3 Nolu Hangar içinde önde (057) CN235 Aviyonik Modernizasyon Projesi Klavuz Uçağı, arkada ise rutin D-Seviyesi (FASBAT) bakım onarım işlemleri devam eden CN235-100M (122) Hafif Nakliye Uçağı görülüyor

HvKK envanterindeki CN235 Hafif Nakliye Uçakları ile uzun yıllardır personel ve malzeme ikmal, ambulans, VIP, tatbikat ve uluslararası anlaşmalar kapsamında yapılan Açık Semalar Anlaşması (ASA) görevleri icra edilmekteydi. Ancak, CN235 Uçaklarının aviyonik cihazlarının eski nesil olması nedeniyle, uluslararası havacılık otoriterleri tarafından dikte edilen seyrüsefer kurallarını karşılayamadığı için modernize edilmesi gereği ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda 12 Temmuz 2012 tarihli Savunma Sanayi İcra Komitesi (SSİK) Toplantısında alınan karar ile CN235 Aviyonik Modernizasyon Projesi başlatılmıştır.

2016 yılında ERCİYES benzeri kapsamlı bir aviyonik modernizasyon yerine CN235 Uçaklarının belirli cihazlarının değiştirilmesi ve kısıtlı sayıda yeni sistem entegrasyonu ile modernize edilmesi yönünde bir karar alınmış ve bu işleminin, HvKK’nın teknik bilgi birikimi, mevcut iş gücü, imkan ve kabiliyetleri ile kendi bünyesinde yürütülmesine karar verilmiştir. CN235 Aviyonik Modernizasyon çalışması için Kayseri 2’nci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü (HBFM) görevlendirilmiş ve CN235 Uçaklarının ihtiyaç duyduğu uçuş emniyetinin arttırılması ve uluslararası hava trafik kurallarının dikte ettiği TCAS, IFF Mod 5S, ADS-B OUT (ADS-B sinyallerini iletme kabiliyetine sahip), GPS tabanlı Seyrüsefer gibi kabiliyetleri kazanması amacıyla 2’nci HBFM tarafından Aviyonik Modernizasyonu Projesi başlatılmıştır. Projede Prototip uygulaması gerçekleşmiş ve test uçuşları tamamlanmıştır.

CN235-100M Hafif Ulaştırma Uçağının standart kokpit yerleşimi

Dünyadaki en büyük CN235-100M filosuna sahip Türkiye’nin envanterindeki 58 uçağın bu zamana kadar en az 120 kez Depo Seviyesi Bakımı (DSB)’ını yapan 2’nci HBFM/Uçak FASBAT Müdürlüğü, halihazırda uçaklarının 6 yılda bir ihtiyaç duyduğu DSB işlemlerini ortalama 60 iş günü içerisinde gerçekleştirilmekte olup, yılda 8 adet CN235 Uçağının DSB işlemi tamamlanabilmektedir.

Edindiğim bilgiye göre 2’nci HBFM/Uçak FASBAT Müdürlüğü CN235 Aviyonik Modernizasyon Projesi kapsamında kendi imkanlarıyla geliştirdiği özgün ekonomik aviyonik modernizasyon çalışması Airbus Defense & Space (ADS) Firmasınca yakından takip edilmekte. Firmanın bu kapsamda prototip uçağın testlerdeki başarısına bağlı olarak önümüzdeki dönemde Fransa ve Güney Kore’ye de 2’nci HBFM/Uçak FASBAT Müdürlüğü’nün CN235 aviyonik modernizasyon çözümü önerebileceği değerlendiriliyor.

2’nci HBFM/Uçak FASBAT Müdürlüğü sadece HvKK envanterindeki CN235’lere değil Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı envanterindeki CN235/P235 uçaklarına da bakım ve onarım hizmeti sunmakta. Bu uçaklarda sıklıkla yanan iniş takımı arızaları da yine 2’nci HBFM/Uçak FASBAT Müdürlüğündeki iniş takımı bakım onarım altyapısı sayesinde milli imkanlarla giderilmekte. İniş takımları dışında pervane ve LRU bakım ve onarım kabiliyeti de mevcut tesiste. ADS tarafından sertifiye edilen 2’inci HBFM’ne 1 Temmuz 2015 tarihinde düzenlenen bir törenle Türkiye ve bölgedeki CN235 Uçaklarına yönelik olarak ‘Bölgesel Destek Bakım Merkezi’ sertifikası verilmişti.

CN235 Aviyonik Modernizasyon Projesi Klavuz Uçağının yeni kokpit yerleşimi

6 Ekim 2021 günü 95’inci kuruluş yıldönümünü kutlayan Kayseri 2’nci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü (HBFM)’ne 24 Haziran 2021 günü gerçekleştirdiğimiz ziyaret sırasında CN235 Aviyonik Modernizasyon Projesinin Kılavuz (Prototip) Uçağını da 3 nolu hangarda inceleme fırsatı bulmuştum. 3 Nolu Hangarda CN235 Aviyonik Modernizasyon Klavuz Uçağı üzerindeki çalışmalarda önemli bir aşama kaydedilmiş ve 24 Haziran 2021 itibarıyla son test aşamasına gelinmişti. Geçen süre zarfında Ağustos 2021 itibarıyla prototip uygulaması gerçekleşmiş ve test uçuşları tamamlanarak yapılan tasarımın tüm uçaklara uygulanması için Seri Modernizasyon Fazı’na başlamak üzere çalışmalar başlatılmıştı.

CN235, T-41D ve SF-260D Uçaklarının bakım onarım ve modernizasyon işlemlerinin yapıldığı hangarda o tarihte CN235 Aviyonik Modernizasyon Projesinin Kılavuz (Prototip) Uçağı dışında 1 CN235 Ulaştırma Uçağı ile CN235 MİLSİS-23U Uçağı da FASBAT ve modernizasyon işlemi görmekteydi.

CN235 Aviyonik Modernizasyon Projesi kapsamında, ERCİYES Projesine kıyasla oldukça ekonomik bir çözüm tercih edilmiştir. Çünkü böyle bir uçak için ERCİYES Projesindeki gibi pahalı ve ABD$5 Milyon değerinde bir aviyonik paketin entegrasyonu maliyet etkin bir çözüm olmazdı. Aviyonik Modernizasyona tabi tutulan ve ‘Klavuz’ olarak da anılan prototip uçağa TCAS, IFF Mod 5S, ADS-B (Otomatik Bağımlı Gözetim-Yayın, genel olarak bu sistem havacılıkta 2.500 feet üzeri uçan cisimlerin yeryüzünden kontrol edilebilmesi için kullanılmaktadır), GPS Tabanlı Seyrüsefer ve Oto-Pilot gibi yeni kabiliyetler kazandırılmıştır. Garmin ürünü donanım/LRU’lar sertifiye ürünler olduğundan (uçuş sertifikasyonları yapılmış ürünler) 2’nci HBFM/Uçak FASBAT Müdürlüğünce geliştirilen CN235 Aviyonik Modernizasyonu sertifiye bir çözüm olarak değerlendirilmektedir.

@MSB - P-235 D/K Uçağı kokpit yerleşimi