Tarih: 25 Temmuz, 2022
Savunma Sanayi Başkanı Prof. Dr. İsmail DEMİR tarafından yapılan paylaşımda Sinop Atış Test Sahası’nda gerçekleştirilen SUNGUR MANPADS atışından kısa bir video da yer aldı. Videoda canlı harp başlığının kullanıldığı atış sırasında hedef uçak olarak iki adet turbojet motor ile güçlendirilen ve ‘hot nose’ (IR izi yükseltmek için bir donanım) takılı Banshee Jet 80 Yüksek Hızlı Hedef Uçağının kullanıldığı ve SUNGUR’un hedef uçağa tam isabet kaydettiği görüldü. Atış videosunda da görüldüğü üzere kanisterden çıkış surati, katı yakıtlı roket motorunun yanma süresi, hedefe doğrudan vuruşu, IIR Arayıcı Başlık kabiliyeti ve harp başlığınin hedef üzerindeki etkisi göz önünde bulundurulduğunda SUNGUR’un gerçekten korkutucu bir yeni nesil MANPADS olduğu söylenebilir.
Portatif Hava Savunma Füze Sistemi (PHSFS/PORSAV) Projesi Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nın ihtiyacı kapsamında Millî Savunma Bakanlığı (MSB) ile ROKETSAN arasında 10 Eylül 2013 tarihinde imzalanan sözleşme ile başlamıştı. MSB 2016 Faaliyet Raporu’na göre 28 Kasım 2016’da SSB’na devredilen ve Tasarım, Geliştirme ve Üretim Safhalarını kapsayan PHSFS/PORSAV Projesinde ilk teslimatın Eylül 2020’de yapılması ve Projenin Eylül 2022’de tamamlanması planlanmıştı. ROKETSAN Genel Müdürü Murat İKİNCİ Mayıs 2021’de Portatif Hava Savunma Füze Sistemi SUNGUR’un Seri Üretimine başladıklarını açıklamış ve yakında TSK’ne teslimata hazırlandıklarını söylemişti.
Hem omuzdan hem de platformdan kullanılabilen SUNGUR Portatif Hava Savunma Füze Sistemi 80mm çapında ve 1.7m uzunlukta (FIM-92 STINGER 1.52m uzunlukta) olup 4km+ irtifa ve 8km menzile kadar kullanılabilmektedir.
Atış öncesinde özel soğutma gazı ile soğutulan Kızılötesi Görüntüleyici (IIR) Arayıcı Başlığa sahip SUNGUR üzerinde titanyum silindir içerisine yerleştirilmiş (genişleyen titanyum çubuk [continuous titanium rod] harp başlığı tekniğinin kullanılmış olması muhtemel) yüksek infilaklı ve kısmi delici özellikli harp başlığı yer almaktadır.
‘5’inci nesil bir Portatif Hava Savunma Füze Sistemi’ (MANPADS) olarak tanımlanan SUNGUR’un süratine ilişkin bilgi gizli bilgi olduğu gerekçesiyle paylaşılmasa da paylaşılan atış görüntüleri ışığında yaptığımız değerlendirmeye uygun olarak envanterdeki STINGER Füzelerinden (FIM-92A/B/C ve FIM-92D/E RMP Blok 1) daha hızlı olduğu hususu teyit edilmiştir. SUNGUR MANPADS atış videosundan yola çıkarak SUNGUR’un seyir sırasında Mach 2.5+ sürate erişebildiğini değerlendirmekteyim.
Burun kısmında atış doğrultusunda hareket eden ön kanatçık takımı, arkada ise atış doğrultusuna dik hareket eden arka kanatçık takımı yer alan SUNGUR, kuyrukta yer alan farklı eksenlerde yönlendirilebilen, TVC özellikli, ana motor egzozu sayesinde oldukça çevik ve keskin manevralar yapabilmektedir.
