Milli Savunma Bakanlığı (MSB) 25 Ocak 2021 tarihinde resmi sosyal medya hesabından paylaştığı kısa bir video ile “TCG Gür Denizaltımız, Marmara Denizi’nde AKYA Talim Torpidosu atışını başarıyla icra etti,” dedi. Denizaltının baş üstüne yerleştirilen kamera ile çekildiği belirtilen videoda, AKYA Talim Torpidosunun denizaltıdan belli bir derinlikten fırlatılış anı görülmekte. Kovanı terk ettikten kısa bir süre sonra denizaltı ile torpidonun anlık haberleşmesini sağlayan takviyeli fiber-optik güdüm kablosu kopuyormuş gibi bir görüntü oluşuyor (çünkü gergin olması gereken kablonun bir anda boşaldığı görülüyor) ancak edindiğim bilgiye göre videonun devamında güdüm kablosu sağılmaya devam etmekteymiş. Paylaşılan videoda dikkat çeken bir diğer husus ise deniz anası istilasının yaşandığı İzmit Körfezi’nde görüş mesafesinin kirlikten dolayı oldukça kısa olması. Bu yüzden 40-60m derinlikte yapıldığını değerlendirdiğim atışta AKYA Talim Torpidosunun kovandan çıktıktan sonra yapması beklenen manevrayı yapıp yapmadığı görülememektedir. Normalde atışı yapan denizaltının onlarca kilometre uzunluğundaki kılavuz/güdüm kablosuna çarpma/koparma veya kablonun denizaltının yeleken ya da pervanesine dolanma ihtimalini ortadan kaldırmak için ağır torpidolar atış sonrası denizaltının altında kalacak şekilde kısa bir dalış yaparlar. 16-28 Mayıs 2016 tarihlerinde gerçekleştirilen Beyaz Fırtına 2016 Tatbikatı kapsamında yine GÜR Sınıfı bir denizaltıdan icra edilen DM2A4 SeeHecht HWT atışı sonrası bu manevra net şekilde görülebilmektedir.  DzKK daha önce de 10 Nisan 2020 tarihinde TCG Gür ve TCG Burakreis Denizaltıları ile Akdeniz’de DM2A4 Talim Torpidosu, 19 Eylül 2020 tarihinde ise İzmir yaklaşma sularında yine DM2A4 ve Mk46 REXTORP Talim Torpidoları ile eğitim maksatlı atışlar icra etmişti.

Normal şartlarda tel veya fiber-optik kablo güdümlü Ağır Torpidolar (HWT) vuruş anına kadar gerekli güdüm komutlarını atışı yapan denizaltıdan kılavuz teli/kablosu olarak da bilinen güdüm teli/kablosu vasıtasıyla alabilir. Hem yüzebilir yapısı hem de daha geniş bant genişliği (tipik olarak 10Mbit/sn, bu torpido ile denizaltı arasında çok daha fazla bir bilgi hacminin iletilmesine imkan tanımaktadır) sunması nedeniyle fiber-optik kablo bakır tele kıyasla daha uygun bir çözümdür. Güdüm komutları Mk24 Mod 2 TigerFish gibi eski nesli HWT’lerde tek yönlü bakır tel, DM2A4, SpearFish ve Mk48 Mod 6/7AT gibi yeni nesil HWT’lerde ise çift yönlü yüksek veri kapasiteli fiber-optik kablo vasıtasıyla torpidoya iletilir, ayrıca torpido kendi sonarı ile elde ettiği akustik izi yine çift yönlü kablo vasıtasıyla atışı yapan denizaltıya göndererek gemi dışındaki bir sensör görevi de görebilir. Torpidonun manevra ve sürat zarfına uygun şekilde özel olarak tasarlanan takviyeli fiber-optik kablo (torpido gövdesinde güdüm bölümünde ve denizaltıda yer alan kaset kısmında torpidonun azami menzilinden daha uzun sağım teli/kablosu yer alır) torpidonun fırlatma öncesinde girilmesi gerekli olan izlenecek rota ve derinlik bilgisi ile angajmanın yapılacağı öldürme kutusu (kill box) denen dijital sınır (torpidonun atışı yapan denizaltıya veya belirlenen alan dışındaki herhangi bir hedefe saldırmasını engellemek için tasarlanmıştır) bilgisi veya hedefin konum ve mesafe bilgisi gibi kritik bilgilere ilişkin gerekli düzeltmelerin atış sonrası yapılabilmesine imkan tanır. Böylelikle at unut tipi silah sistemlerinde yaşanan hedefi ıskalama olasılığı minimize edilir (gerekli ön ayarlamaların [pre-setting] yapılamadığı acil angajmanlarda at unut tipi torpido eksik veya hatalı hedef koordinat/mesafe bilgi girişi kaynaklı hedefi ıska vakası yaşanabilmektedir). Ancak fiber-optik kablo çok ince (DM2A4’de 300 mikrometre kalınlıkta) olduğundan bazen kopabilmekte, torpido hedef gemi/denizaltıdan atılan sahte hedeflerle (akustik dekoy veya karıştırıcı) baş ederken yanlışlıkla kendi pervanesiyle kendi güdüm telini/kablosunu kesebilmekte veya gerçek muharebe ortamında atışı yapan denizaltının hedef gemi veya denizaltı tarafından atılan hafif veya ağır torpidolardan veya su bombalarından korunmak üzere kaçınma manevrası yapması gerektiğinden tel veya kabloyu bırakabilmektedir.

