Öncelikli olarak sabit ve hareket halindeki su üstü hedeflere karşı (ASuW) kullanılmak üzere tasarlanan ancak yoğun bir şekilde korunan kara hedeflerine karşı da kullanılabilen 5’inci Nesil SOM-J Füzesinin geliştirme çalışmalarına 18 Şubat 2014’te Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB) ile Ana Yüklenici ROKETSAN arasında imzalanan F-35 MTU/JSF Uyumlu Hassas Güdümlü Akıllı Füze Tasarım, Geliştirme ve Prototip Üretim Projesi Sözleşmesi altında başlanılmıştır. SOM-J Füzesinin tasarım, geliştirme, prototip üretim, test ve platform entegrasyon faaliyetleri tasarım sorumlusu TÜBİTAK SAGE tarafından gerçekleştirilmekte olup, tanıtım/pazarlama ve seri üretim faaliyetleri ise ROKETSAN sorumluluğundadır.

Milli Savunma Bakanlığı TÜBİTAK SAGE Ziyareti

2017 yılında alt-sistem seviyesi testlerden sistem seviyesi testlere geçilen, Esir Taşıma ve Güvenli Mühimmat Bırakma/Ayrılma Testi Temmuz 2018’de Sinop Atış Test Sahası’nda gerçekleştirilen ve Çevresel Şartlar ve Yer Testleri Ekim 2020’de tamamlanan SOM-J Programında test mühimmatları ile uçuşlu testlere bir süredir devam edilmektedir. Bu kapsamda 2021 yılı ilk yarısı içinde 401’inci Test Filo Komutanlığı bağlısı F-16C Uçağı SOM-J KTM-2 (KTM kodu uçağa bağlı taşıma sırasında veri toplama amaçlı özel ölçümlendirme sistemlerine sahip Kütle Eşdeğer Test Mühimmatı’nın prototip kodunu ifade etmektedir) ile uçuş anında görüntülenirken, 5 Eylül 2021 tarihinde sosyal medyada yer alan TRT Haber tarafından gerçekleştirilen 401’inci Test Filo Komutanlığı ziyareti haberinde paylaşılan görüntülerde  SOM-J KTM-2 mühimmatının yanı sıra uçaklara takılarak uçuş testine çıkan SOM-J İTM-2 (Geliştirilmiş TR40 Turbojet Motoruna sahiptir, İTM kodu harp başlığı hariç tüm sistemleri taktik sistem ile aynı olan ve uçuş testleri sırasında veri toplama amaçlı özel ölçümlendirme sistemlerine sahip İşlevsel Test Mühimmatı’nın prototip kodunu ifade etmektedir) mühimmatı da dikkat çekmiştir.

Kaynak TRT Haber

Türkiye, Temmuz 2019'da F-35 Müşterek Taarruz Uçağı Programından ihraç edilmiş olsa da SOM-J Projesi durmamış ve 2021 yılı sonuna kadar bir TurAF F-16’sından ilk fili atış testinin yapılması hedefi ile çalışmalara devam edilmiştir.

Halihazırda Geliştirilmiş TR40 Turbojet Motoru ile güçlendirilen (zaman içinde SOM-J üzerindeki motorun da yerlileştirilmesi hedeflenmiş olup bu çerçevede KTJ-3200’ün SOM-J’ye uygun bir versiyonun geliştirilmesini beklemekteyim) yüksek sesaltı sürate sahip SOM-J, yaklaşık 3.9m uzunluğunda ve 540kg ağırlığında olup 275km+ (150nm+) menzile ulaşabilmektedir. Yaklaşık 140kg ağırlığında parçacık etkili zırh delici bir harp başlığı ile donatılan SOM-J Füzesinde IIR (Kızılötesi Görüntüleyici) arayıcı (MCT tabanlı soğutmalı MWIR dedektörüne sahip) başlık kullanılmaktadır. Bu arada yakın zamanda tamamlanan ürün geliştirme çalışmaları kapsamında SOM-J gövdesinde kompozit malzeme kullanımı sayesinde ağırlıkta önemli bir azalma sağlandığı ifade edilmektedir. Bu çalışmaların sonuçlarının onaylandığı belirtilirken, Modifiye Edilmiş SOM-J tasarımının ürüne dönüşüp dönüşmeyeceği konusunda şu an için elimizde net bir bilgi bulunmuyor. Hafifletilmiş gövdesi ve kapalı çevrim yağlama sistemine sahip turbojet motoru ile Modifiye Edilmiş SOM-J’de standart versiyona kıyasla kayda değer bir menzil artışı mümkün olabilecektir.

