Tarih: 05 Nisan, 2024 Güncelleme: 22 Aralık, 2024
Ankara'nın Yenimahalle ilçesindeki İvedik Organize Sanayi Bölgesi'nde, atıl durumdaki araç lastiklerinin bulunduğu alanda 3 Nisan 2024 tarihinde çıkan yangın, rüzgarın da etkisiyle kısa sürede büyüyerek iş yerlerine de sıçradı. Havadan ve karadan ekiplerin müdahale ettiği yangın 12 saatte kontrol altına alınarak söndürüldü. Yangın söndürme çalışmalarında envanterinde bulunan ve gövde altında 270 feet (82m) uzunluğundaki halata bağlı 2,5 ton kapasiteli Yangın Söndürme Kovası (Bambi Bucket) taşıyan 2 adet Mi-17 ve 4.500 litre kapasiteli gövde altı su tankı HELİTAK ile donatılmış 1 adet T-70 Helikopteri ile yaklaşık 8 saatlik uçuş gerçekleştiren Jandarma Havacılık Komutanlığı da aktif görev aldı ve önemli katkılarda bulundu. Jandarma Havacılık Komutanlığı, envantere 2023 yılı ikinci yarısında giren HELITAK’ı ilk kez İvedik Organize Sanayi Bölgesi'nde meydana gelen yangını söndürme çalışmalarında kullanmıştır.
Teröristle Mücadele Harekatı (TMH) kapsamında edindiği tecrübenin de yardımıyla ülkemizde meydana gelen yangın, deprem ve sel gibi doğal afetlerde hayatın normale döndürülmesi çalışmaları kapsamında çok önemli görevler üstlenmekte olan Jandarma Havacılık Komutanlığı, gerek orman, gerekse meskun mahallerdeki yangınlarla mücadele maksatlı olarak Mi-17’lere kıyasla daha yüksek manevra kabiliyetine sahip Sikorsky Helikopterleri için Avustralya’lı bir firma tarafından geliştirilen HELITAK isimli helikopter gövdesi altında taşınabilin su tanklarından tedarik etmek üzere 2022 yılında bir çalışma başlatmıştı. HELITAK ile donatılan Jandarma Havacılık Komutanlığı’na ait J-5003 kuyruk numaralı T-70 Helikopteri ile ilk uçuş 14 Eylül 2023 tarihinde yapılmıştı.
Orman Genel Müdürlüğü ile işbirliği içinde yürütülen ve finanse edilen söz konusu çalışma kapsamında ilk aşamada Orman Genel Müdürlüğü Havacılık Dairesi Başkanlığı için 1 adet entegrasyon kiti ve 1 adet HELITAK FT4500 tipi gövde altı su tankı tedarik edilirken, Jandarma Havacılık Komutanlığı için de 2 set entegrasyon kiti ile 2 tane HELITAK FT4500 tedarik edilmiştir. Jandarma Havacılık Komutanlığı için ilave 2 set daha entegrasyon kitinin tedarik edilmesi planlanmıştır, böylelikle 2 HELITAK, gerekli kit ile donatılmış 4 Sikorsky T-70 Helikopteri arasında değiştirilebilecektir. HELITAK donanımlı Sikorsky T-70 Helikopterleri gece şartlarında icra edilecek yangın söndürme görevlerinde de büyük bir etkinlikle (Yangın Söndürme Kovası gövde altında sallanan bir halat ucuna bağlı olduğundan gece şartlarında yangın bölgesindeki ağaçlara veya tellere takılma riskini artırmaktadır) olarak görev yapabilecektir. Bahse konu HELITAK entegrasyon kitlerinin helikopterlere entegrasyon çalışmaları 5’inci Ana Bakım Fabrika Müdürlüğü tesislerinde gerçekleştirilmiş olup halen HELITAK donanımlı 2 T-70 Jandarma Havacılık Komutanlığı hizmetinde, diğeri ise Orman Genel Müdürlüğü Havacılık Dairesi Başkanlığı hizmetinde görev yapmaktadır.
Helikopterin gövde altına takılmış karbon fiberden imal edilmiş 4.500 litre kapasiteli bir gövde altı su tankı olan HELITAK, Yangın Söndürme Kovası’nda olduğu gibi helikopterin gövde altında 270 feet (82m) uzunluğunda bir halat ile taşınmaya ihtiyaç duyulmadığı için yangına havadan müdahale sırasında pilotların iş yükünü önemli ölçüde hafifletmektedir. Ancak, hemen gövde altında taşındığı için Yangın Söndürme Kovası’na kıyasla su/köpük alevlere daha yukarıdan bırakılmaktadır. Bu yüzden HELITAK taşıyan helikopterlerin yangın bölgesi üzerinde daha alçaktan uçuş yapması gerekmekte. Jandarma Havacılar Doğu ve Güney Doğu Anadolu Bölgesindeki Teröristle Mücadele Harekatı (TMH) kapsamında edindikleri tecrübenin de yardımıyla bu tip uçuşlarda zorlanmamakta. Jandarma Genel Komutanlığı tarafından paylaşılan videoda HELITAK donanımlı T-70 Helikopteri pilotlarının İvedik Organize Sanayi Bölgesi'ndeki alevlere ne kadar alçaktan ve yüksek hassasiyetle su bıraktığı net bir şekilde görülmekte.
HELITAK FT4500 gövde altı su tankı, 4.500 litreye kadar su/köpük (205 litre köpük geciktirici taşınmakta) taşıyabilmekte. Helikoptere 25 dakikada takılıp sökülebilen karbon fiberden imal edilmiş 3.4m uzunluğunda ve 2m genişliğindeki HELİTAK FT4500’ün boş ağırlığı 325kg olup tam doldurulduğunda toplam ağırlığı 4.825kg’a ulaşmaktadır. Taşınan helikopter üzerinde herhangi bir yapısal modifikasyon gerektirmeyen HELİTAK’ın kokpit içinden kontrolü HELITAK Yangın Tankı Kokpit Kontrolorü (FTC) üzerinden gerçekleştirilmektedir. HELİTAK’a su dolumu helikopter havada asılı durumda iken göl veya baraj gibi bir su kaynağından Hover Pompası kullanılarak yapılmaktadır. FT4500 model HELTAK gövde altı su tankı dakikada 6.000 litre kapasiteli HP600 Hover Pompası ile donatılmıştır.
33 helikopterlik paket ile T-70 Türk Genel Maksat Helikopteri Programı (TGMHP)’nın en büyük alıcısı konumundaki Jandarma Havacılık Komutanlığı, sözleşmesi 21 Şubat 2014 tarihinde imzalanan ve TUSAŞ Ana Yükleniciliğinde Sikorsky Firması ile yürütülen T-70 TGMHP kapsamında ilk T-70 Genel Maksat Helikopterini (J-5001 kuyruk numaralı) 7 Aralık 2022 tarihinde envanterine almıştı. Jandarma Havacılık Komutanlığı’nın envanterine giren üçüncü T-70 Helikopteri olan J-5003 kuyruk numaralı helikopter dahili ilave yakıt deposuna sahiptir (helikopterin havada kalış süresini yaklaşık %50 oranında artırıyor) ve kurtarma vinci donanımlıdır.