dışındaA400M üzerinde retrofit işlemlerini yapabilen dünyadaki tek bakım merkezidir. Retrofit kabiliyetinin 2’nci HBFM tarafından kazanılması ile Fabrikanın bakım faaliyetleri uluslararası standartlara ulaşmış ve ülkemize önemli ölçüde katma değer girdisi sağlanmıştır.

Bu kapsamda bu proje sayesinde, 2’nci HBFM, ADS tarafından onaylanan bir bakım merkezi olmuş ve Kalite Yönetim Sistemi ile bakım uygulamaları EMAR-145 (European Military Airworthiness Requirements) seviyesine yükseltilmiştir. A400M Retrofit işlemlerinin 2’nci HBFM/Uçak FASBAT Müdürlüğü bünyesinde yapılması sayesinde ise uçak başına yaklaşık Euro1 Milyon tutarında paranın hazinede kalması sağlanmıştır.

Retrofit işlemleri sayesinde, HvKK envanterindeki 10 A400M Uçağı belli bir takvimde A400M Programı altında teslim edilecek en son uçaktaki aviyonik donanım ve yazılım sürümü seviyesine çıkartılmaktadır. Diğer yandan ADS’nin hem daha ekonomik, hem de daha hızlı bir takvimde hayata geçirilmesi nedeniyle kendi elindeki A400M Retrofit çalışmalarının bir kısmını 2’inci HBFM’ne kaydırmayı değerlendirdiği ve bu kapsamda ASFAT/2’inci HBFM ile görüşmeler yaptığı belirtiliyor.

A400M Uçağının Teknik Özellikleri

3 ila 4 mürettebatla uçuş yapabilen A400M Uçaklarının teknik özelliklerinden kısaca bahsedelim. Kapasitesi 37 ton olan uçakta 116 tam teçhizatlı asker/paraşütçü, 66 sedye ve 25 tıbbi personel taşınabilmektedir. Uzunluğu 43.11 metre, kanat açıklığı 42.36 metre, yüksekliği ise 14.67 metredir. Uçağın boş ağırlığı 78 ton, azami kalkış ağırlığı 141 ton ve azami iniş ağırlığı 123 tondur. Azami yük ile 3.300km menzile ulaşabilen A400M, 30 ton yük ile 4.500km, 20 ton yük ile de 6.400km menzile erişebilmektedir.

A400M Uçağının HvKK envanterinee girmesiyle birlikte ulaştırma uçaklarında daha önce taşınamayan büyük hacimli ve ağır araç-gereç, malzeme ve teçhizatlar taşınmaya başlanmıştır. Uçak iki UH-1H /T129 ATAK/AH-1W SuperCobra veya bir Skorsky/Cougar tipi helikopterin, altı Stinger bataryasının, altı Land Rover tipi aracın, iki orta büyüklükte kamyonun taşınmasına imkân sağlamaktadır. A400M Uçağında diğer ulaştırma uçaklarında taşınamayan ve standart palet yükleme yüksekliğini aşan malzemeleri taşıma maksadıyla yük gemilerinde de kullanılan 40 ft'e kadar konteynerler taşınabilmektedir.