Milli Savunma Bakanlığı Tersaneler Genel Müdürlüğü (TGM) bünyesinde görev yapan İstanbul Tersanesi Komutanlığı, yerli ve milli imkânlarla D.z.K.K.lığı Dizayn Proje Ofisi (DPO) Müdürlüğü tarafından tasarlanarak  MSB İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nda inşa edilerek 19 Ocak 2024 tarihinde teslim edilen MİLGEM İstif Sınıfı Fırkateyn Projesi’nin ilk gemisi TCG İstanbul Fırkateyni (F-515) ve İstanbul Tersanesi Komutanlığıbünyesinde 12 Mart 2004 tarihinde MİLGEM Proje Ofisi adı ile kurulan, Eylül 2015’ten itibaren ise Dizayn Proje Ofisi (DPO) Müdürlüğü adı ile yeni binasında faaliyetlerine devam eden Dz.K.K.lığı DPO Müdürlüğü’nü Türk ve dünya kamuoyuna tanıtmak maksadıyla MSB  Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği tarafından 22 Nisan 2024 Pazartesi günü bir basın faaliyeti icra edilmiştir.

Yazılı ve görsel basından 40 dolayında muhabir ve kameraman tarafından takip edilen etkinlik kapsamında ilk olarak DPO Müdürlüğü binasında İstanbul Tersanesi Komutanı Tuğamiral Recep Erdinç YETKİN tarafından İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nı tanıcı kapsamlı bir brifing verilmiş, akabinde D.z.K.K.lığı Dizayn Proje Ofisi (DPO) Müdürü Doç. Dr. Mühendis Albay Hakan UÇAR, DPO’nun imkan ve kabiliyetleri ile yürütülen MİLGEM, İstif Sınıfı Fırkateyn, TF-2000 HSH Muhribi ve Milli Uçak Gemisi Projeleri hakkında bir bilgi sunumu gerçekleştirmiştir.

Sunumun ardından DPO mühendislerince hazırlanan TF-2000 ve Milli Uçak Gemisi Projelerine ilişkin tasarım çalışmalarını görmek üzere binanın ikinci katındaki Tekne ve Makine Dizayn Baş Mühendisliği gezildi ve projelere ilişkin DPO Müdürü Doç. Dr. Mühendis Albay Hakan UÇAR ile DPO Tekne Dizayn Şube Müdürü Dr. Mühendis Binbaşı Mustafa KÜLTÜR ve DPO Makine Dizayn Şube Müdürü Mühendis Binbaşı Mustafa Güntaç TOSUN tarafından basın mensupları bilgilendirildi ve sorularımız cevaplandırıldı. DPO Müdürlüğü binasının ardından basın faaliyetine öğle yemeği molası verildi.

Pavli Askeri Gazino Müdürlüğü’nde yenilen öğle yemeğinin ardından ilk olarak sırasıyla dizel makinaların üretici seviyesinde bakımlarının yapıldığı Motor Fabrikası ile 20mm’den 76/62mm Compact baş topa kadar envanterdeki topların bakım, onarım ve overol (yenileştirme) çalışmalarının yapıldığı, 76/62mm Compact Baş Topları için Üretici Seviyesi Bakım/Overol (W6) kabiliyetine sahip Top Fabrikası gezilmiştir. Motor Fabrikası aynı zamanda DOĞAN Sınıfı Hücumbotlarda yer alan MTU 16V956TB91 serisi dizel makineler ile KILIÇ-I/II Sınıfı Hücumbotlar ile ADA Sınıfı Korvetler’de kullanılan MTU16V595TE90 Dizel Makinelerinin Üretici Seviyesi Bakım/Overol (W6) kabiliyetine de sahiptir.

