Tarih: 17 Eylül, 2022
Sözleşmesi Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ile SEDEF Gemi İnşaatı AŞ (SEDEF Tersanesi) arasında 1 Haziran 2015’te imzalanan Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (LHD) Projesi altında; 131 alt yüklenici ve %68 yerli katkı oranı ile inşa edilen ve bu yıl sonuna kadar DzKK’ye tesliminin yapılması beklenen TCG Anadolu (L-400) Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (LHD) bugün Savunma Sanayi Başkanı Prof. Dr. İsmail DEMİR’in katıldığı etkinlikle ilk kez basın mensuplarına tanıtıldı.
Mayıs 2019’da denize indirilen, İnşa ve donatım faaliyetlerinin tamamlanmasının ardından Tersane Teknik Seyir Testlerine 7-10 Mart 2022 tarihleri arasında Marmara Denizi’nde gerçekleştirilen projede, Haziran 2022 itibariyle ise TCG Anadolu, halihazırda gemiye atamaları yapılan DzKK personelince, Deniz Kabul Seyir Testlerine tabi tutulmaktadır.
17 Nisan 2016’da inşasına başlanan ve ilk kaynak töreni 30 Nisan 2016’da icra edilen TCG Anadolu Çok Maksatlı Amfibi Gemisi, 231 metre uzunluğu, 32 metre genişliği ve 27.436 ton deplasmanı ile Türk Deniz Kuvvetleri’nin en büyük gemisi olacak ve DzKK’nın gücüne güç katacak.
TCG Anadolu ayrıca ilk kez Savunma Sanayii Başkanı Prof. İsmail DEMİR ’in açıkladığı üzere, üzerine iniş kalkış yapacak SİHA’larla birlikte dünyada ilk kez bir “SİHA Gemisi” haline gelmesi de planlanıyor. Bunun için de BAYKAR firması tarafından kanatları katlanabilen Bayraktar TB3 SİHA’ların geliştirilmesine başlanırken, ayrıca gemiye yine BAYKAR tarafından geliştirilen KIZILELMA Muharip İnsansız Savaş Uçağı ve TUSAŞ tarafından geliştirilen HÜRJET Hafif Taarruz Uçağının da iniş kalkış yapabilmesi için çeşitli çalışmalar devam etmektedir. TB3 SİHA, KIZILELMA ve HÜRJET platformlarının ilk uçuşlarını 2023 yılında yaptıktan sonra gemiye entegrasyon çalışmalarının başlaması planlanıyor.
Prof. İsmail DEMİR: “Bu yıl sonunda geminin kabulünün yapılmasını bekliyorum.”
17 Eylül tarihinde İstanbul Tuzla’da yerleşik Sedef Tersanesinde gerçekleşen basın brifinginde değerlendirmelerde bulunan Savunma Sanayi Başkanı Prof. DEMİR: “2015 yılında başlayan projemiz ve İstanbul Tuzladaki tersanemiz şu anda bu gemiyi tamamlamak üzere, yerlilik oranımız %70 seviyesinde, çok geniş 131 tane alt yüklenicimiz var. Bu ülkemiz en büyük savaş gemisi olacak. Dünyada bu ölçekte gemiye sahip olan yalnızca 12 ülke var. Donanmamız, bu gemiyle gücüne güç katacak ve caydırıcı gücünü artıracak. Bu gemi aynı zamanda NATO görevleri için de güç aktarma faktörü olacak. NATO ittifakının da bir parçası olacak. İleriki aşamada üzerine iniş kalkış yapacak SİHA’larla birlikte dünyada ilk kez bir “SİHA Gemisine dönüştürme çalışmaları da BAYKAR firması ile beraber devam ediyor. Malumunuz Bayraktar TB3 SİHA’ların geliştirilmesine başlandı. Ayrıca ileriki aşamada BAYKAR tarafından geliştirilen KIZILELMA Muharip İnsansız Savaş Uçağı ve TUSAŞ tarafından geliştirilen HÜRJET Hafif Taarruz Uçağının da bu tarz gemilere iniş kalkış yapabilmesi için tasarım aşamasında çeşitli çalışmalar devam ediyor. Gemimiz hizmete girdikten sonra Helikopter dışında, TB3 SİHA, KIZILELMA ve HÜRJET platformları için entegrasyon ve adaptasyon çalışmaları gemi hizmete girdikten sonra devam edecek. Ege, Akdeniz ve Karadeniz'de asgari 1 tabur büyüklüğündeki bir kuvveti ana üs desteği gerektirmeksizin, kendi lojistik desteği ile kriz bölgesine intikal ettirebilecek 1 adet Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi envantere kazandırılması hedeflendi.