Dolayısıyla tipik bir saldırı senaryosunda HWT, hedefe belli bir mesafeye kadar bakır tel veya fiber-optik kablo üzerinden denizaltıdaki SYS/pasif sonar donanımı vasıtasıyla güdümlenir, hedefe belli bir uzaklıktan itibaren torpido önce üzerindeki pasif sonarı devreye alır ve düşük hızla ilerlerken (böylece hedef bölgede daha verimli sonar dinlemesi yapabilir) hedef bölgeyi gizli şekilde tarar, pasif mod da tarama sırasında hedef tespiti yapılırsa torpido sürpriz etkisi ile (hedef gemi pasif mod da kendisini tespit eden bir torpidoyu ancak çok kısa mesafeden tespit edebilir ama iş işten geçmiş olur) hedefe saldırısını gerçekleştirir, pasif sonar taramasında tespit mümkün olmaz ise terminal safhasında torpido aktif sonarı (ortalama 10km menzile sahiptirler ancak genelde hedefe daha kısa mesafe kala aktive edilirler, çünkü 50 knot sürate sahip bir torpidonun bu mesafeden hedef gemiye varış süresi yaklaşık 6dkdır bu da aktif sonar pingini kolayca tespit edebilecek gemiye kaçınma manevrası yapması için yeterli süre tanır) yardımıyla hedefini sınıflandırır ve tam konumunu, süratini, derinliğini ve rotasını belirler ardından kabloyu bırakarak yüksek hızda hedefe otonom (modern torpidolar Hedef Hareket Analizi [TMA – Target Motion Analysis] kabiliyeti ile dahili mikro işlemci/bilgisayar üzerinde koşan gelişmiş güdüm ve kontrol algoritmalarına sahip olup hedef ile arka plandaki deniz ekosunu birbirinden ayırabilir ayrıca sahte hedef ayırımını da otonom olarak yapabilmekteler) saldırı gerçekleştirir. DM2A4 SeaHecht ve SpearFish gibi modern ağır torpidolarda dahili zeka/TMA kabiliyetinin yanında yeniden taarruz kabiliyeti de yer almaktadır.

GÜR Sınıfı TCG Gür Denizaltısından yapılan atışın 15 Ocak 2021 tarihinde NAVTEX bildirimi yayımlanan Bartın ve Kastamonu açıklarında geniş bir saha içinde 20 Ocak günü canlı harp başlığına sahip AKYA Harp Torpidosu yapılacağını değerlendirmiştim. Ancak sonradan atışın İzmit Körfezi’ndeki Denizaltı Eğitim Sahası’nda gerçekleştirildiği yönünde bir bilgi edindim ki MSB tarafından yapılan sosyal medya paylaşımında da atışın Marmara Denizi’nde icra edildiği bilgisine yer verilmiştir. AKYA Harp Torpidosunun DzKK hizmetine girmeden önce 2021 yılı içinde canlı harp başlığı ile birlikte gerçek bir su üstü hedefine karşı denenmesi ve atışın başarıyla sonuçlanması durumunda AKYA Seri Üretim Fazı ve teslimat süreci için yeşil ışık yakılacağını söyleyebiliriz.