Kaynak TRT Haber

Düşük Radar Kesit Alanı (RKA/RCS) değerine sahip olduğu belirtilen SOM-J Füzesi, SOM-B1 ile aynı güdüm sistemine (INS/GPS, Yeryüzü Referanslı Seyrüsefer Sistemi [TRNS], Görüntü Referanslı Seyrüsefer [IBN] Sistemi ve Otomatik Hedef Algılama [OHA/ATA]) ancak daha gelişmiş/hassas bir OHA/ATA kabiliyetine ve çift yönlü Link-16 Taktik Data Link Sistemine (uçuş sırasında hedef güncelleme, fırsat hedeflerine angajman ve görev iptali gibi kabiliyetler kazandırmakta) sahip olacak. SOM-J Füzesi, taktik data link sistemlerine ek olarak TÜBİTAK SAGE tarafından geliştirilen Akıllı Silah Ağı (ASA) uyumlu olarak tasarlanmıştır. Bu sayede, atış sonrası füze bilgilerinin paylaşılması, füzenin kontrolcü platformlar tarafından izlenebilmesi ve kontrol edilmesi, arayıcı görüntüleri kullanılarak operatör destekli hedefleme ve kontrol yeteneği, silah sistemleri arası kurulacak ağ ile müşterek harekât yeteneği sağlanmaktadır.

Kaynak TRT Haber

SOM-J Füzesinin TUSAŞ ürünü AKSUNGUR ile BAYKAR SAVUNMA ürünü AKINCI gibi Taarruzi İnsansız Hava Araçlarına (TİHA) da entegre edilmesi planlanmış ve AKINCI TİHA üzerindeki entegrasyon çalışmalarına 2021 yılının ilk yarısında başlanıldığı açıklanmıştı. Ancak mevcut ortamda COMSEC statüsündeki Link-16 Taktik Data Link Sisteminin FMS kanalı ile ABD’nden tedariki ve AKINCI veya AKSUNGUR TİHA’lara entegrasyonu mümkün görülmemektedir. Belki ilerde seri üretim SOM-J Füzelerine SOM-C1/C2’de olduğu gibi KEMENT Taktik Data Link entegrasyonu gündeme gelir. Halen SOM üzerinde testleri devam eden KEMENT Taktik Data Link Sistemi daha önce atış testleri kapsamında bir F-16C Blok 30 Uçağına entegre edilmiş ve bu kapsamda uçağın kokpit önüne ve sırt kısmına blade antenler takılmıştı.

Aynı uçak SOM-C1/C2 testlerinin yanı sıra KEMENT entegrasyonu sonrası SOM-J testinde de kullanılabilir. Ancak KEMENT’in CCIP geçiren F-16 modellerine entegrasyonu mühendislik çalışması açısından ciddi bir meydan okumayı temsil etmekte. DzKK hizmetine giren ve Kasım ayı itibarıyla 2 adedi hizmette olduğu açıklanan AKSUNGUR ve HvKK hizmetine giren AKINCI TİHA’lardan düşman hattının derinliklerine nüfuz edebilecek seyir füzelerinin ateşlenebilmesi ve Yer Kontrol İstasyonundaki pilotlar ve faydalı yük operatörleri tarafından düşman hedeflere yönlendirilebilmesi ile S/İHA teknolojilerinde dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olan Türkiye, SİHA-Hava-Yer Seyir Füzesi (ALCM) konseptiyle de yeni bir sayfa açacaktır.