LHD, gerektiğinde Doğal Afet Yardım (DAFYAR) görevleri çerçevesinde de kullanılabilecek. Bünyesinde yer alan tam teşekküllü hastane ve ameliyathane imkânları sayesinde doğal afet yardımı, insani yardım ve mülteci tahliye harekâtları kapsamında tıbbi destek için kullanılabilecek.
Mayıs 2019’da denize indirilen gemi, Haziran 2022 itibariyle deniz kabul testlerine başladı ve halen devam ediyor. İnşallah bu yıl sonunda kabulünün yapılmasını bekliyoruz.” dedi.
TCG Anadolu Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (LHD)
Anadolu LHD, platformu Navantia Tersanesi tarafından tasarlanan, savaş sistemleri Aselsan-Havelsan İş Ortaklığı tarafından entegre edilen tek gövdeli çelik bir gemidir. Halen İspanyol Kraliyet Deniz Kuvvetleri tarafından kullanılan Juan Carlos-I (L-61) ile Avustralya Kraliyet Deniz Kuvvetleri (RAN) hizmetine giren Canberra Sınıfı LHD’ler HMAS Canberra (L-02) ve HMAS Adelaide (L-01) gibi Navantia’nın Athlas LHD 26.000 tasarımı üzerine şekillendirilen LHD Anadolu’nun 27,436 ton ağırlıkta (tam yüklü ağırlığı) ve 230,8m boyunda inşa edilmesi planlanmıştır. Üzerinde 6 adet iniş alanının (spot) yer alacağı 202m uzunluğunda (baş tarafında 12 derece eğimli uçuş rampasının [ski-jump] yer aldığı pist genişliği 17m, uçuş güvertesinin toplam genişliği ise 29.5m olarak hesaplanmaktadır) bir uçuş güvertesine sahip olacak Anadolu LHD Gemisinin su hattı boyu 207,2m, azami genişliği 32m, azami sürati 20,5 knot (tam yüklü deplasmanda), intikal sürati 16 knot ve intikal sürati ile azami menzili 7,000nm + 2,000nm olarak öngörülmektedir. Toplam yüksekliği 58m (gemi tabanından en uçtaki TACAN antenine olan yükseklik) olarak verilen Anadolu LHD’nin tam yükle draftı (gemi tabanı ile su seviyesi arası yükseklik) 7,07m, havuz bölümünün dalmış durumdaki draftı 10,20m, uçuş güvertesinin derinliği 27,5m, uçuş güvertesinin su hattından yüksekliği ise yaklaşık 20m olarak gerçekleşecek.
DzKK’nın halen sahip olduğu bölgesel güç aktarım yeteneğini, orta seviye küresel güç aktarım yapabilecek seviyeye çıkaracak olan LHD Anadolu, 30 gün süreyle kesintisiz seyir kabiliyetine sahip olacak ve bir amfibi tabur görev kuvvetini (Amfibi Deniz Piyade Taburu) araç gereç ve teçhizatıyla toplamda 94 aracı (13 adet AMT, 27 Zırhlı Amfibi Hücum Aracı [ZAHA], 6 ZPT ve 33 Muhtelif Araç, 15 adet Römork) birlikte taşıyabilecektir.
Uçuş güvertesinde toplam 10 helikopter veya 50 adet SİHA konuşlandırılabilecek, konfigürasyona göre bu sayı daha da artabilecektir. Toplamda 1.223 personelin görev yapacağı gemide harekât öncesinde göreve göre konuşlandırılacak Kara Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri ve Amfibi Birlik Komuta Kontrol Sistemleri ile NATO Harp Karargâhı Sistemleri bulunacaktır. Gemi Bilgi Sistemleri alt yapısında GENESİS ADVENT Savaş Yönetim Sistemi (SYS) ağına ilave olarak, TSK-Net, Internet, NATO Ağı, Mesaj İşletim Sistemi ve Gemi İdari Yerel Alan Ağları bulunacaktır. Anadolu LHD Gemisi, iki ameliyathane, röntgen cihazları, diş tedavi üniteleri ile yoğun bakım ve enfeksiyon odaları dahil en az 30 yatak kapasitesine sahip bir revir/hastaneye sahip olacak ve gerektiğinde İnsani Yardım Operasyonlarında Hastane Gemisi olarak da görev yapabilecektir.
