Bu yıl, 60 ülkeden 120 delegasyonun takip etmesi beklenen Tatbikatın önemi, ilk kez düzenlenecek olan Barış Diyaloğu (AMAN Diyaloğu 2025) ile daha da artmış durumda. Deniz Kuvvetleri Komutanları ve Komutan Yardımcıları ile Sahil Güvenlik ve Savunma Kuvvetleri’nden üst düzey yetkililerin bir araya gelerek küresel ve bölgesel denizcilik sorunları hakkında görüş alışverişinde bulunacağı bir platform olacak AMAN Diyaloğu 2025 Konferansına 16 ülke Deniz Kuvvetleri Komutanı ve Deniz Kuvvetleri Komutan Yardımcısı seviyesinde katılım gerçekleştirecek. AMAN Diyaloğu 2025 Konferansı Pakistan’ın önde gelen denizcilik düşünce kuruluşu olan ve Pakistan Hükümetine denizcilik odaklı tavsiyeler sunan Denizcilik İşleri Ulusal Enstitüsü (NIMA) tarafından organize edilmektedir.

Pakistan Deniz Kuvvetleri tarafından “Barış için Birlikte” sloganıyla ilk kez Mart 2007’de düzenlenen ve bu yıl 9’uncusu icra edilecek AMAN Tatbikatlarının maksadı; Tatbikata katılan ülkeler arasında işbirliği ve birlikte çalışabilirliği geliştirmek ve barış ve istikrara katkıda bulunmaktır. Tatbikat kapsamında temel deniz harp nevilerine yönelik eğitimler ile Sualtı Taarruz ve Sualtı Savunma Timleri tarafından hafif silah atışları, patlayıcı imha, deniz haydutluğu ile mücadele ve asimetrik tehdit eğitimleri icra edilecektir.

AMAN Çok Uluslu Deniz Tatbikatları ilk başta terörizmle mücadele ve korsanlıkla mücadele operasyonları üzerine odaklanırken, katılımcı ülke sayısı zamanla artmış buna bağlı olarak Tatbikatın kapsamı da genişletilmiştir. Mart 20007’de düzenlenen ilk tatbikata 28 ülke katılmışken, bu yıl 60’tan fazla (4 Şubat 2025 itibarıyla 56 ülkenin katılımı kesinleşmiş olup ilave 8 ülkenin daha katılım gerçekleştirmesi bekleniyordu) ülkenin katılması bekleniyor. Bu, Tatbikatın kapsamının genişlemesi denizcilik güvenliğine karşı gelişen yeni tehditlere karşı ortak bir doktrinin şekillendirilmesinde önemli bir adım olmuştur. Pakistan Deniz Kuvvetleri Donanma Komutanı Tümamiral Abdul MUNIB’in de dikkat çektiği gibi AMAN Tatbikatı'na artan küresel katılım, aynı zamanda uluslararası toplumun Pakistan Deniz Kuvvetleri’nin küresel deniz güvenliğindeki rolüne duyduğu güvenin de bir göstergesidir. 

AMAN-2025 Çok Uluslu Deniz Tatbikatı ve AMAN Diyaloğu 2025 Konferansı hakkında kamuoyunu bilgilendirme maksatlı olarak 4 Şubat 2025 tarihinde Karaçi’de düzenlenen basın toplantısında konuşan Pakistan Deniz Kuvvetleri Donanma Komutanı Tümamiral Abdul MUNIB, küresel deniz yoluyla taşınan ticaretin ve enerji güzergahlarının güvenliğinin giderek daha fazla önem kazandığını vurgulayarak, jeopolitik dinamiklerin değişimiyle birlikte deniz güvenliğinin öneminin arttığına dikkat çekmiştir. Hindistan Okyanusu Bölgesi’nin geleneksel güvenlik tehditlerinden, geleneksel olmayan risklere kadar pek çok zorlukla karşı karşıya ve bu sorunların çok yönlü yaklaşımlar gerektirdiğini ifade eden Tüma. MUNIB, hiçbir ülkenin denizdeki karmaşık zorluklarla tek başına başa çıkamayacağının altını çizmiştir. “Artan küresel katılım ve dünyanın her bölgesinden temsilcilerin AMAN-2025 Çok Uluslu Deniz Tatbikatında yer alması, uluslararası toplumun Pakistan Deniz Kuvvetleri’nin işbirlikçi deniz güvenliği rolüne duyduğu güveni yansıtmaktadır”, diyen Tüma. MUNIB, "Bu güven, bir başka önemli dönüm noktasına, ilk AMAN Diyaloğu'nun tanıtılmasına yol açtı. Bu diyalog, 8-10 Şubat tarihleri arasında AMAN 2025 Tatbikatı ile paralel olarak gerçekleştirilecektir," diye konuştu. 

