Tarih: 22 Eylül, 2024 Güncelleme: 25 Aralık, 2024
Hatırlanacağı üzere 5 Aralık 2007 tarihinde gerçekleştirilen SSİK toplantısında başlangıç kararı alınan TF-2000 Projesi ile D.z.K.K.lığı için aşağı yukarı 6.000 ton sınıfında toplam 4 adet Hava Savunma Harbi (HSH) Firkateyninin, yurtiçinde İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nda inşa edilerek 2021 yılından itibaren envantere kazandırılması hedeflenmişti. 2013 yılında inşa edilecek gemilerin uzunluğu 145-150m, deplasmanı ise 6.000-6.500 ton olarak öngörülmüş ve gemiler ‘Hava Savunma Harbi Muhribi’ olarak sınıflandırılmıştı. 20 Eylül 2013 tarihli SSİK Kararı ile de Projenin Tasarım, Prototip İnşa ve Seri İnşa olmak üzere üç aşamada yürütülmesine yönelik proje modelinin belirlenmesi ve ilgili faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB) yetkilendirilmişti.
Ülke savunmasının denizler itibarı ile kademeli olarak karşılanması ve üstün hava savunma ve taarruz kabiliyetine sahip bir yüzer platform ihtiyacının giderilmesi maksadı ile milli kaynaklara dayalı bir HSH Muhribi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın direktifi ile TF-2000 Hava Savunma Harbi Muhribi Projesi tasarım faaliyetlerine 14 Ocak 2019 tarihinden itibaren Dizayn Proje Ofisi tarafından başlanmıştır. Bu kapsamda daha önce TF-2000 HSH Muhribi için 145-150m uzunluk ve 6.000-6.500 ton deplasman öngörülmüşken 2019 yılında paylaşılan yeni tasarımda bu değerler 166m uzunluk ve 7.000 ton deplasman olarak güncellenmişti. Dönemin D.z.K.K.lığı Dizayn Proje Ofisi Müdürü Müh. Albay Timur DİLER, Kasım 2021’de düzenlenen 10’uncu Deniz sistemleri Semineri sırasında yaptığı sunumda TF-2000 HSH Muhribi'nin tam boyunu 166m, genişliğini 21.5m, deplasmanını 8.500 ton ve azami süratini Proje Tanımlama Dokümanı’nda 28+ knot olarak tanımlandığı için 28+ Knot olarak açıklamıştı. 2023 yılında alınan SSİK Kararı ile TF-2000 Hava Savunma Harbi Muhribi’nin Fonksiyonel Tasarımı konusunda D.z.K.K.lığı Deniz Proje Ofisi (DPO)’ne destek için ASFAT görevlendirilmişti.
Ülkemizde 84 özel tersane ve 4 askeri tersane bulunmakta olup bunlar arasında gerek kapasite gerekse kapsadığı alan açısından en büyüğü tarihi 1455’li yıllara dayanan İstanbul Tersanesi Komutanlığı’dır. 140.000m2’si kapalı alan olmak üzere toplamda 1 Milyon m2 genişliğinde bir alan üzerine kurulan ve yerleşkesi içinde 32 ayrı fabrika/atölye yer alan İstanbul Tersanesi Komutanlığı, halihazırda Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde bulunan 168 parça gemi ve deniz aracı ile bunların üzerinde yer alan 1.050 sistemin bakım ve idamesinin yanı sıra yeni su üstü harp gemilerinin inşasından da sorumludur.
Hem Milli Savunma Bakanlığı Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğü (AFGM) bünyesinde görev yapan İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nı, hem de ve İstanbul Tersanesi Komutanlığı bünyesinde 12 Mart 2004 tarihinde MİLGEM Proje Ofisi adı ile kurulan, Eylül 2015’ten itibaren ise Dizayn Proje Ofisi (DPO) Müdürlüğü adı ile yeni binasında faaliyetlerine devam eden D.z.K.K.lığı DPO Müdürlüğü’nü Türk ve dünya kamuoyuna tanıtmak maksadıyla MSB Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğ tarafından 22 Nisan 2024 tarihinde düzenlenen basın faaliyeti kapsamında TF-2000 HSH Muhribi Projesi hakkında da bizlerle bilgi paylaşılmıştı.