Doğrusu AKYA Milli Ağır Torpido Projesinde harp başlıklı ilk atışın MÜREN SYS ile modernize edilen ilk PREVEZE Sınıfı denizaltı prototipinden yapılmasını bekliyordum, çünkü daha önce IDEF ‘19 Fuarı sırasında edindiğim bilgi bu yöndeydi. Zaten MÜREN SYS’nin DzKK tarafından PREVEZE Sınıfı Denizaltıda kullanıma girdiği bilgisi de TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan MANDAL tarafından 21 Ocak 2021 tarihinde teyit edildi. MANDAL, “Bugün çok güzel bir haber aldık. MÜREN-PREVEZE SYS DzKK tarafından kullanılmaya başlıyor. Yani test aşamasından gerçek ortamda kullanıma geçiyor,” diye konuştu.

AKYA atışı için MÜREN-SYS donanımlı PEVEZE Sınıfı yerine Atlas Elektronik ürünü ISUS-90/33 Savaş Yönetim Sistemi ile donatılmış TCG GÜR Denizaltısının tercih edilmesinde denizaltıdaki hem torpido kovanlarının (açık kaynaklara göre 6.9m uzunluğunda ve 1.670kg ağırlığında olan 4 bataryalı DM2A4 torpidosunun atılabilmesi için GÜR Sınıfı Denizaltıların kovanlarında modifikasyon gerçekleştirilmişti, PREVEZE Sınıfında ise 6.46m uzunluğunda ve 1.551kg ağırlığındaki Mk24 Mod 2 TigerFish Ağır Torpidosu kullanılıyor), hem de SYS’nin uyumlu olduğu yeni nesil ve AKYA gibi fiber-optik kablo güdümlü DM2A4 Ağır Torpidosundan kaynaklı olmuş olduğunu değerlendiriyorum.

Üzerinde harp başlığı ve aktif/pasif sonarı yer almadan ilk atış denemesi DzKK’nca yüzer bir platform üzerine yerleştirilen 533mm torpido kovanından 11 Temmuz 2013’te Marmara Denizi’nde başarıyla icra edilen AKYA Milli Ağır Torpido prototipleri ile bugüne kadar önemli bölümü kamuoyuna yansımamış farklı konfigürasyonlarda onun üzerinde deneme atışı gerçekleştirilmişti.

AKYA Milli Ağır Torpido Geliştirme Programı altında kamuoyuna yansıyan son atış testi 20 Aralık 2019 tarihinde yapılmıştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN tarafından 16 Ocak 2020 Perşembe günü Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen 2019 Yılı Değerlendirme Toplantısı sırasında kamuoyuna duyurulan atışta ilk kez canlı arayıcı başlık (aktif/pasif sonar dizini) ile donatılan AKYA, üzerine 533mm torpido kovanı replikası yerleştirilmiş yüzer bir test platformundan 40m derinlikten başarıyla fırlatılmıştı. Marmara Denizi’nde kurulan Torpido Test Alanı içinde icra edilen söz konusu kalifikasyon atış testinin takibinde KBST ürünü akıllı akustik şamandıralardan yararlanılmıştır. AKYA’da yer alan aktif/pasif sonar sisteminin hazır olmadığı dönemde icra edilen atış testlerinde ağırlık simülasyonu maksatlı olarak torpidonun başlık bölümünde dummy sonar yer almıştı.

Euro24 Milyon değerindeki AKYA Milli Ağır Torpido Geliştirme Programı Dönem-I Sözleşmesi Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB) ile Ana Yüklenici Roketsan arasında 8 Mayıs 2009’da imzalanandı. DzKK Araştırma Merkezi Komutanlığı (ARMERKOM)’nın tasarım sürecinde görev aldığı AKYA Dönem-I Projesi kapsamında temel olarak torpidonun hidrodinamik formunun belirlenmesine yönelik çalışmalar ile belirli alt sistemlerin tasarım ve üretimine yönelik faaliyetler gerçekleştirilmiştir. Ayrıca eğitim bataryası konusunda ayrı bir ArGe çalışması da yürütülmüştür. Roketsan Ana Yükleniciliğinde yurt içinden birçok firmanın katılımıyla koordinasyonunda yürütülen AKYA Milli Ağır Torpido Geliştirme Programı altında torpidoda kullanılacak harp başlığı ve güdüm sistemi Roketsan tarafından, sonar sistemine ait transdüser dizini (sonarın deniz birimleri) Meteksan Savunma Firması tarafından, Dümen Suyu Dedektörü, Torpido Test Alanı için Ölçümlendirme ve Konumlandırma Sistemi ile bu Program kapsamında geliştirilecek sistem ve yazılımların doğrulanması için kullanılacak Su Altı Akustik Modellerini ve Akustik Sinyal Üreteçleri ise Koç Bilgi ve Savunma Teknolojileri (KBS) tarafından geliştirilmektedir. Projede Havelsan da görev almıştır.