Edindiğim bilgiye göre SUNGUR Füzesi gövdesi hedefe uçuşu sırasında 50G kuvvetindeki manevralara dayanabilmektedir. SUNGUR Füzesinde STINGER’de olduğu gibi ilk fırlatma motoru ve katı yakıtlı ana roket motoru (sustainer motor) olmak üzere iki ayrı motora sahip. Fırlatma motoru sayesinde SUNGUR Füzesi fırlatma tüpünden, nişancıya zarar vermeyecek şekilde, yaklaşık 9m uzağa fırlatır ardından ana roket motoru devreye girer ve füze hedefine doğru yol alır.
Atış testi videolarında görüldüğü üzere SUNGUR fırlatma motoru devredeyken fırlatma tüpünden ve lançerden çıkış anında dönü dengeli olarak yol almakta, kanatçıklar açılıp (önce ön ardından arka kanatçık takımı açılıyor) ana roket motoru devreye girdikten sonra ise dönüş duruyor ve füze düz uçuş yapamaya başlıyor.
8km (daha önce menzili 6km+ olarak açıklanmıştı) gibi uzun sayılabilecek bir menzile sahip olan SUNGUR’da çok bantlı IIR Arayıcı Başlığın uzun menzilde performansını koruyabilmesi için güçlü bir soğutma sisteminin kullanıldığını düşünüyorum. STINGER’de IR Arayıcı Başlığın soğutulması Argon gazı ile sağlanmaktadır, Mobil Alçak İrtifa Kısa Menzilli Hava Savunma Sistemi konfigürasyonunda SUNGUR’da Batarya Soğutma Birimi (BCU, termal batarya olarak da anılmakta) füze üzerinde değil lançer içinde, MANPADS konfigürasyonunda ise Soğutma Birimi STINGER’de olduğu gibi ayrılabilir kundak kısmında yer almaktadır.
IDEF ‘21 Fuarı öncesinde, 16 Ağustos Pazartesi günü Swiss Otel’de yazılı ve görsel basından 50 civarı basın mensubuyla bir araya gelen ROKETSAN Genel Müdürü Murat İKİNCİ, geliştirme çalışmaları devam eden SUNGUR temelli LEVENT CIWS Sistemi ile ilgili olarak şunları söylemişti: “Malumunuz gemilerimizin üzerindeki Yakın Hava Savunma Sistemleri (CIWS) genellikle RAM ve SeaRam ürünlerinden oluşuyor, SUNGUR Füzemizin, Portatif Hava Savunma Füzemizin baz olarak alındığı gemilerde yakın hava savunma desteği oluşturacak LEVENT Sistemimizi ilk defa IDEF’de tanıtacağız. LEVENT’in iki versiyonu olacak. İlk versiyonunda sadece geminin üzerindeki elektro-optikler ve radarları kullanarak hedefleri imha edecek, ikinci versiyonda da kendi bağımsız elektro-optik ve radar sistemleri ile angajman yeteneğini de kazanacak. Aynı zamanda mevcut SUNGUR Füzesinin üzerinde de değişiklik yapacağız. Menzil uzatılacak ve RF Arayıcı Başlık, RF Almaçları ile desteklenen, hedefi daha sıkı şekilde takip edebilecek teknolojileri de üzerine ekleyeceğiz inşallah.”
TSK’nin Alçak İrtifa Hava Savunma Sistemi ihtiyacının karşılanması amacıyla başlatılan Kaideye Monteli Stinger (KMS) Projesi çerçevesinde 9 Kasım 2001’de Aselsan ile imzalanan sözleşme altında STINGER Füzesi atma kabiliyetli 70 Atılgan (M-113A2 ZPT üzerine monteli, atışa hazır sekiz Stinger Füzesi) ve 88 Zıpkın KMS (Land Rover Defender 130 TTA üzerine monteli, atışa hazır dört Stinger Füzesi) Sistemi tedarik edilerek TSK hizmetine girmişti. KMS Sistemleri, Hava Savunma Erken İkaz ve Komuta Kontrol Sistemi (HERİKKS)’ne bağlı olarak çalışabilme kabiliyetine sahiptir. Milli MANPADS SUNGUR’un zaman içinde TSK envanterindeki KMS Sistemlerine ve Taarruz Helikopterlerine de entegre edileceğini değerlendiriyorum.