İstanbul’da 11 farklı mevkide 16 bağlısı birlik ile faaliyetlerini 7/24 esasına göre sürdüren İstanbul Boğaz Komutanlığı’nın vazifesi; 

• İstanbul Boğazı ve yaklaşma sularında deniz hak ve menfaatlerimizin korunması ve geliştirilmesi maksadıyla kuruluşundaki birlikler ile her an harbe hazır olmak,
• İstanbul Boğazı’nda Montrö Sözleşmesi hükümlerini uygulamak, 
• İstanbul bölgesinde meydana gelebilecek bir doğal afette, insani yardım ve tahliye harekatlarını Afet Birliği olarak sevk ve idare etmektir.

İstanbul Boğaz Komutanlığı aynı zamanda İstanbul Boğazı, Marmara ve Karadeniz’de (Boğaz girişleri) sualtı, süstü ve alçak irtifa hava savunmasından da sorumlu. Orta ve yüksek irtifa hava savunması ise Hava Kuvvetleri Komutanlığı uhdesindedir.

İcra ettiği görevler açısından ülkemizin Mavi Vatandaki hak ve menfaatlerinin korunmasında önemli bir rolü yerine getirmekte olan İstanbul Boğaz Komutanlığı aynı zamanda Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki savaşta dökülen bazı mayınların sürüklenmeleri nedeniyle Batı Karadeniz’de oluşan tehlikeleri bertaraf etmeye yönelik Hassas Mayın Gözcülüğü ve Mayın Karşı Tedbirleri (MKT/MCM) Harekatı planlamakta ve icra etmektedir.

Bu Harekât kapsamında İstanbul Boğaz Komutanlığı, Karadeniz’de sürüklenen mayınların tespiti ve imhası maksadıyla emrine verilen; Deniz Karakol Uçakları, SH-70 DSH/SUH Helikopterleri, Tuzla Sınıfı Karakol Gemileri ve Mayın Avlama Gemileri gibi unsurlarla bugüne kadar 24.000 saatin üzerinde seyir, deniz hava unsurlarımızla 1.000’in üzerinde sortide 5.000 saatin üzerinde uçuş icra edilmiş, tespit edilen mayınlar SAS Görev Timleri tarafından zararsız hale getirilmiştir.

Karadeniz’de yaşanan her türlü gelişmeyi uhdesinde tutan İstanbul Boğaz Komutanlığı, Rusya-Ukrayna Savaşı sonucu ortaya çıkan mayın tehdidinin bertaraf edilmesi maksatlı olarak 7/24 esaslı olarak icra etmiş olduğu Hassas Mayın Gözcülüğü (hem denizden, hem de havadan) faaliyetlerinde çok önemli ve oldukça başarılı bir performans sergilemiş, bu sayede onlarca deniz mayını (2024 yılında açıklanan en son resmi rakam 27 idi ancak bu sayının daha da arttığı ifade edilse de kesin rakam paylaşılmadı) emniyetli bir şekilde tespit edilerek SAS Görev Timlerince imha edilmiş ve bu sayede hiç bir deniz vasıtası mayın tehdidi kayraklı bir hasar yaşamamıştır. İstanbul Boğaz Komutanlığı bu konuda hem iddialı hem de öncü rolü oynamakta.

Aydın Kışlasında, MKT Karadeniz Görev Gücü ve NATO Karadeniz Görev Gücü dahil olmak üzere 3 ayrı Karargahın eş güdüm halinde bu faaliyetlere 7/24 esasına göre devam ediyor olması da bunun bir göstergesi.

Faaliyet kapsamında ilk olarak teknik anlamda Boğazın Karadeniz kısmında yer alan İstanbul Boğaz Komutanlığı Aydın Kışlasında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı İstanbul Boğaz Komutanı Tuğamiral Selçuk AKARI, kısa bir konuşma yaptı ve hem İstanbul Boğaz Komutanlığının tarihçesi ve görevleri, hem de MKT Karadeniz Görev Gücü ve NATO Karadeniz Görev Gücü Teşkilatı’ndaki Rolü hakkında bilgi verdi. Tuğa. AKARI daha sonra faaliyeti takip eden basın mensupları ile aile fotoğrafı çektirdi.

Aynı zamanda İstanbul bölgesinde meydana gelebilecek bir doğal afette, AFAD’a destek anlamında tali AFAD görevleri de icra eden İstanbul Boğaz Komutanlığı, bünyesindeki Afet Müdahale Timleri ile çadır kurma, enkaz kaldırma, yaralıları tedavi etme gibi görevleri hem karada konuşlu unsurları hem de bünyesindeki yüzer unsurlarla icra edebilecektir. Basın günü kapsamında ikinci durağımız İstanbul Boğaz Komutanlığı Aydın Kışlası içinde bir doğal afette toplanma bölgesi ve çadır alanı (460 çadır kurulabiliceği ifade edildi) olarak kullanılacak saha oldu. Burada kurulan Kimyasal Biyolojik Radyolojik Nükleer Harp (KBRN) Çadırı, AFAD Çadırı fotoğraflandı ve KBRN Eğitimi ile Yangına Müdahale Eğitimi izlendi.