AKYA Projesinin ilk aşaması, tasarım ve performans sorumluluğu sadece DzKK’nda olacak şekilde; beklenen takvim ve maliyetin altında tamamlanmış ve bu dönemde başarılı atışlar icra edilmiş ve prototip bir torpido tamamen milli olarak DzKK mühendis ve kullanıcı personelinin liderlik ve desteği ile Roketsan Ana Yükleniciliğinde yurt içinden birçok firmanın katılımıyla geliştirilmiştir. Dönem-I Sözleşmesi kapsamında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı (DzKK)’nın tasarım ve performans sorumluluğunda geliştirilen AKYA Milli Ağır Torpido prototipinin (kontrollü test torpidosu) endüstrileştirilerek seri üretime hazır hale getirilmesi ve belirlenen kritik alt sistemlerin, sektörde yer alan firmaların faaliyet alanlarına uygun bir şekilde geliştirilmesinin hedeflendiği AKYA Dönem-II Projesi Sözleşmesi ise SSB ile Ana Yüklenici Roketsan arasında Temmuz 2016’da imzalanmıştı.

Üzerinde harp başlığı ve aktif/pasif sonarı yer almadan ilk atış denemesi 11 Temmuz 2013’te Marmara Denizi’nde başarıyla icra edilen AKYA Milli Ağır Torpidosu prototipleri ile Eylül 2014’e kadar toplam 3 ayrı test atışı icra edilmişti. Torpidoların tasarımını, geliştirilmesini ve üretimini gerçekleştirebilen ülkelerin sayısı iki elin parmaklarını geçmemektedir. Sualtında üç boyutta hareket edebilen ve akustik teknolojisine haiz modern bir torpido silahı geliştirmek Havadan Atılan Seyir Füzesi (ALCM) geliştirmekten çok daha zor olduğundan AKYA Milli Ağır Torpidosunun milli imkanlarla geliştirilmesi Türk Deniz Kuvvetlerinin ve TSK’nin caydırıcılığına önemli bir katkı sağlamış böylelikle Türkiye, dünyada kendi özgün torpido silahını geliştirip üretebilen ve denizaltı gemisine entegre edebilen birkaç ülke arasına girerek torpido alanında bir süper lig oyuncusu haline gelmiştir. SSB son olarak DzKK’nın 324mm çapındaki hafif torpido ihtiyacını karşılamak üzere Ana Alt Yüklenici olarak Aselsan’ın da katılımı ile Roketsan Ana Yükleniciliğinde yürütülecek ORKA Milli Hafif Torpido Projesini başlatmış Protokol İmza Töreni 24 Aralık 2020 tarihinde SSB’de düzenlenmişti.

Fiber-optik kablo ile donatılan AKYA Milli Ağır Torpidosunun Türk Deniz Kuvvetleri envanterindeki denizaltılarda yer alan emektar ağır torpidoların (Mk14, Mk23, Mk37 Mod 2, Mk37 Mod 3, SST-4 Mod 0 ve Mk24 Mod 2 TigerFish) yerine birinci alternatif olarak kullanılması planlanmıştır. Hem su üstü (SUH/ASuW) hem de denizaltı (DSH/ASW) hedeflerine karşı atılabilecek şekilde çift maksatlı olarak tasarlanmış olan AKYA, batarya (akü) tahrikli (Otto Fuel tercih edilmemiştir), fiber-optik kablo güdüm, aktif/pasif akustik sonar, manyetik yaklaşma sensörü (ilerleyen safhalarında akustik yaklaşma sensörü ile değiştirilmesi bekleniyor) ve dümen suyu dedektörü (wake homing kabiliyeti) donanımlı bir ağır torpido silahıdır.

