EN TR

Latest News

FS Languedoc (D-653) Fırkateyni ve NETTUNO-4100 R-ET Sistemi

Fransız Deniz Kuvvetleri hizmetindeki Aquitaine (FREMM ASW) Sınıfı Fırkateynlerden FS Languedoc (D-653)’u 7 Haziran günü İstanbul’da Sarayburnu Limanı’nda gezerken en çok dikkatimi çeken özelliklerinden birisi de devasa NETTUNO-4100 Radar Elektronik Taarruz Sistemi antenleri oldu.

Date: 10 Haziran, 2023 Update: 05 Kasım, 2024

Tamamıyla solid-state Almaç/Göndermeç (RX/TX) modüllerine, AESA yapıdaki elektronik hüzme yönlendirebilen iki ayrı antene (sağ ve sol anten dizini), geniş bant dijital alıcılara ve DRFM kabiliyetine sahip gelişmiş bir Radar Elektronik Taarruz Sistemi olarak dikkat çekiyor.

İçerdiği yüksek teknoloji ve oldukça yüksek maliyeti nedeniyle Mısır ve Fas’a satılan FREMM Fırkateynlerinde bu donanım yer almamıştır. Hatta yüksek maliyeti nedeniyle o tarihte bütçe kaynaklı sorunlar nedeniyle FS Normandie (D-651) Fırkateyni bir süre NETTUNO-4100 R-ET Sistemi olmadan görev yapmıştır.

Fotoğraf: FS Normandie (D-651) Fırkateyni

H-J frekans bantlarını kapsayan NETTUNO-4100’ün sadece tehdit düşman gemisi radarlarını (arama ve atış kontrol/aydınlatma radarları) değil gemiye doğru ateşlenen farklı yönlerden gelen ve farklı bantlarda RF arayıcı başlıklara sahip güdümlü mermilerinin de arayıcı başlıklarını eşzamanlı olarak karıştırma ve köreltme kabiliyetinde olduğu belirtiliyor.

NETTUNO-4100’ün Jamming Antenna Subsystem (JASS) olarak anılan ve gemide iskele ve sancak tarafında konumlandırılan anten birimleri Fransız FREMM Fırkateynlerinde geminin RCS izini düşürmek için özel olarak tasarlanmış oldukça heybetli bir kaide içinde yer alırken NAVDEX 2019 sırasında gezme fırsatı bulduğum ITS Carlo Margottini (F-592) gibi İtalyan FREMM Fırkateynlerinde ise daha kompakt bir kaide tercih edilmiştir.

Her bir JASS, 180 derece yanca ve 50 derece yükseliş kapsamasına sahip. Açık kaynaklarda NETTUNO-4100’de AESA antenlerde GaAs mı oysa GaN teknolojisinin mi kullanıldığına dair bilgiye denk gelmedim ancak geliştirme dönemi ve hizmete giriş tarihi itibarıyla GaAs olma ihtimali yüksek.

ASELSAN tarafından geliştirilen AREAS-2N Radar ET Sistemi, Türk Deniz Kuvvetleri hizmetinde yer alan NETTUNO-4100 benzeri bir R-ET Sistemidir. İlk kez TCG Anadolu (L-400) Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (LHD) üzerinde kullanılan AREAS-2N R-ET Sisteminde sancak ve iskele tarafındaki antenler birbirinden farklı yapıdadır. NETTUNO-4110 gibi AESA anten tasarımına ve DRFM özelliğine sahip olan solid state yapıdaki AREAS-2N R-ET Sistemi üretici bilgisine göre oldukça kabiliyetli ancak buna mukabil yüksek maliyetli ve yüksek enerji isteyen bir Deniz Elektronik Harp Sistemidir.

Fotoğraf: Daha önce IDEF Fuarında sergilenen AREAS 2N R-ET Sistemi anteni ölçekli modeli.

Daha önce IDEF Fuarında edinmiş olduğum bilgiye göre hem dar bant, hem de geniş bant dijital alıcılara, Sayısal RF Hafıza (DRFM, modern faz uyumlu [coherent] tehditler için) ve katı-hal (solid-state) güç yükselteçlerine sahip olan AREAS-2N, her biri 90 derece kapsama kabiliyetli ve içinde 1.000’den fazla T/R modül yer alan 4 AESA antene sahip olacaktı. Bunlardan ikisi sancak ikisi ise iskele tarafında konuşlandırılacaktı. Tehdide karşı hem aldatma, hem de ses basma (noise) yoluyla karıştırma kabiliyetine sahip olacak AREAS-2N’nin aynı anda toplamda 32 tehdit (anten başına 8 tehdit) ile başa çıkabilecek kabiliyette olacağı iddia edilmişti. Ancak, TCG Anadolu LHD Gemisi üzerindeki anten yapısı bahse konu IDEF Fuarında tanıtılan ve bilgisi paylaşılan anten tasarımından daha farklı. Dolayısıyla mevcut çözümde bahse konu kabiliyetlerin mevcut olup olmadığı konusunda bu aşamada bir yorum yapamam.

Yüksek kapasiteli sayısal DRFM kabiliyeti sayesinde AREAS-2N, modern faz uyumlu (coherent) ve faz uyumsuz (non-coherent) karıştırma tekniklerini birden fazla tehdit radarına uygulayabilir ve bu yetenekleri ile tehdit gemilerdeki radarları hem arama, hem de izleme/aydınlatma modlarında etkinliklerini yok edebilir. Faz uyumlu (radarla eşgüdüm/coherent) karıştırma tekniğinde sayısal DRFM kullanılarak tehdit radarın pulse’ı alınır, kaydedilir ve onun üzerine ET/aldatma tekniği uygulanarak tekrar radara gönderilir. Radar eğer teknolojik olarak akıllı bir radar ise kendi pulse’ının geri geldiğine böylece ikna olur ve aldatılmış olur.

AESA bir radara elektronik taarruz için AESA Karıştırıcı olmazsa olmazlardan, ayrıca elektronik huzme yönlendirme kabiliyetli AESA anten yapısı sayesinde farklı yönlerden gelen farklı bantlardaki RF tehditlere eş zamanlı olarak yüksek ERP değeri ile taarruz ve karıştırma görevi için de solid state ve AESA yapıdaki TX/RX modülleri anten tasarımı şart. Solid state yapı bir yandan mekanik yapının MTBF değerinin çok çok üzerinde bir performans sunarken, diğer yandan da eski nesil TWT tabanlı R-ET sistemlerine kıyasla aynı ERP gücünün çok daha hafif ve kompakt boyutlarda bir tasarımla üretilebilmesine imkan tanımaktadır …