Tarih: 17 Aralık, 2021
Savunma Sanayi Başkanı Prof. Dr. İsmail DEMİR, 16 Aralık 2021 tarihinde sosyal medya hesabında yaptığı bir paylaşım ile SSB olarak MELTEM III Projesi kapsamında iki adet P-72 Deniz Karakol Uçağı (D/K Uçağı)’nı daha Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlağı (DzKK)’na teslim ettiklerini duyurdu. DEMİR, “DzKK’nın stratejik unsuru olarak hizmet eden Deniz Karakol Uçaklarımız, ülkemizin gökyüzündeki gücüne güç katıyor,” dedi.
11 Aralık 2020 tarihinde TUSAŞ tesislerinde düzenlenen bir törenle TCB-751 kuyruk numaralı ilk P-72 DzKK’na teslim edilmişti. TUSAŞ tesislerinde düzenlenen tören sonrası Kartepe, Kocaeli’ndeki Deniz Hava Komutanlığı’na intikal eden TCB-751 kuyruk numaralı ilk P-72 Deniz Karakol Uçağı için sınıfında envantere kazandırılan ilk uçak olması münasebetiyle Donanma Komutanı Oramiral Ercüment TATLIOĞLU’nun da katılımı ile 15 Aralık 2020 tarihinde bir Hizmete Giriş Töreni düzenlenmişti. TCB-751 ile uçuş personelinin uçuş test/tecrübe ve harekata hazırlık eğitimlerinin ardından ilk görev uçuşu, 24 Ocak 2021 tarihinde gerçekleştirilmiştir. MELTEM-III Programı altında TCB-752 kuyruk numaralı ikinci P-72 D/K Uçağı ile kabul uçuşu 27 Şubat 2021’de icra edilmiş ve uçak 11 Mart 2021 tarihinde envantere alınarak Kartepe’deki Deniz Hava Komutanlığına intikal etmişti. TCB-751 ve TCB-752 kuyruk numaralı P-72 D/K Uçakları 21 Nisan 2021 günü Dalaman açıklarında icra edilen hafif torpido atışı görevine katılarak 2 Mk-54 ve 2 Mk-46 Mod 5 REXTORP eğitim torpidosu atışı gerçekleştirmişti. Milli Savunma Bakanlığı (MSB) ise 9 Temmuz 2021 tarihinde sosyal medya hesabından yaptığı paylaşım ile MELTEM III Projesi kapsamında 3’ncü P-72 D/K Uçağının kabul testlerinin 6 Temmuz 2021 tarihinde başarıyla icra edildiğini duyurmuştu.
MSB’nin Temmuz ayında yaptığı açıklamayı hesaba kattığımızda SSB DEMİR’in duyurduğu bu son teslimatla birlikte Deniz Hava Komutanlığı hizmetindeki P-72 D/K Uçağı sayısının 5’e çıkmış olması gerekiyor. Oysa 2021 yılı içinde sadece TCB-753 ve TCB-754 kuyruk numaralı üçüncü ve dördüncü P-72 D/K Uçaklarının Deniz Hava Komutanlığı hizmetine girmesi bekleniyordu. 6 uçaklık paketten kalan diğer 2 P-72 D/K Uçağının ise 2022 yılında teslim edilmesi planlanmıştı. Deniz Hava Komutanı Tuğa. Alper YENİEL de Kasım ayında envanterdeki P-72 D/K Uçağı sayısını 2 olarak açıklamıştı.
