Date: 26 Mayıs, 2023
Program, FNSS Genel Müdürü K. Nail KURT'un açılış konuşmasıyla başladı. FNSS'in son 8-9 yıllık periyotta, Savunma Sanayi Başkanlığı koordinasyonunda yürüttüğü programlara yönelik değerlendirmelerde bulunan KURT, şunları söyledi: " 1990-2005 yılları arasında teslim ettiğimiz 2250 adet ZMA aracı halen piyademizin bel kemiğini oluşturuyor. 2014 yılından itibaren çeşitli sayıda proje ile Silahlı Kuvvetlerimize hizmet etmeye devam ediyoruz. Bu kapsamda 2016 yılında Savunma Sanayi Başkanlığı ile imzaladığımız Silah Taşıyıcı Araçları projesi, bilahare 2. sözleşmenin imzalanması ile birlikte 340 civarında PARS 4x4 ve KAPLAN Paletli araçlarımız, yine FNSS tasarımı olan OMTAS, KORNET Uzaktan Komutalı Kule sistemlerimizle envantere girdi ve girmeye devam etmektedir. 2016 yılında Aselsan ana yükleniciliğinde başlatılan, KORKUT seri üretim platform teslimatları büyük oranda tamamlanmıştır. 2017 yılında imzaladığımız ZAHA projemizin, bugün teslim törenini gerçekleştiriyoruz. Dünyadaki en güncel amfibi hücum aracımız, Başkanlığımız ve Deniz Kuvvetlerimiz tarafından kalifiye edilmiş ve ilk parti teslimatlarımız başlamış durumdadır. 2018 yılında SSB ile imzaladığımız ve Özel Kuvvetler Komutanlığımız geliştirdiğimiz PARS 6x6 Özel Operasyonlar Araçlarının bir diğer örnek olarak, kendi sınıfında mayın koruma, balistik, EYP ve görev ekipmanları açısından eşi benzeri olmadığını buradan vurgulamak isterim. Bu araçlarımız teslim edilmiş ve başarı ile kullanılmaktadır. 2019 mayıs ayında SSB ile imzaladığımız Özel Maksatlı Taktik Tekerlekli Araçlar 6x6 ve 8x8 konfigürasyonundadır. Kara Kuvvetlerimize ve düşük bir sayıda da olsa Jandarma Genel Komutanlığına bu araçların teslimatları yapılacaktır. Bu araçların geliştirilmesi halen devam etmektedir. Önümüzdeki yıl (2024) teslim edilmesi hedeflenmektedir. Sanıyorum ki bu araçlar şu ana kadar teslim edilmiş araçlar içinde yerlilik oranı en yüksek araçlar olacaklardır. 2005-2014 yılları arasında bir boşluk görebilirsiniz ama bu dönemde %90-%95 arası ihracat ile ilerlediğimiz bir dönem oldu. Bu dönemde Savunma Sanayi Başkanlığımız ile yaptığımız anlaşma ile Seyyar Yüzücü Hücum Köprüsü ve AZMIM gibi iki zorlu projeyi geliştirip, envantere vermiştik. 2014 yılı ve sonrası ise çok sayıda yerli ve özel silah sistemlerini geliştirdiğimiz bir dönem olmuştur.”
KAPLAN Hafif Sınıf Tank projesi ile ilgili de bilgiler aktaran KURT, “Endonezya ile iki ülkenin bu projeyi ortak geliştirmesini, büyük bir başarı olduğunu düşünüyoruz. Savunma Sanayi Başkanlığımızın liderliğinde, bu projeyi gerçekleştirdik. Geçen sene yaptığımız törenle Endonezya’ya araçları uğurladık. Bu, Hafif Tankın, Kara Kuvvetleri Komutanlığımızda görev alması da en büyük arzumuz. Bunu da belirtmek istiyorum.”
Yeni Nesil Zırhlı Muharebe Araçları Modernizasyonu programı ile ilgili bilgilerde aktaran KURT, 2019 yılında Aselsan ana yükleniciliğinde başlatılan projede teslimatların program takvimine göre uygun bir şekilde devam ettiğini söyledi.