Buna göre; tam boyu 149m, genişliği 21.3m, su çekimi 5.75m ve deplasmanı 8.300 ton olacak TF-2000 HSH Muhribi, 2 LM2500 Gaz Türbini ve 2 Dizel Makinadan oluşacak CODOG konfigürasyonunda bir Ana Tahrik Sistemi ile donatılacak. Azami 26+ knots sürate erişebilecek TF-2000’in intikal sürati ise 17 knots olacak. O tarihte paylaşılan bilgiye göre kısıtsız olarak 26 knots sürat yapabilecek ve Deniz durumu 5’te görev icra edebilecek TF-2000 HSH Muhribi’nin Ön Tasarımı tamamlanmış, Detay Tasarım Fazı için ise SSİK Kararı beklenmekteydi. Bahse konu Kararın 6 Ağustos 2024 tarihinde düzenlenen SSİK toplantısında alınmış olduğunu değerlendirmekteyim. Tasarımda yapılan değişiklikler nedeniyle bu yıl yaz aylarında İTÜ ile birlikte yeniden model deneylerinin yapılması planlanmıştı.
TF-2000 HSH Muhribi’nde daha iyi hava alıp, daha iyi soğutabilmesi ve termal izi daha da düşürmek için çok yüzeye sahip çift baca (ayrık baca) konsepti tercih edilmiştir. Bacanın hemen önünde yer alan dik dörtgen şeklindeki iki yapının ise ilave VLS’ler için tahsis edilmiş alanlar değil havalandırma besleme (emiş) bölmeleri olduğunu öğrendik.
TF-2000 HSH Muhribinde baş tarafta 32 hücreli, vasatta ise 64 hücreli olmak üzere toplam 96 hücreli Milli Dikey Atım Sistemi (MİDLAS) VLS lançerleri yer alacaktır. 96 hücre kullanımı konusunda karar kesinleşmiş durumda. Bu lançerlerden 64 adedinin SAPAN Güdümlü Mermileri (G/M) HİSAR-D (G/M-1) ve SİPER Blok-ID (G/M-2) için, 32 hücreli MİDLAS’ın ise 16 adedi ATMACA Güdümlü Mermisi ile GEZGİN Seyir Füzesi için konfigüre edilebilir veya 16 adet hücre Quad-Pack konfigürasyonunda toplam 64 adet HİSAR-D RF Blok-II G/M’si için konfigüre edilebilir. Strike model olması beklenen MİDLAS VLS’lerin kaçının Quad-Pack kabiliyetli olacağı konusunun zamanla netleşmesi bekleniyor.
Milli Çok Amaçlı Faz Dizinli Radar ÇAFRAD AESA Radar Sistemi anten dizinleri hem baş tarafta hem de kıç tarafta ayrık bölmeli olarak gemiye entegre edilecektir. Ayrık dizin/direk yerleşiminin tercihi 360 derece kısıtsız, yani herhangi bir görsel kayıp olmadan tarama, hedef tespit ve takibinin yapılabilmesi için tercih edilmiştir. Yeni ÇAFRAD Sistem Konfigürasyonunda S-Bant Uzun Menzilli Radar (UMR, erken ihbar yanında HİSAR ve SİPER G/M’lerin hedefe hassas bir şekilde güdümlenmesi fonksiyonunu da yerine getirecek) Sistemi’ne ait tek yüzlü iki adet sabit anten dizini baş tarafta geminin üst yapısının (köprü üstü) sağına soluna, diğer iki tek yüzlü sabit anten dizini ise kıç taraftaki direk üzerine yerleştirilmiştir. Sadece su üstü angajmanına odaklanacak X-Bant Radar (ÇFR) faz dizinli antenleri ise entegre ana direkte konumlandırılmıştır. ÇAFRAD için standart tespit menzili 450km+, tam güçle hedef tespit menzili ise 750km olarak öngörülmektedir.
TF-2000 HSH Muhribinde hem Sarfedilebilir İnsansız Deniz Aracı (Kamikaze İDA), hem de koruma maksatlı olarak tasarlanan ve gemi ile tehdit gemisavar G/M arasına girecek SAPAN Drone’ları için baca etrafında toplam 4 adet SAPAN Seyyar Drone Sistemi Lançerleri yer alacak. SAPAN adı verilen ve tehdidi fiziki temas ile imha edecek bu küçük drone’lar ile gemisavar G/M tehdidi tespit edildiğinde geminin etrafında bir kalkan oluşturulması planlanmıştır. 4 ayrı lançerden 30-40 adet SAPAN Drone’ları (Döner Kanatlı Sürü İHA) fırlatılacak ve geminin etrafında uçacak bu drone’lar adeta bir koruma kalkanı oluşturacak. Tehdidi kinetik enerji/fiziki temas ile imha edecek SAPAN Drone’ların geliştirme çalışmaları o tarihte devam etmekteydi.
İlk TF-2000 HSH Muhribi’nin İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nda %85 yerli ve millik oranı ile inşa edilmesi hedeflenmiştir.