HvKK envanterindeki 35 F-16C/D Blok 30 Uçağının halen 8.000 saat olan gövde ömürlerini 12.000 saate çıkarmak üzere SSB ile Ana Yüklenici TUSAŞ arasında 10 Ağustos 2015’te imzalanan sözleşme ile F-16 Blok 30 Yapısal İyileştirme Projesi başlatılmıştır.

Hizmetteki F-16 Blok 30 Uçakları ile 2016 yılı itibariyle 7.000 saatin üzerinde uçuş icra edilmiş olduğundan gövde ömrü açısından uçaklar oldukça yıpranmış durumdaydılar.

Projede Lockheed Martin [LM] Firması alt yüklenici olarak yer alırken 1’inci HİBM Komutanlığı ise 35 uçaktan 10’unun modernizasyonu için görevlendirilmişti.

LM Firması tarafından geliştirilen yapısal güçlendirme kitlerinin önce tek ve çift kişilik iki F-16 Blok 30 Uçağına uygulanması ve prototip uçaklar üzerindeki yapısal iyileştirme çalışmalarının Ekim ve Kasım 2017’de tamamlanması planlanmıştı. Ardından bu iki prototip ile 2017’de doğrulama amaçlı uçuşlar icra edilecek ve uçuşların başarıyla tamamlanması durumunda 2018’de diğer 33 uçağın yapısal iyileştirme çalışmalarına başlanılacaktı.

SSB 25 Temmuz 2020 tarihinde sosyal medya hesabından yaptığı bir paylaşım ile F-16 Yapısal İyileştirme Projesi kapsamında ilk F-16 Blok-30 Uçağının yapısal iyileştirmesinin tamamlanarak Hava Kuvvetleri Komutanlığına teslim edildiğini duyurdu. Paylaşılan görsellere göre TUSAŞ, Ankara tesislerinde yapısal iyileştirmesi tamamlandıktan sonra teslimatı yapılan uçak 86-0196 kuyruk numaralı ve 132’inci Silah ve Taktikler Filo Komutanlığı bağlısı bir F-16D Uçağı. SSB tarafından paylaşılan bilgide teslim edilen uçağın Projede yapısal iyileştirmesi yapılan ilk uçak olduğu ifadesi yer aldığından bu çift kişilik F-16D’nin planlanan iki prototip uçaktan birisi olduğunu değerlendirmekteyim. Bu durumda kısa bir süre sonra teslim edilecek ikinci uçak, Projenin ikinci prototipi olan tek kişilik F-16C Blok 30 Uçağı olacaktır. Eğer durum bu ise bu durumda sözleşme takviminde yaklaşık 3 yıllık bir gecikme söz konusu. SSB internet sayfasında yer alan Haziran 2017 tarihli bilgiye göre ilk uçakların modernizasyon çalışmalarının 2018 yılı sonunda, son uçak üzerindeki modernizasyon çalışmasının ise 2023 Ağustos ayında tamamlanması planlanmıştır. Yaşanan gecikme göz önünde bulundurulduğunda son uçak üzerindeki yapısal iyileştirme çalışmalarının Ağustos 2023’ten daha sonraki bir tarihe sarkabileceğini değerlendirmekteyim.

TUSAŞ o tarihlerde LM Firması ile HvKK Blok 30 Uçakları için tesis edilen iş birliğini dünyadaki diğer Blok 30 Uçakları üzerinde de sürdürmek üzere görüşmeler gerçekleştirmiş ancak bu görüşmelerde somut bir ilerleme kaydedilememişti.

F-16C/D Blok 30 Uçakları ve Türk Yıldızları

2016 yılı başlarında ziyaret ettiğim Türk Hava Kuvvetleri’nin dünyaca tanınan akrotimi Türk Yıldızları’nın filosu olan 134ncü Akrotim Filo Komutanlığı yetkilileri o tarihte halen kullanılmakta olan NF-5A/B 2000 Freedom Fighter Uçaklarının hizmet ömrünün 2020 yılında dolmasının öngörüldüğü için yeni uçak arayışına girdiklerini ifade etmişlerdi. Edindiğim bilgiye göre o tarihte bu ihtiyacının HvKK envanterinde yer alan F-16C/D Blok 30 Savaşan Şahin/Fighting Falcon Uçakları üzerinden karşılanması planlanmıştı. Ancak o dönemde incelenen uçakların yüksek uçuş saatleri nedeniyle gövde ömürlerini doldurmak üzere oldukları görüldüğünden uçakların yapısal iyileştirme/modernizasyonlarının tamamlanmasının ardından 2018 yılından itibaren Türk Yıldızları Akrotimi’nde kullanılmaya başlanılması hedeflemişti. Öyle görünüyor ki F-16 Blok 30 Yapısal İyileştirme Projesi’nde yaşanan gecikme nedeniyle bu takvim tutturulamamıştır. F-16C/D Blok 30 Uçaklarına olan talebin artması nedeniyle bugün artık bu uçaklardan bir bölümünün (o tarihte Türk Yıldızları Akrotimi görevlerini 10 adet NF-5A 2000 ve 6 adet NF-5B 2000 Uçağı ile devam ettirmekteydi) Türk Yıldızları için tahsis edilip edilmeyeceğinden emin olmamakla birlikte bildiğim kadarıyla 134ncü Akrotim Filo Komutanlığı 2030 yılına kadar F-16C/D Blok 30 Uçaklarıyla uçmayı planlamaktaydı. Türk Yıldızları, 2030 yılından itibaren ise milli imkanlarla geliştirilip üretilecek ve Türk Havacılık Sanayi’nin 21nci yüzyıla atılmış teknolojik imzası olacak Milli Muharip Uçak TF-X’e geçmeyi hedefliyordu.