Savunma ve Havacılık Sanayi İmalatçılar Derneği (SaSaD) 1 Ekim tarihinde, Türkiye savunma ve havacılık sanayiine etkileri konusunda mevcut durum ve gelecek öngörüsü başlıkları altında kapsamlı bir rapor yayınladı.

SaSaD üye firmalarının görüş ve önerileriyle, temel tespitler, yaşanan zorluklar, geliştirilen çözümler, salgının iş devamlılığına etkileri, finansal sürdürülebilirliğe etkisi ve eko-sistemin talepleri alt başlıkları altında yayınlanan raporun öne çıkan kısımlarını sizler için derledik.

Yayınlanan raporda; 2020 yılında tedarik ve üretim sürecinde yaşanan zorluklara rağmen, firmaların aldıkları tedbirlerle teslimata devamın sağladığı, ancak buna rağmen cirolarda %30’lara varan azalmalar beklendiği tespit edilirken, ekosistemdeki en büyük riskin hala nakit akışında yaşanabilecek ciddi tıkanmalar olduğu ve firmaların ciddi şekilde sürdürülebilirlik endişesi taşıdığına değinildi.

COVID-19’un teslimata etkisinin de değerlendirdiği raporda yaşanan zorluklar ve geliştirilen çözümlere de yer verildi. Buna göre;

Yaşanan Zorluklar

·       Ham malzeme (çelik, alüminyum) tedarikinde sıkıntılar,

·       Yurtiçi/yurtdışı tedarikçilerden gelen Cezasız Süre Uzatımı talepleri,

·       Ani/plansız sokağa çıkma yasağı dönemlerinde yaşanan lojistik duraklamalar,

·       Savunma firmalarına tanınan sokağa çıkma yasağından muafiyete karşın, kontrol noktalarında yaşanan güçlükler,

·       Gümrüklerde yaşanan gecikmeler,

·       Bazı kamu kurumlarının tedbir amaçlı çalışmayı durdurması,

·       Yurtdışı testlerde gecikmeler,

·       Seyahat kısıtlamaları,

·       Personel psikolojisi, moral ve verim düşüklüğü,

·       Uçuşların azalması; kargo ve navlun ücretlerinin artması,

Geliştirilen Çözümler:

·       Vardiya sistemine geçiş; aynı anda çalışan sayısını azaltma

·       Hafta sonu mesaileri

·       Uzaktan/evden çalışma

olarak ele alındı.

Raporda Havacılık ve Gemi Sanayinde yaşanan gelişmelerde ayrıca masaya yatırıldı.

Havacılık sanayinde  siparişlerde %25-70 arasında azalmanın birçok farklı firmanın tarafından beyan edildiği raporda; uçuşlarda ve sivil havacılık siparişlerinde önemli düşüşlerin olabileceği belirtilirken, S-400 tedarik süreci sonrasında JSF programından Türkiye’nin çıkartılması sonrasında Türk Havacılık Sanayinin alacağı iş payında (bugüne kadar 1,1 milyar $ ihracat gerçekleşti; toplam 5,5 milyar $ iş potansiyeli) belirsizlik oluştuğu ve havacılık sektöründe küçülme yaşanabileceği öngörüldü.

Gemi İnşa Sanayinde askeri projelerin devam etmesine rağmen, ticari siparişlerin ötelenmesine dikkat çekilirken, gemi onarım taleplerinde yaşanan iptaller ve ötelemeler nedeniyle tersane cirolarında %50’lere varabilecek dikkat çekici düşüşlerin olabileceğinin hiç de şaşırtıcı olamayacağına yer verildi.

COVID-19 sürecinde finansal sürdürülebilirliğin ektisinin de ayrıntılı şekilde ele alındığı raporda; özellikle eko sistemin önündeki en büyük riskin, nakit akışında yaşanabilecek sıkıntı olduğu değerlendirildi.

OEM’lerin Tier-1 olarak adlandırılan alt yüklenicileri ödemeleri düzenli yaptığı ancak Tier-1’ların Tier-2 seviyesindeki alt yüklenici firmalara, leasing/kredi yükleri nedeniyle, düzenli ödeme yapamamasının savunma sanayinin sürdürülebilirliğinin en önündeki en büyük problemlerden biri olduğuna yer verildi.

Raporun tamamına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

https://www.sasad.org.tr/uploaded/COVID-19-un-Savunma-Sanayine-Etkileri-Raporu.pdf