Türkiye’de ilk kez yerli ve milli imkanlarla, STM ve Bahçeşehir Üniversitesi’nin iştiraki olan BAU İnovasyon ve Danışmanlık A.Ş. (BAUMIND) tarafından geliştirilen, “CTD Prob” sistemi, T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi (HAMLE) programı çerçevesinde desteklenmeye hak kazandı. Program kapsamında, yüzde 100 yerli sensörlere sahip gelişmiş CTD Prob, tek kullanımlık sıcaklık ve ses hızı ölçüm ekipmanlarının geliştirilmesi hedefleniyor. İletkenlik sensörü yabancı menşeli CTD Prob ürünü, 2022 yılında STM-BAUMIND iş birliği çerçevesinde geliştirilmiş ve tüm testleri başarıyla tamamlamıştı. Bahse konu ürün, HAMLE Programı ile sağlanan destek sayesinde; sensörleri de içerecek şekilde tamamen yerli bir statüye kavuşacak ve Türkiye’de bir ilke imza atılacak. Deniz suyunun iletkenliğini, sıcaklığını ve basıncını ölçen CTD Problar, su altındaki ses hızını hesaplıyor. Tek kullanımlık sıcaklık ve ses hızı ölçüm cihazları da derinliğe nazaran sıcaklık ve ses hızı profillerini çıkartarak SONAR sistemleri için gerekli verileri sağlayan, sarf edilebilir sistemler arasında yer alıyor.

Denizaltıların Gözü Kulağı Olan Sonarlara Veri Sağlıyor

Oşinografi alanında yerli ve milli teknolojiler geliştirilerek dışa bağımlılığı azaltacak proje ile denizaltıların operasyonel kabiliyetlerinin de geliştirilmesi planlanıyor. Söz konusu sistemler, denizaltıların sualtında gözü kulağı olan sonar sistemlerinin doğru ölçüm yapması için kritik bir işlev görüyor. Sahip olduğu hassas sensörlerle, deniz suyunun iletkenliğini, sıcaklığını ve basıncı ölçen CTD Prob, ses hızının değerini ortaya koyuyor. Sesin su altındaki yayılım paterninin oluşturulmasında kullanılan CTD verileri sayesinde sonar sistemlerinin performans modellemeleri yapılabiliyor. Yerli olarak geliştirilen bu kritik sistemlerin; Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın yakın gelecekte gerçekleştirmeyi planladığı projeler başta olmak üzere, bilimsel araştırma faaliyetleri de dahil birçok yurt içi ve yurt dışı projede değerlendirilmesi bekleniyor.

Güleryüz: Mavi Vatan’da Sualtı Çalışmaları Yerli Sistemlerle Yürütülecek

STM Genel Müdürü Özgür Güleryüz, STM’de, Ar-Ge ve üniversite-sanayii iş birliklerinin bir kurum kültürü olduğuna belirterek, “Türk savunma sanayii olarak, üniversitelerimiz ile ortak çalışmalar yürüterek, Türkiye’de üretimi olmayan sistemleri milli imkanlarla geliştirmeyi de bir vazife olarak görüyoruz. Denizaltı teknolojilerinde, Bahçeşehir Üniversitesi ile ortaklaşa geliştirdiğimiz CTD Prob Sistemini geçtiğimiz yıllarda azami milli imkanlarla geliştirmiştik. Yüzde 60’ın üzerindeki yerlilik oranına sahip CTD Prob sisteminin sensörlerini, sonar sistemlerinin performansında çalışması için gerekli olan derinliğe nazaran deniz suyu sıcaklık ve ses hızı profillerini çıkartan tek kullanımlık cihazları da artık milli olarak geliştireceğiz” ifadelerine yer verdi.

Günümüzde, kritik önemi haiz sistemlerin yurtdışı menşeli olmasının platform projelerinde bağımlılık yarattığına dikkat çeken Güleryüz şöyle devam etti: “Kısıtlama ve ambargolara maruz kalınması durumunda projelerin takvimi olumsuz etkilenebiliyor. Bu sebeple üretimi olmayan ve yurt dışına bağımlı olduğumuz kritik sistemlere odaklanıyoruz. Proje ile geliştirilmesi planlanan oşinografi cihazları, sadece askeri alanda değil, sivil denizcilik ve çevre araştırmaları gibi birçok alanda da kullanılabilecek. Bu sayede, Mavi Vatan’da sualtı kaynaklarının araştırılması, deniz suyunun fiziksel özelliklerinin belirlenmesi ve deniz altı haritalaması gibi çalışmalara yerlilik oranı yüksek sistemlerle katkı sağlamış olacağız. Projede emeği geçen kıymetli STM VE BAU ekiplerini tebrik ediyorum.”