Silahlı Taşıyıcı Araçlar (STA) Projesi kapsamında geliştirilen KAPLAN'lardan 3 adet prototipin KMC-ROKETSAN tarafından yürütülen KMC-U Projesi kapsamında teslimatının yapıldığını ve denemeler sonrasında bu platformların çok beğenilerek, yeni siparişler verildiği bilgisini de paylaşan KURT, "Roketsan ana yükleniciliğinde KMC-U projemiz devam ediyor. İlk aracımızı 8 ay gibi rekor bir sürede, Roketsan’a teslim ettik. Kara Kuvvetlerimizin kullanımına yakın zamanda verilecek." diye konuştu.
Tüm bu projelerin FNSS mühendislik gücünün Türk Silahlı Kuvvetlerine yetenek kazandırmayı hedeflediğini söyleyen KURT sözlerini şöyle sürdürdü: “Bugün GZPT modernizasyon projesi imza kapsamında, 24 ay gibi kısa sürede tüm araçların modernizasyonu sağlanacak ve Kara Kuvvetleri Komutanlığımıza teslim edilecek.”
KURT konuşmasının son bölümünde geliştirme çalışmaları devam İnsansız Ağır Sınıf İKA, FNSS Gölge Süvarinin tam otonom sürüş test ve doğrulama çalışmalarının devam ettiğini ve verilecek desteklerle Ağır Sınıf İnsansız araçlar alanında da şirket olarak önemli bir evreye geleceklerine inandıklarını söyleyerek projede emeği geçen ve desteklerini esirgemeyen askeri ve savunma sanayi başkanlığı yetkililerine teşekkür ederek konuşmasını sonlandırdı.
Törende kısa bir konuşma gerçekleştiren Savunma Sanayi Başkanı Prof. İsmail DEMİR ise ZAHA araçlarının teslimi ile kazanılacak kabiliyetlerle ile ilgili şunları söyledi: “Sınıfındaki en iyi araç olarak lanse edebiliriz. Bizden başka bir ya da iki ülkede bu tarz bir sistem var. Bizim aracımızın son modern gelişmelerle en iyisi olduğunu söylemek yanlış olmaz. Genel Savunma Sanayi programımızın hiçbir ülkeye bağımlı kalmaksızın, kendi imkanlarımızla geliştirdiğimiz atış gücü ve harekât kabiliyeti yüksek platformların sahaya verilmesi, özellikle stratejik alanlarda kendimize yeten bir ülke olmamız gerektiğiniz sürekli vurguluyoruz. Hedeflerimiz doğrultusunda sadece konvansiyonel savaş araçlarını değil yeni nesil teknolojilere ve ihtiyaçlara cevap verebilen araç geliştirme çalışmalarımız devam ediyor. Bu çalışmalarda emeği geçen tüm paydaşlarımıza teşekkürlerimi sunuyorum.” dedi.
Açılış konuşmalarının ardından GZPT ve ZAHA programları ile ilgili FNSS program yöneticileri,proje bilgilendirme sunumları gerçekleştirildi.
Konuşmaların ardından FNSS tarafından GZPT Modernizasyonu İmza Töreni gerçekleştirildi ve sözleşme imzası anısına plaket takdimi yapıldı. Yapılan konuşmaların ardında FNSS test sahasında savunma ve askeri yetkililerin eşliğinde, basın mensuplarının katılımıyla ZAHA sahneye çıktı. Test parkurunda dik çıkış, yan iniş, hızlanma ve durma gösterilerinin ardından, SSB Başkanı İsmail DEMİR ve beraberindekiler eşliğinde araca geçti ve araç test havuz bölümünde suya giriş yaparak kısa bir gösteri gerçekleştirdi.