Akabinde bize tahsis edilen iki adet midibüs ile İstanbul Boğazı, Marmara ve Karadeniz’de 7/24 esaslı olarak mayın keşif, karakol, tespit ve imha görevlerini icra eden  İstanbul Boğaz Komutanlığı emrindeki suüstü gemilerin konuşlu olduğu Umuryeri Limanı’na intikal ettik. Burada Tuzla Sınıfı Karakol Botlarından TCG Tekirdağ’ın Karadeniz’de icra edeceği Hassas Mayın Gözcülüğü faaliyeti için Seyir Hazırlıklarını ve seyir için limandan ayrılarak (avara etmesi) boğaz çıkışına doğru hareket etmesi izlendi. 

Rotasyonel görevlerde bir Tuzla Sınıfı Karkol Botu 8-9 saat Karadeniz’de görev icra edebiliyor, ardından İğne Ada veya Karadeniz Ereğli gibi limanlarda konuşlu diğer bir suüstü deniz aracı veya bir Deniz Karakol Uçağı, ya da SH-70 Helikopteri görevi devralıyor böylelikle 7/24 esaslı olarak Hassas Mayın Gözcülüğü görevi icra edilmiş oluyor. 5 yüzer unusur, 1 Deniz Karakol Uçağı ve 1 Helikopter ile Mayın Karşı Tedbirleri kapsamında Hassas Mayın Gözcülüğü görevi her gün icra edilmektedir.

Mayın tehdidi açısından öncelik verilen noktalarda 7/24 kapsama sağlayabilmek için her gün denizde 2 platform, havada ise 1 Deniz Karakol Uçağı veya Helikopter, bazı dönemlerde ise 1 İHA, aralıksız görev yapıyor. Belli bir akım rejimine (Türk Deniz Kuvvetleri Seyir, Hidrografi ve  Oşinografi Dairesi Başkanlığı  tarafından hazırlanan akıntı hesaplamalı ile akış diagramları çıkarılıyor) göre Kuzeyden denize bırakılan bir nesnenin/mayının hangi gün ve saatte nereden geçeceğine dair belirli yüzdelerle hesaplamalar yapılıyor ve o belirlenen noktalarda Hassas Mayın Gözcülüğü görevi icra ediliyor.

Bu arada son yıllarda görev ve sorumluluğu artan İstanbul Boğaz Komutanlığı’nın mevcut imkan ve kabiliyetlerini daha da geliştirmek anlamında yeni yatırımlara bütçe imkanları dahilinde devam edilmekte. Bu kapsamda Umuryeri’nde yeni ve oldukça modern bir Komutanlık Binası inşa edilmekte. Buranın ilerleyen süreçte Füzyon Merkezi’ne de dönüştürülmesi planlanıyor. Bu kapsamda bir aynı zamanda Füzyon Merkezi’ni besleyecek yeni sensörlerin çeşitlenmesi anlamında yeni sensör tedariki ve otonom görev kabiliyeti kazanımına yönelik bir proje de yürütülmekte. Bu çalışma sonuçlandığında halen Üs Savunma esaslı konsept, hem Boğaz Savunma hem de Saha (Karadeniz) Savunma konseptine dönüştürülebilecek. Böylelikle hem karadaki Sahil Gözetleme Radarları, hem de hava unsurlarından elde edilecek veriler hem Umuryeri’ne kurulacak Füzyon Merkezi’nde birleştirilebilecek, hem de daha uzakta ayrı bir merkezde birleştirilebilecek.

Umuryeri’nde aslında AFAD Eğitimleri kapsamında bir Çıkarma Gemisinin Kapak Atarak içinde bulunan sağlık ve itfaiye araçlarının tahliyesi görevi de icra edilecekti. Ancak rüzgar hızının yer yer 24 knot sürate erişmesi nedeniyle emniyet tedbirleri maksatlı olarak bu faaliyet daha sonra iptal edilmiştir.

İstanbul Boğaz Komutanlığı Basın Günü etkinliği kapsamında son durağımız Poyrazköy’de Harmantepe mevkiinde yer alan İstanbul HELİPED Komutanlığı oldu. Burada hem kule içesinden, hem de helikopter pistinden Helikopter Harekâtına yönelik çekimler yapıldı. Burada konuşlu SH-70 Helikopteri rutin olarak iki günde bir kalkış yaparak havadan Hassas Mayın Gözcülüğü faaliyeti icra ediyor.

Görev sırasında eğer bir sürüklenen deniz mayını tespit edilir ve imhası emredilirse, Tuzla Sınıfı Karakol Botu ile o sürüklenen mayın görsel temas kaybolmayacak şekilde uzaktan takip edilirken, helikopterle de SAS Görev Timi alınarak (15 dakika içinde) mayın yakınına indirilmekte. SAS Görev Timi öncelikle sürüklenen nesnenin gerçek bir mayın olup olmadığının tespitini yapıyor, ardından üzerine yerleştirdikleri patlayıcılarla onu imha ederek etkisiz hale getiriyor. Mayın etkisiz hale getirildikten sonra tekrar helikopterle denizden alınan SAS Görev Timi, HELİPED’e geri getiriliyor.