11 Şubat 2024 tarihinde LinkEdIn sayfamda yayınladığım ASELSAN WDS 2024 Fuarı standında ÇAFRAD'ın yeni tasarımı ile ilgili edindiğim bilgi TF-2000 HSH Muhribinin yeni tasarımında aynen uygulanmış durumda. Buna göre daha önce Teknoloji Gösterim Prototipi aktif faz dizinli antene sahip X-Bant Çok Fonksiyonlu Radar (ÇFR) ile ESSM ve SM-2 Güdümlü Mermileri için yarı aktif Aydınlatma Radarı (AYR, bahse konu G/M’leri hem veri bağı, hem de aydınlatarak güdümleyebilecekti)’nın tek yüzlü versiyonları olan olan ÇFR-1 ve AYR-1 sistemleri ile elektronik tarama yapan dönmeyen tipte antene sahip IFF Sisteminden oluşurken geliştirme süreci EİRS/TEİRS Projesi altında yürütülen S-Bant Uzun Menzilli Radar (UMR) ise Teknoloji Gösterim Prototipi üzerinde yer almamıştı. Eski tasarımda erken ihbar maksatlı olan ve sadece hava soluyan hedefleri uzun menzillerden tespit ve takip edebilecek şekilde tasarlanan S-Bant UMR ise yeni konfigürasyonda yükün önemli bir bölümünü üstleneceği için (erken ihbar yanında HİSAR ve SİPER G/M’lerin hedefe hassas bir şekilde güdümlenmesi fonksiyonunu da yerine getirecek) artık ÇAFRAD konfigürasyonunda sadece su üstü angajmanına odaklanacak bir adet X-Bant Radar (ÇFR) yer almakta. Beka isterleri açısından ÇAFRAD Sisteminde tek direk konseptinden de vaz geçilmiş olup, S-Bant UMR’nin tek yüzlü sabit antenleri geminin üst yapısının (köprü üstü) sağına soluna ve arka tarafına yerleştirilirken, ÇFR antenleri ise entegre ana direkte konumlandırılmıştır. Ana direk önüne, köprüüstüne NAZAR Deniz Lazer Elektronik Taarruz Sistemi yerleştirilmiştir. Önceki tasarımda hem başta, hem de kıçta (GÖKDENİZ CIWS’in hemen arkasında ve hemen önünde) NAZAR Deniz Lazer Elektronik Taarruz Sistemi yer aldığından geminin kıç tarafına da bir NAZAR Deniz Sistemi yerleştirilip yerleştirilmediği paylaşılan görselden net olarak anlaşılamamaktadır.

ASELSAN GaAs Gönderme/Alma (T/R) Modüllerle inşa ettiği ÇAFRAD Teknoloji Gösterim Prototipi’ni 2018 Kasım ayında TCG Göksu (F-497) Fırkateyninin helikopter pistine kurmuş ve 2018 Aralık ayında RIM-162B Blok-I ESSM Güdümlü Mermisi ile atış testi icra etmişti. ÇAFRAD’ın seri üretim modelinde GaAs’tan, GaN tabanlı T/R Modüllere geçilmiş olup edindiğim bilgiye göre GaN modül kullanımı ile sistemde bir hafifleme oluşmamıştır. Ancak, ÇAFRAD’ın Seri Üretim modelinde hem teknolojide sağlanan ilerleme hem de SAPAN Projesi’nin devreye girmesi sonucu daha maliyet etkin bir çözüm oluşturmak üzere yukarda bahsettiğim konfigürasyon değişikliğine gidilmiştir.

Bilindiği üzere SAPAN Projesi; RF güdümlü HİSAR-D RF Blok-I ve 100km menzile sahip iki kademeli (booster takılı) SİPER-D (SİPER Blok-I’in deniz şartlarına uyumlandırılmış versiyonu) Güdümlü Mermileri ile Milli Dikey Lançer Atım Sistemi (MİDLAS)’ni ve SAPAN Milli Hava Savunma Atış Kontrol Sistemi’ni kapsamaktadır. 150km menzile erişebilecek tek kademeli SİPER-D Blok-II ve ESSM B2 ile benzer kabiliyetlerde olacağı ifade edilen HİSAR-D Blok II G/M’lerinin hazır olduklarında ilerleyen dönemde SAPAN Sistemine kazandırılması bekleniyor. 255mm’den küçük çapı ve katlanır kanatçık ve kontrol yüzeyleri sayesinde kazandığı quad-pack (dörtlü paket) özelliği ile her bir MİDLAS hücresine 4 adet HİSAR-D RF Blok-II G/M’si yerleştirilebilecektir. MİDLAS’ın Mk-41 VLS ile benzer yapıda ve özellikte olduğunu değerlendirdiğimden kare şeklindeki her bir MİDLAS hücresinin toplam genişliğinin Mk-41 Dikey Atım Sistemi (VLS)’de olduğu gibi 25 inç (635mm), füzenin yerleştirildiği yine kare şeklindeki Mk-25 fırlatma kanisterinin çapının ise 22 inç (558mm) olduğunu düşünüyorum. MİDLAS’ın TCG İstanbul üzerinde yer alan versiyonu Öz-Savunma konfigürasyonunda iken kardeş gemilerde Strike versiyonu yer alacaktır. TF-2000 HSH Muhribinde üst yapının hemen önünde (MKE tarafından geliştirilecek 127mm baş topun arkasında) 32 hücreli bir MİDLAS VLS göze çarpıyor. Üst yapının arkasında ise 64 hücreli MİDLAS konumlandırılmış. TF-2000 HSH Muhribi MIDLAS VLS’ler ile GEZGİN Seyir Füzesine ilave olarak ATMACA B1/B2 Gemisavar Seyir Füzesi ile SİPER-D Blok-I, Blok-II ve Blok-III, HİSAR-D RF Blok-I ve Blok-II Güdümlü Mermilerini atabileceğini değerlendirmekteyim.

