Tarih: 26 Ekim, 2021
2022 bütçesinin, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonundaki görüşme takvimine göre 17 Kasım Çarşamba günü Milli Savunma Bakanlığı, 22 Kasım Pazartesi günü İçişleri Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı, 26 Kasım Cuma günü ise Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, ve Savunma Sanayi Başkanlığı 2022 yılı bütçeleri görüşülecek. Bakanlık ve Kurumların 2022 yılı bütçelerinin görüşmeleri, 26 Kasım Cuma günü tamamlanacak. Böylece bütçenin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki müzakereleri sona erecek. 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2020 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi’nin maddeleri de yine 26 Kasım Cuma günü ele alınacak.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmelerin tamamlanmasının ardından 2022 bütçesi, Aralık ayında ise TBMM Genel Kurulu’nda ele alınacak.
Milli Savunma Bakanlığının 2022 yılı bütçesi 2021 yılına (2021 MSB Bütçesi TL61 Milyar 484 Milyon ve 939 Bin) kıyasla yaklaşık %30’luk (TL18 Milyar 954 Milyon 597 Bin) bir artışı (yıllık enflasyon oranının üzerinde olsa da TL’nin ABD$’ı karşısında 2021 yılı içinde Ekim ayı itibarıyla %30’un üzerinde değer kaybettiğinden ABD$’ı bazında aslında artış değil gerileme söz konusudur) temsil etmektedir.
Bütçede doğrudan yatırım (Sermaye Giderleri) için ayrılan miktar TL224 Milyon 622 Bin (2021’de TL226 Milyon 612 Bin), Cari Transferler için TL1 Milyar 588 Milyon 787 Bin (2021’de TL861 Milyon 287 Bin), Mal ve Hizmet Alım Giderleri TL27 Milyar 072 Milyon 565 Bin (2021’de TL20 Milyar 982 Milyon 973 Bin), Personel Giderleri için ise TL44 Milyar 852 Milyon 969 Bin (2021’de 34 Milyar 195 Milyon 104 Bin) ayrılmış durumda. TL6 Milyar 700 Milyon 565 Bin tutarındaki Sosyal Güvenlik Prim Giderleri (2021’de TL5 Milyar 218 Milyon 963 Bin) ile birlikte bütçede Personel Giderleri için tahsis edilen toplam tutar TL51.55 Milyar’ı buluyor. 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Teklifinde MSB için 2023 yılı için tahmin edilen bütçe yaklaşık TL91,019 Milyar, 2024 yılı bütçe tahmini ise TL101,334 Milyar olarak yer almıştır.
2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe teklifinde Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB) için ayrılan pay ise TL153,974 Milyon (2021’de yaklaşık TL120,1 Milyon) tutarındadır. Teklif edilen bütçenin büyük bölümü, SSB’nın personel giderleri ile yönetim faaliyetleri için gerekli malzeme ve hizmet alımlarını karşılamaya yöneliktir. SSB bütçesinde Personel Giderleri için tahsis edilen toplam tutar Sosyal Güvenlik Prim Giderleri ile birlikte yaklaşık TL132 Milyon’u bulmakta.
TSK, JGnK, SGK, EGM ve MİT’in modernizasyon çalışmalarının finansmanı ve ve ihtiyaçlarının milli kaynaklardan karşılanmasında Milli Bütçe kaynakları dışında en önemli kaynak Savunma Sanayi Destekleme Fonu (SSDF)’dur. Modern savunma ve güvenlik ürünlerinin tedarikine ve Savunma Sanayi alanında yapılacak yatırımlara genel bütçe dışında, sürekli ve istikrarlı kaynak sağlayabilecek şekilde tasarlanan SSDF, ArGe projelerinin finansmanında da önemli bir kaynak konumunda. Ancak, Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinde yer alan ödeneğin Türk Savunma Sanayiinin geliştirilmesi amacıyla Savunma Sanayii Destekleme Fonu’na kaynak aktarmak suretiyle kullanmaya Hazine ve Maliye Bakanı yetkilidir.