Gemi, su alabilen bir kıç havuzuna sahip olup bu havuza; bir tank taşıma kapasiteli dört LCM-1E veya bir tank taşıma kapasiteli iki Hava Yastıklı Çıkarma Aracı (LCAC) girebilecektir. Bu çerçevede LCAC’ların giriş çıkışını engelleyeceği için diğer üç kardeş gemiden farklı olarak LHD Anadolu’nun kıç havuzunda çelik konstrüksiyon ara perde yer almayacaktır. Havuz güvertesinde seyir esnasında su bulunmamakta, çıkarma harekâtı öncesinde kıç havuzunun kapağı açılarak motorlar vasıtasıyla kıç havuzuna su doldurulmaktadır, gemi hareket halindeyken de havuz su ile doldurulabiliyor. Kıç havuzunun hemen ilerisinde ise Ağır Araç Güvertesi yer alıyor. Görev sonrasında su yine pompalar/motorlar vasıtasıyla boşaltılıyor ve kıç havuzu kuru havuz haline geliyor.
Anadolu LHD Gemisi, CODAG (iki MAN 16V32/40 Dizel Motoru ve bir LM2500 Gaz Türbini) konfigürasyonundaki Elektrikli Tahrik/Sevk Sistemine sahip kardeş gemilerden farklı olarak CODAD (beş MAN 16V32/40 Dizel Motoru) + Elektrikli Tahrik/Sevk Sistemi ile donatılacaktır. 40,000kW elektrik üretim kapasitesine sahip olacak Elektrikli Tahrik/Sevk Sisteminde ayrıca 360 derece dönme kabiliyetine sahip her biri 11MW (11.000kW) kapasiteli iki Siemens ürünü eSIPOD pod sistemi ile baş tarafta bulunan ve her biri 1,500kW kapasiteli iki pruva pervanesi (baş iticiler) de yer alacaktır.
Klaslama işlemi Türk Loydu tarafından gerçekleştirilmekte olan LHD Anadolu’nun yine kardeş gemilerden farklı olarak başlangıçtan itibaren Kısa Kalkış Dikine İniş (STOVL) kabiliyetli F-35B Uçaklarının konuşlandırılmasına uygun olarak tasarlanıp inşa edileceği açıklanmıştı. Bu çerçevede Geminin uçuş güvertesi ve elektronik/donanım alt yapısı F-35B Lightning II kullanımına uygun olarak inşa edileceğinden, DzKK için ileride F-35B siparişi verilmesi durumunda kapsamlı bir modifikasyona ihtiyaç duyulmadan uçaklar gemide konuşlandırılabilecekti. İnşa Başlangıç Töreninde katılımcılara izlettirilen Tanıtım Filminde Anadolu [L-400] LHD’nin hava aracı kapasitesi ‘12 F-35B veya 30 genel maksat helikopteri’ şeklinde ifade edilmişti. 16 Temmuz 2019 tarihinde Türkiye’nin 3’üncü Seviye Ortak olarak yer aldığı F-35 MTU/JSF Lightning II Programına katılımını süresiz olarak askıya alınmış ve F-35A uçaklarının Türk Hava Kuvvetleri’ne teslimatlarını durdurulmuştu.