Deniz Piyadenin Güç Çarpanı ZAHA Envantere Girdi
Deniz Kuvvetleri Komutanlığının (DzKK) zırhlı amfibi araç ihtiyacını karşılamak için, Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) liderliğinde FNSS Ana Yükleniciliğinde, 2017 yılında başlatılan, 23 adet personel taşıyıcı, 2 adet komuta kontrol aracı ve 2 adet kurtarma aracı olmak üzere, toplam 27 adet aracın teslim edileceği Zırhlı Amfibi Hücum Aracı (ZAHA) proje başlangıç toplantısı (kick-off meeting) 31 Mart 2017’de başlarken, kritik tasarım gözden geçirme toplantısı 19 Ekim 2019 gerçekleştirildi. Yaklaşık iki yıllık sürede alt sistem ve kalifikasyon testleri ile prototip araç üretiminin tamamlandığı projede, 4 Mart 2021 tarihinde teste hazırlık ve gözden geçirme toplantısı gerçekleştirildi. Bu tarihten, yaklaşık iki yıllık takvimde, 44 sistem seviyesi kalifikasyon testi başarıyla tamamlandı. 7 Şubat 2023 tarihinde Savunma Sanayi Başkanlığının onayı ile araçların kalifikasyon süreci tamamlandı. Kalifikasyon onayının ardından vakit kaybetmeden, Savunma Sanayi Başkanlığı ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı yetkililerinin katılımıyla, 20 Şubat 2023 tarihinden itibaren seri üretim kabul faaliyetlerine başlandı.
2023 yılının ilk çeyreğinde başlayan teslimatlar da ilk kafilede 4 araç, ikinci kafilede ise 5 araç olmak üzere şu ana kadar 9 adet ZAHA aracı Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Amfibi Piyade Tugayına teslim edildi. Teslimat takvimine göre 7 adet ZAHA’nın daha önümüzdeki günlerde DzKK’lığı Amfibi Piyade Tugayına teslim edilmesi planlanıyor. Geri kalan tüm teslimatların ise 2023 yılının temmuz ayına kadar tamamlanması planlanıyor.
Zırhlı Amfibi Hücum Aracı (ZAHA), amfibi çıkarma birliklerinin ihtiyaçları dikkate alınarak, FNSS tarafından son teknoloji amfibi araç olarak tasarlandı. Bir amfibi çıkarma operasyonu esnasında gemi ile sahil arasındaki mesafeyi en hızlı şekilde alma kabiliyetine sahip olan ZAHA, harekâtın çıkarma safhasında, kıyıya yanaşan havuzlu çıkarma gemilerinden denize inebilmekte ve aradaki mesafeyi yüksek süratle kat ederek, birliklerin koruma altında ve ateş desteği ile kısa zamanda karaya çıkmasını sağlıyor. ZAHA varyantları, Personel Taşıyıcı (Tek Antenli), Komuta Aracı (Dört Antenli), Kurtarma Aracı (Kurtarma Vinci Aparatı Entegre) olarak 3 varyanttan oluşuyor. Ancak kullanıcı isterine göre en az altı araç (Personel Taşıyıcı Araç), geçit açma sistemi alt yapısına da sahip olacak. ZAHA Personel Taşıyıcı araçları ayrıca istenirse Komuta Kontrol Aracına da dönüşebilecek alt yapıya sahip.
Suda direnci azaltmaya yönelik gövde tasarımı ve güçlü su jetleri (2 adet) sayesinde, denizde 7 knot azami sürat ile yüksek hareket kabiliyetine sahip ZAHA – Zırhlı Amfibi Hücum Araçları- %60 dik eğimi tırmanabilirken, 90cm’lik dik engelleri ve 2 metrelik hendekleri de aşabilmektedir. Silahlı Kuvvetlerimiz envanterinde bulunan hem deniz hem de kara için tasarlanmış ilk ve tek personel taşıyıcı, aynı zamanda alabora olma durumunda kendini düzeltme ve zorlu deniz şartlarında (4 Deniz Durumu) operasyon kabiliyetlerine sahip dünyadaki ikinci araç, Türkiye’de ise ilk ve tek yerli amfibi araç olan ZAHA, Türk kara araçlarının tasarım kabiliyetlerinin sergilenmesi açısından da önemli bir noktayı temsil etmektedir.
Araç üzerinde bulunan, FNSS tarafından ZAHA’ya özel olarak tasarlanan ve üretilen, adını büyük denizci CAKA beyden alan ÇAKA Uzaktan Komutalı Kulede (UKK), kullanıcı isterlerine uygun olarak üzerine 50 kalibre ağır makinalı tüfek ve 40mm otomatik bomba atar olmak üzere iki ayrı silah bulunuyor. Zorlu deniz şartlarına göre denizi sistemi olarak tasarlanan bu kule hem korozyona karşı mukavemet hem de sızdırmazlık anlamında diğer kara konuşlu görev icra eden platform kulelerine göre birçok farklılığa sahip. CAKA, uzun süre hem deniz hem de karada tuzlu deniz suyu şartlarına dayanacak şekilde geliştirilmiştir.