Motor Fabrikası’nda BMC Power Firması tarafından yeni üretilen 600bg kapasiteli iki adet AZRA Marine (LEVEND) Deniz Motoru da bulunuyordu. Edindiğimiz bilgiye göre testleri BMC Power tesislerinde tamamlanan bu iki motor yakında bir Çekici Römork’a ana makina olarak entegre edilecek  ve deniz testlerine tabi tutulacak. Entegrasyon yapılacak Çekici Römork üzerindeki eski makinalar sökülerek LEVEND Dizel motorlarının entegrasyonu için gerekli ön hazırlıklar yapılmış. Bu kapsamda Tersanede yeni şaft, pervane ve yataklar gibi gerekli alt-sistemlerin üretimi gerçekleştirilmiş. LEVEND’in daha büyük gemilerde yardımcı makine olarak da görev yapabileceği değerlendirilmektedir.

Akabinde 300m x 70m ölçülerindeki kuru havuza (taş havuz) gidilerek burada onarım faaliyeti devam eden Mustafa Kemal ATATÜRK’ten bizlere miras kalan Savarona Yatı ve inşa ve donatım faaliyetleri devam eden Açık Deniz Karakol Gemisi Projesinin ikinci gemisi KOÇHİSAR (P-1221) ile PN-MİLGEM Projesi altında İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nda inşa edilen ikinci gemi olan PNS KHAIBAR (282) Korveti görüldü ve çalışmalarda gelinen son durum hakkında bilgi alındı. Her iki geminin de bir ay içinde denize indirilmesi beklenmektedir. Tekne ve karina onarımları büyük ölçüde tamamlanan Savarona Yatı 2024 yaz aylarında Deniz Kuvvetleri personeli ile yeniden seyir yapmaya başlayacak ve öncelikle eğitim gemisi olarak görev yapacak gemi ile aynı zamanda halkımıza denizciliği sevdirmek amacıyla ülke genelinde liman ziyaretlerinin de gerçekleştirilmesi planlanmıştır.

MSB ASFAT A.Ş. Ana Yükleniciliğinde devam eden Açık Deniz Karakol Gemisi Projesinin ilk gemisi olan ve geçtiğimiz hafta MKE A.Ş. tarafından üretilen 76/62mm Milli Deniz Topu ile donatılan AKHİSAR (P-1220) gemisi ile yine ASFAT A.Ş. Ana Yükleniciliğinde hayata geçirilen ve Türkiye’nin tek kalemde gerçekleştirdiği en büyük harp gemisi ihracatı olan PN-MİLGEM Projenin ilk gemisi olan ve 23 Eylül 2023 tarihinde teslim töreni düzenlenen PNS BABUR (280) ise rıhtım bölgesinde basın faaliyetinin son durağı olan TCG İstanbul Fırkateyni’nin hemen yanında bağlı olarak bizleri bekliyordu. Açık işlem faaliyetleri ile eğitimleri devam eden PNS BABUR Korveti geçtiğimiz hafta icra edilen atışlı testleri (76/62mm Super Rapid baş top ile) de başarıla tamamlamış ve ilk atışta hedefi başarıyla vurmuştur.

Yerli ve milli imkânlarla Dizayn Proje Ofisi (DPO) Müdürlüğünce tasarlanarak  MSB İstanbul Tersanesi Komutanlığında %80 yerlilik oranı ile inşa edilen ve hizmete sunulan, ülkemizin ilk yerli ve milli fırkateyni MİLGEM İSTİF Sınıfı TCG İstanbul Fırkateyni (F-515) ziyaretimiz Gemi Komutanı Deniz Albay Kemal ALGIN tarafından yapılan hoş geldiniz konuşması ile başladı. Ardından TCG İstanbul Silah Subayı Deniz Binbaşı Gökhan ŞAHAN tarafından verilen TCG İstanbul Basın Brifingi dinlendi. 27 Eylül 2019 tarihinde başlayan proje altında 4 Şubat 2020 tarihinde kızağa konulan, 23 Ocak 2021’de denize indirilen ve 19 Ocak 2024’de hizmete giren TCG İstanbul Fırkateyni 113.27 m uzunluğunda, 14.42 m genişliğinde ve 3.171 ton deplasmanında (tam yükle) olup ekonomik süratte 5.700nm (10.545km) seyir siasına sahiptir.