Türkiye’ye yakın gelecekte F-35B satışının mümkün olmayacağının görülmesi üzerine 2020 yılında LHD Anadolu’nun İHA/SİHA Gemisine dönüştürülmesi seçeneği masaya konmuş ve yapılacak modifikasyonlarla insansız hava araçlarının kullanımına uygun hale getirilecek gemide Baykar Savunma ürünü BAYRAKTAR TB-3 Silahlı İnsansız Hava Araçları (SİHA)’nın konuşlandırılması kararlaştırılmıştır. SSB İsmail DEMİR, 2020 Mayıs ayında verdiği bir demecinde gemi üzerinde kullanılabilecek çeşitli İHA platformları hakkında kavramsal çalışmaların yapıldığını açıklamış, 2020 Eylül ayı sonlarında verdiği bir demecinde ise İHA/SİHA’ların iniş ve kalkış yapabilmesi için LHD Anadolu üzerinde tasarım değişikliği yapılacağını duyurmuştur. Baykar Savunma Genel Müdürü Haluk BAYRAKTAR tarafından 7 Mayıs 2021 günü Gebze Teknik Üniversitesi’nde katıldığı Havacılık ve Uzay Zirvesi etkinliğinde paylaşılan bilgi ve görsele göre İHA/SİHA’ların kalkışlarını sorunsuz yapabilmeleri için LHD Anadolu’daki 12 derece eğimli uçuş rampasının en ucuna bir hidrolik makara sistemi yerleştirilecek. Daha masraflı ve gemi üzerinde daha kapsamlı yapısal tadilat/modifikasyon gerektiren katapult sistemine kıyasla hidrolik makara sisteminin hem daha maliyet etkin hem de gemi üzerinde daha az tadilat gerektirmesi nedeniyle tercih edildiğini düşünmekteyim. Ada kısmının hemen önünde yer alan vinç yardımıyla gerilecek hidrolik makara (planörlerin kalkışları esnasında kullanılan yöntem gibi) bir nevi mancınık sistemi olarak görev yapacak ve makaraya sarılı halat yardımıyla kalkış esnasında İHA/SİHA’nın özellikle silah yüklü iken kalkış için uygun hıza 100-150m’lik mesafede ulaşabilmesi garanti altına alınacak. İHA/SİHA’ların inişlerinde ise durdurma halatları (arrestor, ıskalama ihtimaline karşı birden fazla olması gerekiyor) ve/veya ağ tipi (acil durum maksatlı) bir yapının kullanılması bekleniyor.
Katlanabilir kanatlara, 1.200kg azami kalkış ağırlığına ve uydu üzerinden haberleşme/kontrol (SatCom) kabiliyetine sahip olacak BAYRAKTAR TB-3 SİHA’da FLIR faydalı yükü olarak Aselsan ürünü CATS, motor olarak da TEI ürünü TEI-PD170 serisi (daha önce hem Baykar Savunma hem de TEI tarafından bu bilgi sosyal medya hesaplarından paylaşılmıştır) dizel motor kullanılacaktır. İTÜ SAVTEK 2021 etkinliğinde 24 Mart 2021 günü konuşan SSB Deniz Araçları Daire Başkanı Alper KÖSE, LHD Anadolu’da katlanabilir kanatlara sahip ve 100-150m’den kalkış ve iniş yapabilecek İHA/SİHA’ların görev yapacağını ve bunun için gemide asgari seviyede bir modifikasyon gerçekleştirileceğini ifade etmişti. SSB İsmail DEMİR ise NTV’ye Mart 2021’de verdiği bir demecinde LHD ANADOLU’nun SİHA Gemisine dönüştürüleceğine dikkat çekmişti. Gemide 30 ila 50 arasında İHA/SİHA’nın konuşlandırılması ve GENESİS ADVENT SYS ile entegre edilecek komuta kontrol sistemi ile aynı anda en az 10 adet BAYRAKTAR TB3 SİHA’nın operasyon yapabilmesi planlanmaktadır.
Uçuş güvertesinde başta (17m x 11.2m ölçülerinde) ve kıçta (13.3m x 13.6m ölçülerinde) yer alan ve her biri 27 ton taşıma kapasiteli hava aracı asansörleri F-35B’ye uygun mukavemette ve büyüklükte tasarlandığından, CH-47F Chinook ve V-22 Osprey gibi büyük cüsseli hava araçlarının yanı sıra kanatları katlanabilen BAYRAKTAR TB3 SİHA’ların hangar bölümünden uçuş güvertesine taşınmasında da kullanılabilecektir. NATO görevlerine katılacak şekilde tasarlanıp inşa edilen LHD Anadolu’ya NATO’da halen görev yapan CH-53, CH-47, S-70B, AW149 ve V-22 Osprey gibi hava araçları iniş ve kalkış yapabilecek, ayrıca Gemide tesis edilecek Üs Seviyesi (I-Level) Bakım kabiliyeti ile hem gerek envanterdeki SH-70 ve AB-212, gerekse yakın gelecekte DzKK hizmetine girecek olan farklı tipteki döner kanatlı hava araçları, hem de BAYRAKTAR TB3 ve VTOL kabiliyetli Kargo İHA gibi İHA/SİHA platformları için belli bir seviyeye kadar onarım ve servis hizmetleri de sunulabilecektir.