SSDF’nun 2021 yılına ilişkin gelir ve gider rakamları paylaşılmamış olsa da SSDF’nda 2020 yılında TL26 Milyar 765 Milyon 847 Bin tutarında gelir elde edilirken toplam giderler TL26 Milyar 264 Milyon 712 Bin olarak gerçekleşmiştir. 2019 yılında ise SSDF toplam gelirleri yaklaşık TL25,960 Milyar ve toplam giderleri TL26,169 Milyar olarak gerçekleşmişti. SSB verilerine göre 2006-2015 yılları arasında SSDF gelirleri ABD$12,1 Milyar olarak gerçekleşmiştir. Yapılan araştırmalara göre, askeri harcamaların yaklaşık %84-86’sı Merkezi Bütçeden, yaklaşık %14-16’sı ise Savunma Sanayi Destekleme Fonundan (SSDF) karşılanıyor.
MSB Bütçesinin Genel Bütçedeki oranı yıllara sari olarak istikrarlı bir düşüş göstermektedir. Buna göre MSB Bütçesinin Genel Bütçedeki oranı 2003 yılında %6,9 ve 2012 yılında %5,2 iken 2019 ve 2020 yıllarında bu değer %4,9’a gerilemiş, 2021 yılında ise %4,5 olarak hesap edilmişti. 2022 yılı MSB Bütçesinin yaklaşık TL 1 Katrilyon 751 Milyar tutarında teklif edilen 2022 yılı Merkezi Yönetim Bütçesindeki oranı yaklaşık %4,65 olarak hesap gerçekleşmekte. MSB Bütçesine ayrılan pay diğer Bakanlıkların bütçeleri arasında 5’inci sırada yer almaktadır. Birinci sırada yaklaşık TL775 Milyar ile Hazine ve Maliye Bakanlığı, ikinci sırada TL189 Milyar ile Milli Eğitim Bakanlığı, üçüncü sırada TL116 Milyar ile Sağlık Bakanlığı ve yaklaşık TL84 Milyar ile dördüncü sırada Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesi yer alıyor.
2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe teklifinde; İçişler Bakanlığı için TL14,734 Milyar (2021’de TL10,665 Milyar), Milli İstihbarat Teşkilatı için TL3,483 Milyar (2021’de TL2 Milyar 628 Milyon 749 Bin), Emniyet Genel Müdürlüğü için TL56,996 Milyar (2021’de 44 Milyar 555 Milyon 427 Bin), Jandarma Genel Komutanlığı için TL35,996 Milyar (2021’de TL27 Milyar 666 Milyon 860 Bin), Sahil Güvenlik Komutanlığı için yaklaşık TL1,918 Milyar (2021’de yaklaşık TL1.471 Milyar), Savunma Sanayi Başkanlığı için TL153,974 Milyon (2021’de yaklaşık TL120,1 Milyon), Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği için TL55,520 Milyon (2021’de yaklaşık TL38.1 Milyon) ve Milli Savunma Bakanlığı TL80.439.536 Milyar (2021’de TL61 Milyar 484 Milyon ve 939 Bin) olmak üzere toplamda TL193,77 Milyar (2021’de yaklaşık TL148,7 Milyar) ayrılmıştır.
Dolayısıyla Türkiye’nin 2021 yılı için planlanmış Savunma ve Güvenlik Bütçesi TL193,77 Milyar olarak gerçekleşecektir. Bu rakam 2019 yılında TL129 Milyar mertebesindeydi. Savunma ve Güvenlik Bütçesinin 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesindeki oranı %11 olarak hesaplanmaktadır.
Cumhurbaşkanı tarafından onaylanarak, Eylül 2021 tarihinde Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanan 2022-2024 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Program (OVP)’da 2021 yılı için ortalama ABD$ kuru TL8.30, 2022’de ortalama TL9.27, 2023’de ortalama TL9.77 ve 2024 yılında ortalama TL10.27 olarak varsayıldı. Bu haberin hazırlandığı 22 Ekim 2021 itibarıyla TL/ABD$ kuru TL9.61 seviyesindeydi. OVP’da 2022 yılı için öngörülen TL9.27 seviyesindeki ortalama dolar kuru üzerinden hesaplandığında Türkiye’nin 2022 yılı MSB Bütçesi yaklaşık ABD$8,877 Milyar, Savunma ve Güvenlik Bütçesi ise yaklaşık ABD$21 Milyar olarak hesap edilmektedir.