KoçSavunma, denizaltıların acil durumlarda Denizaltı Acil Durum Sualtı Telefonu ile yayımladıkları akustik sinyali ve yine Acil Durum Pingeri olarak çalışan ve sonar sinyali yayan Sonar Beacon Sistemi tarafından yayımlanan akustik sinyalleri alabilmek için Akustik İzleme ve Yakalama Sistemi (AİYS)’ni geliştirmiştir. 

AİYS, Tespit Konumlandırma ve İzleme Bilgisayarı ve Akustik Başlık olmak üzere iki temel alt-sistemden oluşmaktadır.

Daha önce SAHA EXPO 2021 Fuarı sırasında bilgi edinme fırsatı bulduğum AİYS, acil durum çağrısı yapan denizaltının yerini belli bir derinliğe daldırılan ve sudaki akustik sinyalleri dinleyen akustik bir başlığa sahiptir. AİYS aldığı sinyalleri, kablo aracılığı ile gemi/bot üzerindeki Tespit Konumlandırma ve İzleme Bilgisayarına iletmekte ve sinyal işleme yazılımı vasıtasıyla analiz edilen akustik sinyallerin herhangi bir ping olup olmadığı değerlendirilir. Ping’in tespit edilmesi durumunda AİYS TKİB vasıtasıyla hesapladığı kerteriz bilgisini kullanıcıya bildirmektedir.

Dalmış durumdaki denizaltı tarafından yayınlanan akustik sinyaller, ortam koşullarına göre suda oluşabilen akustik tabakalar (20m ila 50m derinliğe kadar görülebilmekte) nedeniyle çoğu zaman su üstüne ulaşamamaktadır. 

Bu sebeple operasyon öncesinde, yine bir KoçSavunma ürünü olan ve akustik bir kaynaktan yayılan seslerin sualtında ilerlemesini modelleyen bir yazılım aracı olan Sualtı Ortam Modeli (SORTAM) Yazılımı vasıtasıyla sudaki olası akustik tabakalar tespit edilir ve ardından AİYS Akustik Başlık’ı o tabakanın altına daldırılır. Bu sayede acil durum sinyali yayınlayan denizaltının yeri daha kolay ve hızlı bir şekilde tespit edilir. 

Edindiğim bilgiye göre AİYS Akustik Başlık, kullanıcı gereksinimine bağlı olarak 100 metre derinliğe kadar dalabilecek şekilde teslim edilebilmektedir.

DzKK, Türkiye denizlerinde oluşabilecek akustik tabakaların özelliklerine istinaden AİYS’in 50m’ye daldırabilen versiyonundan sipariş etmiş ve özel olarak tasarlanan sistemler DESAN Tersanesi tarafından inşa edilerek Ağustos 2020’de teslim edilen iki adet Acil Müdahale ve Dalış Eğitim Botu’na takılmış ve hizmete verilmiştir. 

AİYS, sadece denizaltıların acil durumlarda yayınladıkları akustik sinyalleri değil aynı zamanda denize ya da göle düşen uçaklardaki kara kutular tarafından yayınlanan ‘ping’ sinyallerini de tespit edebilmektedir.