Gemi tanıtım brifinginin ardından gruplar halinde geminin Savaş Harekat Merkezi ve Köprüüstü mahalleri gezildi, ayrıca baş taraftaki 76/62mm Super Rapid baş top ile Mk-41VLS’nin DzKK’nın ilave istekleri ve geri beslemeleri ışığında iyileştirilmiş bir türevi olan 16 hücreli, Taktik konfigürasyondaki Milli Dikey Lançer Atım Sistemi (MİDLAS) hakkında bilgi alındı. TCG İstanbul Fırkateyninin SHM yerleşimi, ADA Sınıfı ve GABYA Sınıfı Fırkateynlerin SHM yerleşimine göre oldukça ferahtı.

Ağ Merkezli ADVENT Savaş Yönetim Sistemi (SYS)’nin kullanıldığı SHM’de 14 Operatör Konsolu (OPKON, 16 hücreli MİDLAS VLS ve HİSAR-D RF Güdümlü Mermileri, 35mm GÖKDENİZ CIWS/YHSS, 76/62mm Super Rapid Baş Top ve 25mm Stabilize Top (STOP) Sistemlerinin kontrolü bu konsollar üzerinden yapılabilmekte) ile Sonar Konsolu, ATMACA Gemisavar Güdümlü Mermi Konsolu (arıza yapması durumunda Operatör Konsollarından biri ile bu görev icra edilebilmekte) ve Seyir Planlama Masası (elektronik bir harita üzerinden geminin konumu anlık olarak takip edilebilmekte) bulunmaktaydı. Türk Deniz Kuvvetleri envanterinde 16 adet ATMACA G/M’si ile donatılmış ilk gemi olan TCG İstanbul Fırkateyni, Link-11, Link-16 ve Link-22 Taktik Data Link Sistemlerine sahiptir. SHM’de görüşme fırsatı bulduğumuz personel milli sistemlerle görev yapmaktan gurur duyduklarının altını çizdiler.

TCG İstanbul Fırkateni ile Taktik versiyon (öz savunma maksatlı) MİDLAS VLS’nin kabul süreci kapsamında ilk atış testi HİSAR-D RF Kalibrasyon Test Füzesi kullanılarak 10 Mart 2024 tarihinde Sinop önlerinde icra edilmişti. 2024 yılı sonuna kadar MİDLAS VLS’den HİSAR-D RF Arayıcı Güdümlü Test Füzesi ve Harp Başlıklı Test Füzesi kullanılarak bir dizi atış testi daha icra edilecek ve komple sistemin kabulü yapılmış olacak. TCG İstanbul’un inşası devam eden kardeş gemilerinde ise MİDLAS’ın Strike versiyonu (SİPER-D, ATMACA ve GEZGİN G/M’leri için) yer alacaktır.

Söz konusu basın faaliyeti sırasında edindiğimiz özel bilgilerle detaylandırdığımız ve Cem DOĞUT’un çektiği çarpıcı resimlerle görsel zenginlik kattığımız kapsamlı haberimizi Defence Turkey Dergimizin yeni sayısında bulabilirsiniz.

Haberimizde yer vereceğimiz özel bilgilerden başlıklar;

·         Tam boyu 149 m, genişliği 21.3 m, su çekimi 5.75 m ve deplasmanı 8.300 ton olacak TF-2000 HSH Muhribi, 2 LM2500 Gaz Türbini ve 2 Dizel Makina’dan oluşacak CODOG konfigürasyonunda bir Ana Tahrik Sistemi ile donatılacak. Kısıtsız olarak 26 knot sürat yapabilecek ve Deniz durumu 5’te görev icra edebilecek TF-2000 HSH Muhribi’nin Ön Tasarımı tamamlanmıştır. Tasarımda yapılan değişiklikler nedeniyle bu yıl yaz aylarında İTÜ ile birlikte yeniden model deneylerinin yapılması planlanmıştır.

·         TF-2000 HSH Muhribi’nde yeniden ayrık baca tasarımı tercih edilmiştir. Bacanın daha iyi hava alıp, daha iyi soğutabilmesi ve termal izi daha da düşürmek için çok yüzeye sahip çift baca (ayrık baca) konsepti tercih edilmiştir. Bacanın hemen önünde yer alan dik dörtgen şeklindeki iki yapının ise ilave VLS’ler için tahsis edilmiş alanlar değil havalandırma besleme (emiş) bölmeleri olduğunu öğrendik.