AMAN Çok Uluslu Deniz Tatbikatları; Liman Safhası ve Deniz Safhası olmak üzere iki aşamalı olarak icra edilmektedir. 7-9 Şubat 2025 tarihlerini kapsayan Liman Safhası’nda seminerler, operasyonel tartışmalar, profesyonel gösteriler, uluslararası toplantılar ve spor etkinlikleri düzenlenecektir. 10-11 Şubat 2025 tarihlerinde icra edilecek Deniz Safhasında ise; Taktik manevralar, deniz güvenliği tatbikatları, korsanlık ve terörizmle mücadele operasyonları, arama ve kurtarma eğitimleri ve canlı atışlar yapılacak. Deniz Safhası'nın en önemli etkinliği ise, hem yerli hem de yabancı yetkililerin katılacağı Uluslararası Filotilla Gösterisi (IFR) olacak.

AMAN-2025 Çok Uluslu Deniz Tatbikatı ve AMAN Diyaloğu 2025'in amaçları, bölgesel işbirliği ve barışı teşvik etmek, bölgesel ve bölge dışı donanmalar arasında uyumlu çalışabilirliği artırmak ve farklı bölgeler arasında bir köprü işlevi görmektir. Bu Tatbikatlar, deniz terörizmi ve denizcilik suçlarına karşı birleşik bir tutum sergilemeyi, bölgedeki deniz güvenliği sorunları ve zorlukları konusunda daha derin bir anlayış geliştirmeyi ve bu sorunların Mavi Ekonomi ile bağlantılarını incelemeyi hedeflemektedir. Ayrıca, tatbikatlar, Mavi Ekonomi'nin katılımcı ülkelerin ekonomik büyümesine potansiyel katkılarını sergilemek için bir fırsat sunacaktır.

Sonuç olarak, AMAN-2025 Çok Uluslu Deniz Tatbikatı denizcilik güvenliğini artırmayı, uluslararası işbirliğini güçlendirmeyi ve Pakistan’ın deniz yollarındaki rolünü pekiştirmeyi amaçlıyor. AMAN Diyaloğu ise, denizcilik alanındaki güncel ve gelecekteki güvenlik tehditleriyle ilgili liderlerin fikir alışverişinde bulunarak, yenilikçi çözümler geliştirilmesine olanak tanıyacak önemli bir platform olacaktır.

Türkiye ve AMAN-25 Çok Uluslu Deniz Tatbikatı

AMAN Çok Uluslu Deniz Tatbikatlarına 2007, 2009, 2011, 2013, 2017, 2019 ve 2021 yıllarında katılım sağlayan Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, AMAN 2019’a TCG Gökçeada Fırkateyninin yanı sıra bir SAS Görev Timi (TCG Gökçeada Fırkateyni’nde konuşlu), Çok Uluslu Deniz Güvenliği Mobil Eğitim Timi (4 SAT Personeli ve 6 Amfibi Hücum Timi personeli, uçakla Karaçi’ye ulaşmıştır) ve Karargah Subayı ile iştirak ederken, AMAN 2021 Tatbikatına ise Deniz Kuvvetleri Komutanlığından 2 Deniz Karakol Uçağı (DKU), 1 SAS Timi ve 1 SAT Timi katılım gerçekleştirmişti.

Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, AMAN-23 Çok Uluslu Deniz Tatbikatı'na da, 1 Deniz Karakol Uçağı (MPA), 1 SAT (Sualtı Taarruz) Timi ve 1 SAS (Sualtı Savunma) Timi ile katılmayı planlamış ancak, 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan ve Türkiye'nin güney bölgesi ile ve Suriye'nin kuzeyinde, farklı fay hatlarında 9 saat arayla meydana gelen M7.8 ve M7.5 büyüklüğündeki Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle bu katılım son dakika da iptal edilmişti.

Türkiye, AMAN-25 Çok Uluslu Deniz Tatbikatına Deniz Hava Komutanlığı 301’inci Deniz Hava Filosu’na ait bir adet C-72 (ATR-72/600) Türk Deniz Genel Maksat Uçağı (Turkish Maritime Utility Aircraft/TMUA) ile katılım gerçekleştirmektedir. Uçak ve içindeki Türk Deniz Kuvvetleri personeli 6 Şubat günü Karaçi’ye ulaşmış ve burada törenle karşılanmıştır. Pakistan Deniz Kuvvetleri de Kasım 2024’te düzenlenen Mavi Balina Deniz Tatbikatı’na 29’uncu Denizaltı Savunma Harbi Filosu’dan bir adet ATR-72/500 (RAS 72 Sea Eagle olarak da biliniyor) Deniz karakol Uçağı ile katılım gerçekleştirmişti.