AKYA Milli Ağır Torpidonun Tahmini Teknik Özellikleri

Uzunluk:        ≤6.9m

Çap:               21 pus/53.3cm.

Ağırlık:           ≤1.6 ton.

Tahrik Sistemi:            Elektrikli.

Batarya:         Gümüş Oksit-Çinko tipi aküler.

Menzil:           15km (4okt sürat ile).

Azami Sürat:   4okt (saatte 4o deniz mili).

Sevk Sistemi:  Tek eksende birbirinin ters istikametine dönen iki pervane (dıştaki 6 palli, içteki ise 8 palli).

Güdüm:          At ve Unut tipi, Aktif/Pasif Akustik Sonar + Fiber-Optik Tel Güdüm + Manyetik Yaklaşma Sensörü (ileride Akustik Sensör de kullanılabilir) ve Dümen Suyu Dedektörü (wake homing kabiliyeti için).

Gövde:           Alüminyum sac gövde (tahmin), fiber burun kısmı.

Sonar:           Uyumlu Dizin Sonar (Conformal Array Sonar) torpidonun fiber malzemeden imal Parabolik Baş Bodoslamasında yer almakta (Parabolik burun yapısı torpidonun hem kendi sesini azaltmakta, hem de kavitasyonu düşürmekte).

Harp Başlığı:   AKYA’nın DM2A4 Torpidosunda kullanılandan (260kg PBX) daha ağır (350-380kg) bir harp başlığına sahip olması bekleniyor.

Hedef: Çift maksatlı (SUH/DSH) kullanım için tasarlanmış olsa da öncelikli hedeflerin, uyumlu dizin sonar tercihinden dolayı, suüstü harp gemileri olduğu tahmin ediliyor.

Birim Maliyet: AKYA’nın birim maliyetinin, her biri için yaklaşık Euro2.3 Milyon ödenen DM2A4 ve yaklaşık ABD$2 Milyon değerindeki Mk48 Mod 6AT Ağır Torpidolarına kıyasla daha düşük olması bekleniyor. Açık kaynaklarda yer alan Mart 2014 tarihli bir haberde AKYA Projesi kapsamında ABD$372 Milyon bedel ile 183 adet torpido üretiminin öngörüldüğü bilgisine yer verilmişti.

AKYA Milli Ağır Torpidosunun ayarlanabilir patlama umku özelliği ile geminin tam altında infilak ederek hedef geminin omurgasını ‘blast’ etkisi ile kırmak üzere tasarlanmış bir harp başlığı ile donatıldığını değerlendirmekteyim. Bu sayede AKYA, hedef geminin gövdesine vurmak yerine geminin birkaç metre altında belli bir derinlikte (5m-6m gibi) infilak edecek, patlamadan sonra oluşan çift katmanlı devasa hava kabarcığı (“buble effect” deniyor) gemiyi tam ortasından havaya kaldıracak ve bunu taşıyamayan geminin omurgası ikiye bölünecek. Burun tasarımı (parabolik burun yapısı tercih edilmiş olup Uyumlu Dizin Sonara ait dizinler başlığın sağında ve solunda yer almaktadır), wake homing sensörü (dümen suyu dedektörü) ve harp başlığının konfigürasyonu AKYA’nın öncelikli olarak suüstü hedefler için tasarlandığı iddiasını güçlendirmektedir. AKYA’da 350-380kg arasında ağırlığa sahip bir harp başlığının kullanıldığını değerlendirmekteyiz.

AKYA Milli Ağır Torpidosunun; endüstrileştirme çalışmalarını takiben 2020 sonuna kadar Seri Üretim Fazı için hazır hale getirilmesi ve ilk olarak MÜRENS SYS ile donatılacak PREVEZE Sınıfı Denizaltılarda denenmesi, müteakiben DzKK envanterindeki tüm denizaltılarda birinci alternatif torpido olarak kullanılması bekleniyordu. DEFENCE TURKEY Dergisi 100’üncü sayıda sayfa 42’de yer alan haberimizde AKYA Harp Torpidosu ile atışın 2020 sonu veya 2021 başlarında MÜREN SYS ile donatılmış PREVEZE Sınıfı bir denizaltıdan yapılacağına dikkat çekmiştik