·         TF-2000 HSH Muhribinde baş tarafta 32 hücreli, vasatta ise 64 hücreli olmak üzere toplam 96 hücreli MİDLAS VLS lançerleri yer alacaktır. 96 hücre kullanımı konusunda karar kesinleşmiş durumda. Strike model olması beklenen MİDLAS VLS’lerin kaçının Quad-Pack kabiliyetli olacağı konusunun zamanla netleşmesi bekleniyor.

·         ÇAFRAD Radarı anten dizinleri hem baş tarafta, hem de kıç tarafta ayrık bölmeli olarak gemiye entegre edilecektir. Ayrık dizin/direk yerleşiminin tercihi 360 derece kısıtsız, yani herhangi bir görsel kayıp olmadan tarama, hedef tespit ve takibinin yapılabilmesi için tercih edilmiştir. İki ayrı anten dizini baş taraftaki direkte yer alırken, iki ayrı anten dizini ise kıç taraftaki direk üzerine yerleştirilmiştir. ÇAFRAD için standart tespit menzili 450 km+, tam güçle hedef tespit menzili ise 750 km olarak öngörülmektedir.

·         İlk TF-2000 HSH Muhribi İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nda %85 yerli ve millik oranı ile inşa edilecek.

·         Tam boyu 285m, genişliği 72m, su çekimi 10.1m ve deplasmanı 60.000 ton olarak planlanan Milli Uçak Gemisi 4 adet LM2500 Serisi Gaz Türbininden oluşacak COGAG tipi Ana Tahrik sistemi ile donatılacak. STOBAR (yani rampalı kalkış ve halatlı yakalama sistemi) hava aracı kalkış/iniş sistemine sahip olacak Milli Uçak Gemisi kısıtsız olarak 25 knot sürate erişebilecek ve yakıt ikmalsiz 10.000 deniz mili seyir siaına sahip olacak.

·         Tamamıyla Türkiye’de Dizayn Proje Ofisi Müdürlüğü tarafından tasarlanarak İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nda Türk mühendis ve işçisinin emeği ile inşa edilecek Milli Uçak Gemisi için bir yabancı firmadan teknik destek alımı planlanmamış durumda.

·         Türk Deniz Kuvvetleri’nin caydırıcılığını ve etkinliğini artıracak Milli Uçak Gemisi üzerinde 2 kalkış (sarı renkli) ve 1 iniş pisti ile 3 koşu yolu yer alacak.

·         Milli Uçak Gemisinin öz savunması 32 hücreli MİDLAS VLS lançeri ve 4 adet GÖKDENİZ CIWS/YHSS ile sağlanacak.

·         20’si uçuş güvertesinde 30’u da hangar bölümünde olmak üzere toplam 50 hava aracını taşıyabilecek (bu sayının daha da artabileceğine işaret edildi) Milli Uçak Gemisi’nde HÜRJET, ANKA-III, KIZILELMA ve BAYRAKTAR TB3 SİHA’lar kısıtsız şekilde görev yapabilmesine yönelik çalışmalar yapılmakta. Gerek TUSAŞ, gerekse BAYKAR Teknoloji ile söz konusu hava araçlarının Milli Uçak Gemisi’nde nasıl kullanılacağı ve bunun için platformlarda ne gibi modifikasyonlar yapılması gerektiği konusunda her hafta DPO personeli ile toplantılar yapılmakta.

·         Milli Uçak Gemisi’nde ilk aşamada halen bu alanda milli/yerli bir kabiliyet olmadığı için mancınık/katapult sistemi yer almayacak ancak gemi tasarımında Modüler Rampa Sistemi yer alacak ve ileride yerli mancınık/katapult üretimi mümkün olursa bu modüler rampa sökülerek uçuş pisti/güvertesi düz bir yapıya dönüştürülecek ve gemiye mancınık/katapult sistemi entegre edilebilecek. Bunun için ileride konulması ihtimaline karşı Milli Uçak Gemisi iç yerleşim tasarımında mancınık/katapult için de yer ayrılmış durumda.