MKEK 105mm/30 kalibre Hafif Çekili Obüs BORAN’ı Anadolu Kartalı Eğitim Merkezi (AKEM) binası önünde sergilerken, geliştirme ve test süreçleri devam eden 76mm/62 kalibre Deniz Topu ve 20mm Yakın hava Savunma Sistemi çözümlerini ise standında yer verdiği ölçekli modeller üzerinden tanıtma fırsatı buldu.

Temmuz/Ağustos 2021 döneminde atış test sürecine başlanılması beklenen 76mm 62 kalibre Deniz Topu MKEK Ana Yükleniciliğinde 3 özel sektör firmasının desteği ile geliştirilmekte. Edindiğim bilgiye göre MKEK Ana Yüklenici olarak namlu ve namlu ceketinin üretiminden sorumlu iken özel sektör firmaları ise toptaki mekanizma ve kontrol sistemlerinin geliştirilmesi ve üretiminden sorumlu. Uzun yıllardır DzKK hizmetinde yer alan Leonardo 76/62mm Compact Deniz Toplarının yerine alacak yerli tasarım ve üretim 76mm Deniz Topunun geliştirme sürecine İtalyan firmanın çok yüksek fiyat talebi ve uzun teslimat takvimi sunması nedeniyle başlanıldığı iddia edilmekte. Hatta bu uzun teslimat takviminin PN-MİLGEM Projesini de etkilediği söyleniyor.

Yerli 76/62mm Deniz Topunun, İtalyan ürüne kıyasla daha çeşitli mühimmat atabilmesi, özel tapalı mermileri kullanabilmesi ve dijital kontrole imkan sunan elektro-mekanik yapısı gibi özellikleri ile öne çıktığı belirtiliyor. Yerli 76/62mm Deniz Topunun tamamen servo kontrollü olması istendiği bu çerçevede sistemin hem servo, hem de hidrolik kontrol kabiliyetine yani hibrit kontrollü olacak şekilde tasarlandığı, bu sayede topun her fonksiyonu gemideki Savaş Harekat Merkezi (SHM)’ndeki operatör konsolu vasıtasıyla (PC üzerinden kontrol ekranına sahip) tek noktadan kontrol edilebilecek ve sistem sağlığı anlık olarak bu konsol üzerinden izlenebilecek. Topun zorlu iklim şartlarında da sorunsuz şekilde görev yapabilmesi için buz çözücü, rezistans kullanımı ve namlu ceketinin soğutma suyu mekanizmasının değişimi gibi yabancı üründe yer almadığı ifade edilen bir dizi özel ister de tanımlanmış durumda. MKEK ve 3 özel sektör firmasından oluşan proje ekibinin 76/62mm Deniz Topu’na paralel olarak halen DzKK ve SGK platformlarında yer alan 30 40L70 mm Twin Compact Deniz Topunun (9 KILIÇ-I/II, 16+1 Tuzla Sınıfı YTKB ve 4 SGK Arama Kurtarma Gemisi) da yerlileştirilmesi konusunda çalışmalar yaptığı belirtiliyor. Türk Deniz Kuvvetleri’nin Yeni Tip Karakol Botu (YTKB) Programı kapsamında 16 adet çift namlulu 40L70 Twin Compact (dakikada 600 atış yapabilmekte) tedariki için Ana Yüklenici Dearsan ile Oto Melara (şimdi Leonardo) Firması arasında Eylül 2007’de Euro53 Milyon değerinde bir sözleşme imzalanmıştı.

Leonardo Firması, 40L70 Twin Compact top siparişinin ofset yükümlülükleri kapsamında  MKEK ile işbirliği yapmış ve ilk aşamada 76/62 namlular için 15 set namlu ve namlu ceketi tedarik etmişti. MKEK varılan anlaşma altında 76/62mm Deniz Topları için namlu ve namlu ceketlerinin yarı işleme imalatını MKE Ağır Silah ve Çelik Fabrikası’nda yapmış söz konusu namlu ve ceketler daha sonra Leonardo’nun La Spezia’daki tesislerinde işlenerek yurt dışına ihraç edilmişti. Firma, MKEK’nun sergilediği performans ve işçilikten oldukça memnun kalmıştı. Diğer yandan 2009 yılında 3 adet top namlusu ve 2 adet namlu ceketi alımı, 2010-2029 yılları arasında ise 14 adet namlu ve 4 adet namlu ceketinin tedariki planlayan DzKK, ilk parti 3 adet top ve 2 adet namlu ceketinin tedarikine yönelik olarak Aralık 2009’da MKEK ile 2009/123 nolu bir sözleşme imzalamıştı.