15-16 Kasım 2021 tarihleri arasında Ankara`da gerçekleştirilen 10`uncu Deniz Sistemleri Semineri’nin 2nci günü bir konuşma yapan Deniz Hava Komutanı Tuğamiral Alper YENİEL, halen Topel, Çanakkale, Dalaman ve Geçitkale’deki üslerde 9 farklı tipte 64 Hava Aracı ile hizmet verdiklerini açıklamıştı. Tuğa. YENİEL, envanterdeki hava araçlarını ise şöyle sıralamıştı: 2 P-72 D/K Uçağı, 6 P-235 D/K Uçağı, 3 C-72 Deniz Genel Maksat Uçağı, 4 TB-20 Eğitim Uçağı, 24 SeaHawk ASW/ASUW Helikopteri, 9 AB212 SUH Helikopteri, 9 BAYRAKTAR TB2 SİHA (daha önce 10 adetti 1 uçağın kırım geçirdiği ilk kez resmi ağızdan teyid edilmiş oldu, DzKK internet sayfasında ise TB2 SİHA sayısı 8 olarak yer almakta), 6 ANKA SİHA ve 1 AKSUNGUR TİHA. Tuğa. YENİEL, envanterde 2 P-72 olduğunu ve 2021 yılı sonuna kadar 2 P-72 D/K Uçağının daha envantere dahil edileceğini ifade etmişti. 2023 yılı sonuna kadar platform sayısının yeni teslimatlarla birlikte 100’e ulaşması beklenmektedir.
Diğer yandan, 2013 yılında MELTEM-III Programı kapsamında doğrudan alım yöntemiyle, sadece yapısal tadilatta yeni telsiz setleri ve IFF sistemi ile donatılarak, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na teslimatları yapılan, TCB-701 ve TCB-702 kuyruk numaralı C-72 (ATR-72/600) Deniz Genel Maksat Uçaklarının, 3’üncüsü 1 Mart 2021 tarihinde İtalya’dan uçurularak Kartepe’deki Deniz Hava Komutanlığı’na getirilmişti. SSB ile Leonardo arasında 2017 yılında yapılan sözleşme değişikliği ile ceza bedeli olarak temin edilen TCB-703 kuyruk numaralı 3’üncü C-72 Uçağının resmi kabulü 4 Mayıs 2021 tarihinde gerçekleştirilmişti.
Deniz Hava Komutanlığı bağlısı 301’inci ve 302’inci Deniz Hava Filo Komutanlıkları envanterinde görev yapan P-235 Hafif Sınıf, P-72 ise Orta Sınıfı D/K Uçağı olarak tanımlanmaktadır. Sadece Link-11 Taktik Data Link kabiliyetine sahip P-235 D/K Uçakları kanat altı harici yük istasyonlarında Mk46 Mod 5 Hafif Torpido taşıyabilirken, kanat tasarımları nedeniyle kanat altı harici yük istasyonu bulunmayan ve silah yükünü gövde yanındaki istasyonlarda taşıyan P-72 (ATR-72/600) D/K Uçakları ise bunlara ilave olarak Link-16 Taktik Data Link ve Mk-54 Hafif Torpido kabiliyetine de sahipler. Ayrıca P-72 D/K Uçaklarında yer alan Aselsan ASES-235M EH Öz-Savunma Sisteminde 4 yerine 6 adet AN/ALE-47 CMDS yer almaktadır. P-235’lere kıyasla daha uzun menzile sahip, harekat bölgesine daha yüksek süratle intikal edebilen, görev bölgesinde 2-3 saat daha uzun kalabilen, yeni nesil Link-16 TDL kabiliyetine sahip, daha modern Mk-54 Hafif Torpidosunu atabilen, daha fazla sayıda sonobuoy (P-235’lerde 50 adet, P-72’lerde 64 adet aktif ve pasif sonobuoy taşınabilmekte) taşıyabilen ve Uçuş Teknisyeni’ne ihtiyaç olmadığı için toplam personel sayısı 8 olan P-72 D/K Uçaklarının hizmete girmesiyle DzKK’nın özellikle DSH/ASW görevlerindeki etkinliği daha da artmıştır. P-72 D/K Uçakları azami 7 saat havada kalabilmekte olup harekat çapı 1.400nm’dir. P-72 D/K Uçaklarının envantere girmesiyle harekat yarıçapı artan Deniz Hava Kuvvetleri, Libya’da icra edilen harekat kapsamında bölgede görev yapan DzKK harp gemilerini desteklemek üzere Batı Akdeniz’de de D/K Uçuşu icra etmeye başlamış ve Libya’nın 20 mil açığına kadar görevler icra etmiştir. Deniz Hava Komutanlığı böylelikle 25’inci boylamın batısında görev icra eden ilk Türk Silahlı Kuvvetleri hava unsuru olmuştu.