GENESİS-ADVENT Savaş Yönetim Sistemi (SYS) ile donatılacak LHD Anadolu üzerinde; SMART-S Mk2 3-Boyutlu Arama Radarı (3-BAR), yeni nesil almaçlara sahip ARES-2N(V)2 Radar EDT Sistemi, AREAS-2N Radar ET Sistemi, iki ALPER LPI Radarı, iki Seyir Radarı, bir Hava Aracı Tespit ve Kontrol Radarı, bir Hassas Yaklaşma Radarı (PAR), iki Elektro-Optik Arama Sistemi (EOD, Aselsan ürünü DenizGözü-AHTAPOT Sistemi), Aselsan ürünü PİRİ Kızılötesi Arama ve Takip Sistemi [PİRİ KATS], KALKAN Chaff/Kızılötesi (IR) Dekoy Atım/Kontrol Sistemi, HIZIR tabanlı Torpido Karıştırma ve Aldatma Sistemi (TKAS), LN-270 INS/GPS (Cayro), MilSoft ÇAVLİS (Link-11/16 ve 22 ile JRE ve VMF Taktik Data Link Sistemleri), HF/V/UHF Telsizler, X/KU/UHF Bant Uydu Haberleşme Sistemleri, İskandil Sistemi (KULAÇ İskandil Sisteminin su üstü gemileri için geliştirilen modeli), IFF Mode-5 Dost Düşman Tanıma Sistemi, Lazer İkaz Alıcı Sistemi, Su Altı Telefonu ve ARAS-2023 Dalgıç Tespit Sonarları gibi dikkat çekici sistemler yer alacak. Başlangıçta Geminin, su üstü ve hava hedeflerine karşı kullanılmak üzere Aselsan 40mm Top Atış Kontrol Sistemi (TAKS) ile entegre, iki (sancak ve iskele) tek namlulu 40mm Fast Forty Tip C Deniz Topu (AselFLIR-300D EOD ile donatılmış halde), iki 20mm Phalanx Yakın Savunma Sistemi (CIWS) ve üç 12.7mm STAMP ile donatılması öngörülmüşse de ilk kez IDEF ‘15 Fuarı sırasında sergilenen maket üzerinde 40mm Fast Forty Tip C Deniz Topu yerine dört 25mm STOP, üç 12.7mm STAMP ve iki 20mm Mk-15 PHALANX (Blok 1B Baseline 2 Konfigürasyonu) CIWS Silah Sistemlerini yer almıştı. Nihai konfigürasyonda Geminin silah donanımının; beş 25mm Stabilize Top Sistemi (Aselsan STOP), iki 20mm Mk-15 PHALANX Blok 1B (baş ve kıç tarafta) CIWS ve 21 hücreli Mk49 Mod 3 RAM Güdümlü Mermi Sistemi Lançeri (kıç tarafına, hava aracı asansörünün yanına yerleştirilecekti)’nden oluşmaktadır.
LHD Anadolu ile ilgili dikkat çekici kısa bilgiler:
· TCG Anadolu LHD 6 şiddetindeki deniz ve hava koşullarında bile görev icra edebilecek şekilde tasarlanmış olup gemide yer alan asansörlerin tasarımı bile bu istere göre güncellenmiş ve test edilmektedir.
· DzKK’nın talebi doğrultusunda Anadolu LHD Gemisinin kıç havuzunda hizmetteki diğer kardeş gemilerin aksine çelik konstrüksiyon ara perde (Central Steel Fender, birbirine paralel iki sıra çelik perde) yer almayacaktır.
· Gerçekleştirdiği İstanbul ziyareti kapsamında Juan Carlos I (L-61) LHD Gemisinin operasyonel ve teknik kabiliyetleri hakkında bilgi vermek ve gemiyi Türk Kamuoyuna tanıtmak maksadıyla 2 Haziran 2011 günü gemide bir Basın Toplantısı düzenlenmişti. Gemi personelinden edindiğim bilgiye göre Juan Carlos hareket halinde iken amfibik harekât icra edebiliyor, gemi Dok (havuz bölümü) kapağı aşağı doğru açık konumda iken 5 knot, Dok Bölümü’nde su varken de 10 knot hızla seyir yapabiliyor. Dok kapağı yukarı doğru açık konumda iken gemi azami 19 knot seyir hızına ulaşabiliyor. Ancak gemi amfibi harekata başladığında (havuz bölümü suyla dolup deniz piyadelerini kıyıya çıkaracak çıkarma araçlarının yükleme ve ayrılma işlemi başladığında) yaklaşık 4 saat süreyle gemi düşük süratte intikal etmek veya sabit konumda beklemek zorunda kaldığından olası karşı saldırılara tedbir maksatlı olarak LHD Gemisi kıyıya çok yaklaşamamaktadır (150-200km açıkta beklemekte).