Tam bir mekanik harikası olarak tanımlanan ve çok ince mekanik işçilik ürünü olan 76mm Compact ve Super Rapid Deniz Topunun namlusu seri atış (en az 5 mermi) sonrasında önce deniz suyu ile soğutuluyor ardından temiz su ile temizleniyor. Namlunun dış kısmı ile iç kısmı arasında yer alan bölüm namlu ceketi olarak anılmakta. Atış sonrasında namlu ucunda yer alan fıskiye mekanizması ile namlu ceketi soğutulmaktadır. Top tareti içinde herhangi bir personel bulunmamakta taret/kule güverte altındaki mermi besleme sistemi yardımıyla doldurulmakta ve SHM’ndeki Operatör Konsolu üzerinden uzaktan kontrol edilmekte. 76mm top mermisi  hartuç (kovan) ve çekirdek olmak üzere iki ayrı kısımdan oluşuyor atış sonrasında hartuç namlunun hemen altında yer alan ve güverteye bakan bir deve boynu (boş kovan ihraç tüpü) yardımıyla taret dışına güverteye atılmakta. 76mm top namlusunun ortalama atış ömrü kullanıma bağlı olarak 1.200 atım ile 1.700 atım arasında değişmekte. Ancak yeni namlu kaplama teknolojileri sayesinde bu rakamın 2.500 atıma kadar çıkabildiği iddia ediliyor. MKEK’nda artık krom kaplama yerine bor nitrür kaplama tekniğini uyguladığı bu sayede namlu ömrünün artırıldığı iddia ediliyor ancak bu tekniğin 76mm top namlusuna uygulandığına dair somut bir veri Haziran 2021 itibarıyla açık kaynaklarda yer almamıştır.

76/62mm Deniz Topu Projesi’ne ilişkin bir bilgi MKEK 2019 Faaliyet Raporu’nda yer almazken şirketin 2020 Faaliyet Raporu’nda Proje ile ilgili olarak, “Deniz Kuvvetlerimizin ihtiyacı olan ve milli savaş gemimiz MİLGEM’lerin vurucu gücünü oluşturan 76/62mm DENİZ TOPU geliştirme faaliyetlerinde son aşamaya gelmiş bulunmaktayız,” cümlesine yer verilmiş ve 76/62mm Deniz Topu görseli paylaşılmıştır. 