Paylaşılan TF-2000 HSH Muhribinde dikkat çeken bir diğer özellik daha önce haberini yaptığımız MSB tarafından 2022 başlarında başlatılan BOSS ArGe Projesi altında geliştirilen Bütünleşik Sonar Sistemi ve SSB’lığınca yürütülen DÜFAS ArGe Projesi kapsamında üretilecek Düşük Frekanslı Aktif Sonar Sistemi (DÜFAS) oldu. BOSS ArGe Projesi kapsamında monostatik, bistatik ve multistatik çalışabilecek özellikte Sonar Süit geliştirilmesi hedeflenmektedir. Sistemin ana bileşenlerini Gemiye Monteli Bütünleşik Sonar Sistemi ve Çekilebilir Alçak Frekanslı Sonar Simülatörü oluşturmaktadır. Milli imkanlarla geliştirilecek olan BOSS Sonar Süiti, ADVENT Savaş Yönetim Sistemi’ne entegre çalışabilecektir. 

Yeni tasarımda dikkatimi çeken bir diğer nokta ise Ana direkte yer alan AREAS-2NC/E R-ET Sistemi antenleri (alt ve üst bantlar için) oldu. TCG Anadolu LHD Gemisinde de yer alan AESA anten tasarımına sahip AREAS-2 neden terich edilmedi acaba? Maliyet? Çünkü gemide AREAS-2 R-ET Sistemi açısından güç ihtiyacı kaynaklı bir sorun olacağını sanmıyorum. Belki de AREAS-2NC/E'nin bu haliyle ihtiyacı karşıladığı testlerde görülmüştür.

Daha önce TF-2000 HSH Muhribi için 145-150m uzunluk ve 6.000-6.500 ton deplasman öngörülmüşken 2019 yılında paylaşılan tasarımda bu değerler 166m uzunluk ve 7.000 ton deplasman olarak güncellenmişti. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Dizayn Proje Ofisi Müdürü Müh. Albay Timur DİLER, Kasım 2021’de düzenlenen 10’uncu Deniz sistemleri Semineri sırasında yaptığı sunumda TF-2000 HSH Muhribi için tam boyu 166m, genişliğini 21.5m, deplasmanını 8.500 ton ve azami süratini Proje Tanımlama Dokümanında 28+ knot olarak tanımlandığı için 28+ Knot olarak açıklamıştı. Alb. DİLER ayrıca Combined Diesel or Gas (CODOG) konfigürasyonunun ve ayrık baca sisteminin kullanılmasına karar verilmiş olduğunu ifade etmişti.

DzKK Ora. TATLIOĞLU’nun DPO ziyareti kapsamında kamuoyuna yansıyan yeni tasarımda ise geminin toplam uzunluğu 149m’ye düşerken deplasmanı ise 8.300 tona inmiştir. Ayrıca yeni tasarımda ayrık baca sistemi tercihinden de vaz geçildiği görülmekte. Yeni tasarımda 26+ knots hıza sahip olması hedeflenen TF-2000 HSH Muhribi için 2 adet Gaz Türbini ve iki adet Ana Dizel Makineden oluşan CODOG tipi Ana Tahrik Sistemi (ATS) tercih edilmiş. CODOG konfigürasyonunda yüksek sürat ihtiyaçları için güç yoğunluğu olarak, yüksek sürat kademeleri için iki adet gaz türbini, düşük sürat kademeleri (intikal sürati) için ekonomik kullanım sağlayacak iki adet dizel makine, farklı sürat kademelerinde optimum itkiyi sağlamak üzere de iki adet kontrol edilebilir pitch kontrollü pervane sistemi kullanılması planlanmaktadır.Bence Tip 45'lerde ve HİSAR Sınıfında olduğu gibi elektrikli ATS de düşünülmüştür ama sanırım bizim gemiler Tip 45 gibi ağırlıklı olarak DSH rolünden ziyade HSH rolüne odaklandığından daha düşük akustik ve termal iz temel isterlerde üst sıralarda yer almamıştır...

Ülke savunmasının denizler itibarı ile kademeli olarak karşılanması ve üstün hava savunma ve taarruz kabiliyetine sahip bir yüzer platform ihtiyacının giderilmesi maksadı ile milli kaynaklara dayalı bir hava savunma harbi (HSH) muhribi ihtiyaç ortaya çıkmıştır. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın direktifi ile TF-2000 Hava Savunma Harbi Muhribi Projesi tasarım faaliyetlerine 14 Ocak 2019 tarihinden itibaren Dizayn Proje Ofisi tarafından başlanmış ve devam edilmektedir.

TF-2000 Hava Savunma Harbi (HSH) Muhribi, Türk Deniz Kuvvetlerinin caydırıcılığını arttırmak maksadı ile tüm dünya denizlerinde etkinlikle görev yapabilecek, Kuvvet Hava Savunma görevlerini icra edebilmek üzere tanımlanmış hava resmini tesis edebilecek, bünyesinde bulunacağı Görev Grubu ve Görev Kuvveti unsurları ile coğrafi bir sahayı her türlü tehdide karşı savunabilmek üzere, uzun menzil Hava Savunma Harbi, Denizaltı Savunma Harbi ve Su Üstü Harbi yapabilecek, Kıyı Ötesi Angajman icra edebilecek ve bunların dışında savaş içi harekat görevlerini de etkinlikle icra edebilecek imkan ve kabiliyetlere sahip olacaktır.