Muharebe sahasına yönetim sistemine entegre olan ZAHA araçları, Aselsan tarafından geliştirilmiş birlik takip sistemleri ve haberleşme sistemleriyle donatılırken, muharebe sahasında, ZAHA Komuta Kontrol Araçları, 27 adet ZAHA Aracı ile iletişim kurabilmekte, aynı anda TCG Anadolu ile de haberleşme sağlayarak müşterek harekât konseptine uygun harekat icra edebilmektedir. Milli olarak geliştirilen birlikte takip ve haberleşme sistemlerinin dışında proje kapsamında ayrıca periskop, palet, yol tekeri, hız azaltan gibi pek çok alt sistem de proje kapsamında yerlileştirilmiştir.
Modernizasyon ile GZPT’ler Gelecek 20 Yıla Hazırlanıyor
Bugünkü törende sözleşmesi imzalanan GZPT Modernizasyon projesi ile ise FNSS ana yükleniciliğinde, Kara Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde bulunan 305 beygir güç grubuna ve amfibi kabiliyete sahip 52 adet GZPT yeni teknoloji alt sistemler ile donatılarak modernize edilecek. GZPT Modernizasyon Projesi ile FNSS’nin 2000’li yılların başında Türk Silahlı Kuvvetlerine teslim ettiği ve birçok operasyonda görev yapan GZPT’lerin en az 20 yıl daha, yüksek performansla görev yapmasının önü açılacak.
Değişen tehdit ortamı, teknolojik gelişmeler ve başta ZMA modernizasyonu olmak üzere modernizasyon projelerinde elde edilen bilgi birikimi sayesinde kullanıcı geri bildirimleri ile FNSS tarafından hazırlanan çözüm paketi ile GZPT-T1’lerin yeni teknoloji alt sistemler sayesinde Kara Kuvvetleri Komutanlığı muharip gücüne katkı sağlaması amaçlanıyor. FNSS tarafından uygulanacak modernizasyon paketi sayesinde, GZPT-T1’ler uzatılmış kullanım ömrü ve yeni nesil görev donanımları ile güncel tehditlere karşı modern bir araç haline gelecek.
Modernizasyonda Hangi Sistemler Yenilenecek?
Modernizasyon sözleşmesi kapsamında motor ve transmisyonu da kapsayan, araç geneli revizyon işlemleri (gövde hasar ve çatlak kontrolü sonrası hasarlı kısımlar varsa onarıma tabi tutulacak) gerçekleştirilecek. Ayrıca, modernizasyon kapsamında araca yeni yetenekler kazandırılması amacıyla kullanıcı gereksinimine göre iklimlendirme sistemi, insansız çift silahlı kule ve atış tespit sistemi, durumsal farkındalık sistemi, sürücü görüş sistemi, konumlama seyrüsefer sistemi, yardımcı güç sistemi GZPT’lere entegre edilecek. GZPT’lerdeki tüm elektronik alt yapısı da yeni nesil araç elektroniği ile değiştirilecek. Operasyonel ihtiyaçları karşılamak üzere yardımcı güç grubu ve süspansiyon sistemi entegrasyonunda yapılacağı araçlara ilave olarak, aracın koruma kabiliyetini arttıracak parçacık kalkanı, mayına korumalı koltuklar entegre edilecek. Araç içerisinde yer alan KBRN ve otomatik yangın bastırma sistemleri de modernizasyon kapsamında güncel ve modern sistemlerle değiştirilecek. GZPT’lerin hareket kabiliyetinin arttırılması, mevcut motor ve transmisyon sistemlerinin yenileştirilmesi ise 2.Ana Bakım Fabrika Müdürlüğü ve FNSS tarafından yürütülecek.
İlk fazda, 52 adet GZPT’nin kapsamlı modernizasyondan geçerek 2024-2025 yılları arasında ihtiyaç makamına teslim edilmesi planlanıyor. 2002-2005 yıllarında FNSS tarafından üretilip TSK’ya teslim edilen 551 adet GZPT’nin ise yine fazlar halinde, sonraki yıllarda bu modernizasyona tabi tutulması amaçlanıyor.