MKEK Genel Müdürü Yasin AKDERE, 19 Mart 2021 tarihinde MKEK Barutsan Roket ve Patlayıcı Fabrikası’nda incelemelerde bulunan MSB Hulusi AKAR’a 76/62mm Deniz Topu’nu 6 ay içinde teslim edilebileceği bilgisini vermişti.  Genel Müdür AKDERE SAHA İstanbul ve Çorum Sanayi ve Ticaret Odası tarafından 23 Haziran 2021 tarihinde düzenlenen “Çorum Savunma Sanayii Buluşması” adlı panelde ise Projeyi ilişkin çarpıcı bilgiler paylaşmıştı. MKEK’nda halihzarda yaklaşık 6.500 personelin görev yaptığını açıklayan AKDERE (2020 Faaliyet Raporu’na göre 2020 yıl sonu itibariyle Kurumda 196 memur, 2.238 sözleşmeli ve 2.921 işçi olmak üzere toplam 5.355 çalışan bulunmaktaydı) 478 ana ürünleri bulunduğunu bunların %62’sinin yerli üretim %32’sinin ise yurtiçi tedarik modeli ile hayata geçirildiğini kaydetmişti. AKDERE yaptığı konuşmada bir müttefik ülkenin (İtalya) 76mm Deniz Topunu Euro8.2 Milyon’a sattığını ancak parasını ödese bile müşteriye 24 ay sonrası için teslimat tarihi verdiğini ve teslimat günü geldiğinde müşteriye AB ambargosu nedeniyle topu teslim edemeyeceğini söyleyebildiğini ifade ederek aslında Projeye neden başlanıldığının da ipuçlarını paylaşmıştı. AKDERE, “Normalde 72 ayda tamamlanacak bir ArGe çalışmasını 12 ayda tamamladık. Şu anda montaj aşamasındayız topun, Temmuz ayında atışlarımızı yapacağız ve DzKK’nın ihtiyacı olan Deniz topunu kendimiz üretir hale geleceğiz,” diye konuştu. Projenin artık olgunlaşmaya başladığı dördüncü veya beşinci ayında üretici firmanın Türkiye’deki lobi faaliyetlerini artırarak kendilerine “Biz bu topu size verelim Euro8.2 Milyona değil Euro5.1 Milyona verelim, hatta eğitim mühimmatlarını da yanında verelim,” şeklinde bir teklif sunduğunu anımsatan AKDERE, MSB’na 76/62mm Deniz Topunu Euro4.7 Milyona mal edebileceklerini söylediğini MSB’nın da cevaben Euro4.7 Milyon değil Euro14.7 Milyona da mal olsa bu topun yerli üretileceğini dile getirdiğini açıklamıştı.

Ürün Broşüründe 76/62mm Deniz Topunun teknik özellikleri şu şekilde verilmiştir:

• Menzil:16km

• Namlu Çapı: 76mm

• Namlu Uzunluğu: 4.700mm

• Namlu Su Soğutma Sistemine sahip

• Atış Hızı: Azami 80 atış/dk

• Mühimmatsız Ağırlık: 7.500kg

• Mühimmatlı Ağırlık: 8.500kg

• Kapasite: 70 Mühimmat kapasiteli döner tip (drum/tambura) mermi besleme sistemine sahip.

Bu veriler ışığında Deniz Topu’nun Leonardo ürünü 1960’lı yılların ortasında tasarlanan ve 1972 yılında ilk kez Audace Sınıfı Destroyerler üzerinde hizmete giren 76/62mm Compact topu ile benzer teknik özelliklere sahip olduğu söylenebilir. Compact Deniz Topu için boş ağırlık 7.500kg, namlu uzunluğu 4.700mm, atış hızı 85 atış/dk ve mühimmat kapasitesi 80 adet verilmektedir. 1980’li yılların ikinci yarısında hizmete giren Super Rapid Deniz Topu (seri üretim sürecinin sonlarına gelse bile ısrarla Compact versiyonu tedarik eden DzKK nihayet ilk kez Super Rapid Deniz Topunu İ Sınıfı Fırkateynler için seçmişti) için atış hızı 120 atış/dk, mühimmat hariç boş ağırlık 7.900kg ve mühimmat kapasitesi 80 mermi olarak verilmektedir. Super Rapid Deniz Topu standart mühimmatla 16km, artırılmış menzilli mühimmatla 20km ve Vulcano GLR Akıllı Mühimmatı (41sn içinde 20km menzile, 120sn içinde 40km menzile ulaşıyor, standart 76mm mermisi ise 41sn’de ancak 5km menzile ulaşabilmekte) ile 40km menzile ulaşabilmektedir. DzKK hizmetinde halihazırda 4 ADA Sınıfı, 8 Gabya Sınıfı (ABD’nde lisan altında imal edilen top Mk-75 olarak kodlanmakta), 19 Hücumbot (Doğan, Rüzgar, Yıldız, KILIÇ-I ve KILIÇ-II) ve 1 Burak sınıfı olmak üzere 32 suüstü platformda 76/62 Compact Deniz Topu kullanılmakta olup ayrıca DzKK geçtiğimiz yıllarda su üstü platformlarda kullanılmak üzere Danimarka ve İsveç’ten dört adet ikinci el 76/62mm Compact Topu, Avustralya’dan ise 1 adet Mk-75 topu satın almıştı.