Date: 05 Temmuz, 2021
Envanterinde yer alan emektar KC-135R Stratotanker Tanker Uçaklarını önümüzdeki yıllarda Airbus Defence & Space (Savunma ve Uzay – ADS) ürünü yeni nesil A330 Çok Rollü Tanker ve Ulaştırma (MRTT) Uçakları ile değiştirmeyi planlayan Türk Hava Kuvvetleri, bir yandan A330 MRTT Projesine yönelik görüşme ve çalışmaları belli bir takvim kapsamında yürütürken diğer yandan da harekat etkinliğini büyük ölçüde artıran Adana, İncirlik’te konuşlu 10’uncu Tanker Üs Komutanlığı bağlısı 101’inci Havada Yakıt İkmal Filosu (Çağrı Adı: Asena) bünyesinde görev yapan 7 adet KC-135R Stratotanker'i modernize ederek A330 MRTT Uçakları hizmete girene kadar görevlerini hem yurtiçinde, hem de yurt dışında etkin bir şekilde yapabilmelerini garanti altına almaktadır.
Edindiğim bilgiye göre daha önce 2000’li yılların başında Pacer-CRAG (Seyrüsefer Radarı ve Küresel Konumlandırma Sistemi) modernizasyondan geçirilen uçaklar geçtiğimiz dönemde alınan bir karar çerçevesinde halihazırda ABD’nde Pacer CRAG Blok 45.1 modernizasyonuna tabi tutulmakta. Bu kapsamda bir KC-135R Stratotanker Uçağı ABD’ndeki modernizasyon işlemi Haziran 2021 itibarıyla devam etmekte olup ilk uçağın işlemleri tamamlandıktan sonra filodaki diğer 6 uçak da Pacer CRAG Blok 45.1 modernizasyonuna tabi tutulacaktır.
Envanterdeki uçaklar, 1959-1963 yıllarında ABD Hava Kuvvetleri’ne KC-135 konfigürasyonunda teslim edilmiş, 1993’te hizmet dışı bırakılarak 309’uncu Havacılık Bakım ve Yenileme Grubu (AMARG)’nda depolanmaya başlanmış ve daha sonra KC-135R seviyesinde modernize edilerek Aralık 1997 - Temmuz 1998 arasında Hava Kuvvetleri Komutanlığı (HvKK)’na teslim edilmiştir. KC-135R Uçakları 2010’lu yılların başında Küresel Hava Trafik Yönetim (GATM) Sistemi aviyonikleri ile modernize edilmişlerdi. Bu çerçevede modernizasyondan geçirilen ilk KC-135R uçağı Nisan 2011’de teslim alınmıştı. Diğer yandan uçaklarda görev yapan personele GATM Sistemi konusunda ihtiyaç duydukları eğitimler ise ABD Hava Kuvvetleri personelince İngiltere’de Kraliyet Hava Kuvvetleri'ne ait Mildenhall Hava Üssü’nde icra edilen iki haftalık kurs ile verilmiştir. Kurs, Sınıf Eğitimi ve uçak üzerinde Pratik Eğitim olmak üzere iki aşamadan oluşmaktaydı. ABD Hava Kuvvetleri’ne ait Tinker Air Force Base, Oklahoma’da uygulanmakta olan Pacer CRAG Blok 45 Aviyonik İyileştirme Programı kapsamında uçakların kokpiti yeni sıvı kristal ekranlar, radyo altimetre, otomatik pilot, sayısal uçuş yönetim sistemi ve diğer bilgisayar modülü güncellemeleriyle tamamen yeniden şekillendirilmekte ve uçakların aviyonik donanım açısından 2040 yılına kadar etkin görev yapabilmesi sağlanmakta.
KC-135R Stratotanker Uçaklarının rutin FASBAT işlemleri ise yılda yaklaşık 30 uçak ve 10 motorun bakımını yapabilen Kayseri’deki Uçak Fabrika Seviyesi Bakım ve Tadilat (FASBAT) Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmekte. 2’nci Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü (HBFM) bağlısı Uçak FASBAT Müdürlüğü’nün halen KC-135R uçakları için FASBAT kabiliyetine sahip ABD dışında tek tesis olduğu belirtiliyor. KC-135R Stratotanker Tanker Uçaklarının FASBAT işlemi 7 ay sürüyor (bakım, onarım işlemi 145 gün sürmekte) ve her 5 yılda bir uçaklar FASBAT işlemine tabi tutuluyor. 1 Aralık 2009 tarihli Air Force Magazine dergisine göre 5 yılda bir gerçekleştirilen her bir KC-135R FASBAT işleminin ABD hava kuvvetleri (USAF)’ne maliyeti ABD$8 Milyon.
KC-135R Depo Seviyesi Bakım/FASBAT işlemi kapsamında ilk olarak bakım girişinde uçağın durumunu anlamaya yönelik sıcak keşif kontrolleri yapılmakta. Daha sonra uçak 1 numaralı FASBAT Hangarına alıp büyük kumanda elemanları, yatay ve dikey kuyruğu sökülerek yıkama öncesi hazırlıkları yapılıyor. Akabinde uçağın genel yıkaması yapılarak boyası tamamıyla sökülüyor. Boyası söküldükten sonra ilgili iş kartları gereği uçağın soğuk keşif işlemleri denilen detaylı kontrolleri yapılıyor. Bu kontroller sonucunda tespit edilen aksaklıklar gideriliyor. Aksaklıkların paralelinde bakım onarım işlemleri de yapılıyor. Bakım onarım işlemleri yapılıp tespit edilen bütün aksaklıklar giderildikten sonra uçağın montaj işlemi başlıyor. Montajı tamamlanan uçak üzerinde ilk olarak hangar içi fonksiyon kontrolleri gerçekleştiriliyor ve bir sorunla karşılaşılmazsa uçak boyanmak üzere boya hangarına gönderiliyor. Boya ve markalama işlemleri tamamlandıktan sonra motor çalıştırma ve uçuş hattı fonksiyon kontrolleri yapılarak uçağın bakım işlemleri tamamlanıyor. FASBAT’ı tamamlanan uçak ile HvKK’ndan gönderilen uçuş ekibi bir tecrübe uçuşu yapıyor ve yine bir sorun ile karşılaşılmazsa uçak ilgili birliğine teslim ediliyor.