MÜREN-PREVEZE Projesi

Deniz Kuvvetleri Komutanlığına bağlı Araştırma Merkezi Komutanlığı (ARMERKOM), Gölcük Tersanesi ve TÜBİTAK BİLGEM iş birliğiyle yürütülen MÜREN SYS PREVEZE Sınıfı Uygulaması Proje Sözleşmesi Ağustos 2017’de imzalanmıştır. TÜBİTAK BİLGEM tarafından AY Sınıfı Denizaltılar için geliştirilen milli üretim Entegre Denizaltı Savaş Yönetim Sistemi (MÜREN) daha önce 2016 yılında imzalanan MÜREN-AY Projesi altında TCG Doğanay (S-351) ve TCG Dolunay (S-352) Denizaltılarına entegre edilmişti.

Çalışmalarına 2017 yılında başlanan MÜREN SYS PREVEZE Sınıfı Uygulaması Projesi, DzKK hizmetindeki 4 PREVEZE Sınıfı Denizaltıda yer alan ISUS-83/2 SYS’nin 2023 yılına kadar MÜREN SYS ile modernizasyonunu kapsamaktadır. Proje ile PREVEZE Sınıfına AKYA Milli Ağır Torpidosunun yanı sıra DM2A4 SeeHecht ve Mk48 Mod 6AT/7AT Ağır Torpidolarını da atabilme kabiliyeti kazandırılacaktır. Proje kapsamında 2020 Ağustos ayı başlarında TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi (BİLGEM) tarafından, ARMERKOM bünyesinde MÜREN Laboratuvarı açılmıştı. Söz konusu Laboratuvar içinde milli üretim MÜREN Entegre Denizaltı Savaş Yönetim Sistemi’ne ait Karaya Konuşlu Test Sistemi de yer almakta. MÜREN-PREVEZE Projesi kapsamında tüm denizaltılar için sistemlerin gemiye entegrasyonu öncesindeki testleri bu Laboratuvarda gerçekleştirilmektedir. YALTES, PREVEZE Sınıfı Denizaltılar için, TÜBİTAK BİLGEM’in alt yüklenicisi olarak; ihtiyaç duyulan konsolları, elektronik kabinetleri, savaş veri/video ağlarını ve Yerel Atış Panellerini geliştirerek teslim etmektedir. PREVEZE Denizaltılarındaki Savaş Harekat Merkezi olarak isimlendirilen oda (santral bölümü) komple boşaltılarak burada yer alan ISUS-83/2 SYS sökülmekte ve yerine komple MÜREN SYS konulmakta. Edindiğim bilgiye göre MÜREN SYS aynı anda 4 ayrı ağır torpido angajmanını yönetebilmektedir.

PREVEZE Sınıfı Denizaltılar için halihazırda Yarı Ömür Modernizasyonu (YÖM/MLU) ve MÜREN SYS olmak üzere paralelde iki ayrı modernizasyon projesi yürütülmektedir. İlk olarak MÜREN SYS PREVEZE Sınıfı Uygulaması Projesi başlatılmıştı. MÜREN-SYS ile donatılan ilk denizaltının 2021 yılı Haziran ayında DzKK’na teslim edilmesi hedeflenmiştir.

TÜBİTAK BİLGEM daha önce de 2014 Ekim ayında Denizaltı Eğitim Merkezi Komutanlığı için ISUS-90 SYS’nin bir nevi tersine mühendislik çalışması olan ve sonar analiz algoritmasına kadar oldukça detay içeren Denizaltı Taktik Simülatörü (DATAS)’nü hizmete sunmuştu. Üzerinde 4,5 milyondan fazla nitelikli satır ihtiva eden bir yazılım koşan DATAS ile ISUS-90/33 Entegre Su Altı Komuta Kontrol Sistemi (ESKKS)’ne sahip GÜR Sınıfı Denizaltılarda yer alan Savaş Harekat Merkezi (SHM, Santral Bölümü) birebir modellenmiştir. DATAS, denizaltı gemisinin SHM’ndeki teknik ve taktik şartları gerçeğe yakın bir şekilde oluşturmakta ve simülatörde eğitimler sırasında, deniz, hava ve su altı taktik senaryoları canlandırılabilmektedir. DATAS’da denizaltı gemisi komutanına, komutan adaylarına ve atış kontrol ekibinde görevli tüm personele taktik ve operatör eğitimleri verilebilmektedir.