Tarih: Issue 96 - December 2019
Adını şanlı Nusret mayın gemisinden alan Tatbikatın amacı katılımcıları mayın harbi ve mayın karşı tedbirleri konusunda eğitmek, katılan birliklerin mayın harbini planlama icraat ve kıymetlendirme konularında eğitimi sağlamak, Türk Deniz kuvvetleri ile dost ve müttefik Deniz Kuvvetleri arasında karşılıklı iş birliği ve birlikte çalışabilirliği geliştirmektir. Tatbikata bu sene NATO Daimî Mayın Karşı Tedbirleri Görev Grubu 2 (SNMCMG-2) unsurlarından İtalyan ITS Vesuvio Komuta Kontrol Gemisi ile İtalyan ITS Numana, İspanyol ESPS Sella, Yunan HS Kallisto ve Türk TCG Amasra Mayın Avlama Gemileri katılmıştır. NATO Daimî Mayın Karşı Tedbirleri Görev Grubu’nun yanı sıra Romanya’dan bir yardımcı sınıf gemi ile ABD, Belçika ve Romanya’dan 3 Patlayıcı Maddeleri Etkisiz Hale Getirme (EOD) Timi de Tatbikata iştirak etmiştir. Türk Deniz Kuvvetleri’nden, TCG Bayraktar Komuta Kontrol Gemisi, TCG Burgazada Korveti, TCG Türkeli Karakol Botu, TCG Ayvalık, TCG Akçakoca, TCG Akçay, TCG Edincik, TCG Erdemli ve TCG Edremit Mayın Avlama Gemileri (MAG), bir S-70B SeaHawk ASW/ASuW Helikopter, bir Sualtı Savunma Görev Timi ve bir Hafif Otonom Sualtı Aracı (HOSA/AUV) Timi iştirak etmiştir. Ayrıca Sahil Güvenlik Komutanlığı’ndan 2 Sahil Güvenlik Botu, Hava Kuvvetleri Komutanlığı’ndan 2 F-16 görev uçuşu ve havadan mayın dökme eğitimi için bir adet C-130 Hercules Askeri Nakliye Uçağı da Tatbikata katılmıştır. Ayrıca, Tatbikata Azerbaycan, Bulgaristan, Gürcistan, Katar, Kuveyt, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Malezya, Pakistan ve Romanya’dan toplam 62 Gözlemci ve 5 Karargâh Subayı iştirak etmiştir. Uygun eğitim alanlarına yakın olması nedeniyle tek yıllarda Çanakkale ve Saros Körfezi’nde çift yıllarda ise İzmir ve İzmir Körfezi’nde gerçekleştirilen Nusret Davet Tatbikatı; mayın döküş, mayın karşı tedbirleri ve liman ziyaretlerini de içerecek şekilde 4 safhada icra edilmektedir. Birinci safha Tatbikata katılan gemi ve Timlerin Çanakkale Nara Limanı’nda bir araya gelmeleri ve liman eğitimlerini kapsıyordu. Bu aşamada 5 Ekim günü Tatbikat hakkında bir basın brifingi verildi ve Nara Kalesi’nde mayın harbi ve sualtına yönelik faaliyetlerde bulunan savunma sanayi firmaları ürün ve çözümlerini sergilediler. Mayın Filosu Komutanı tarafından Sancak Gemisi TCG Bayraktar’dan sevk ve idare edilen Tatbikatın ikinci safhasında Komuta Yeri Tatbikatı (CPX) ve Saros Körfezi’ndeki Tatbikat Bölgesine hava ve su üstü unsurları tarafından mayın döküşü harekâtı gerçekleşti. Üçüncü safhada Tatbikata katılan Mayın Avlama Gemileri dökülen bu mayınları sonarları vasıtasıyla tespit ettiler. Tespit edilen mayınlar insansız sualtı araçları ile teşhis edildi ve takiben etkisiz hale getirildiler. Bu sırada insansız otonom sualtı araçları mayınların teşhis ve tespit maksadıyla mevcut sensörlere ilaveten kullanıldılar. 2016 yılından itibaren Türk Deniz Kuvvetleri’nde kullanılmaya başlanan Hafif Otonom Sualtı Araçları (HOSA/AUV, Aydın Sınıfı MAG’lerinde ÇAKABEY adıyla görev yapan teledyne marine ürünü Gavia AUV çözümü bunlardan birisinidr) hem mayın karşı tedbir gemilerinde mevcut sualtı araçlarından daha derine dalabilmekte, hem de mayın karşı tedbir gemilerini riske atmadan mayınlı bölgede tespit ve teşhis yapabilmektedir. Saros Körfezi’nde mayın karşı tedbir harekâtı uygulayan gemiler Türk Hava Kuvvetlerine ait F-16 uçakları ile hava savunma ve Tuzla Sınıfı Karakol Botları ile asimetrik suüstü tehditlerine karşı kuvvet koruma eğitimleri de icra etmişlerdir. NUSRET 2019 Davet Tatbikatının dördüncü ve son safhası Çanakkale Liman ziyareti kapsamında gerçekleştirilen sosyal ve kültürel faaliyetlerden oluşmuştur. Tatbikat 20 Ekim 2019 tarihinde sona ermiştir. Sualtı Savunma Sanayi Ürünleri Sergisi Nusret 2019 Davet Tatbikatı çerçevesinde 5 Ekim 2019 Cumartesi günü Nara Kalesi’nde mayın harbi ve sualtına yönelik faaliyetlerde bulunan savunma sanayi firmaları ürün ve çözümlerini sergilediler. Bu sergiye Aselsan, Havelsan, STM, Koç Sistem, Meteksan, TAI, Bayraktar, Roketsan Armelsan, Hoytek, Roketsan, Seyir Savunma, TR ARGE ve Teledyne Marine firmaları katıldılar. Aselsan firması halen TCG Edincik MAG’nde kullanılmakta olan MATESS Mayın Tespit Sonar Sistemi olmak üzere sualtına yönelik çözümleri tanıttı. Görüştüğümüz bir yetkili MATESS sisteminin testlerinin tamamlanmaya yakın olduğunu ve son kullanıcının sistemin performansından memnun kaldığını belirtti. Ayrıca Preveze Sınıfı Denizaltıların Yarı Ömür Modernizasyonu (YÖM/MLU) hakkında bilgide paylaştı. Buna göre Aselsan Firması anılan projede 7 farklı alt sistemi temin edecek.
Bunlar:
1) Sonar. Denizaltıda yer alacak sonar sistemlerinin bütün wet-end kısımları Aselsan tarafından temin edilecek. Bunlar şu alt kısımlardan oluşuyor: a) Flank Array b) Passive Ranging c) Intercept (burun kısımında) d) Own Noise Analyses (ONA) Sonar (Orijinalinde 16 adet olan ONA sensörünün sayısı Preveze YÖM ile 32’ye artırılacak). e) ONA Accelerometers f) Aktif Sonar
2) Uydu Haberleşme (SatCom) Sistemi anteni ile birlikte tamamen yerli olacak. Denizaltı için yeni bir anten sistemi tasarlanıyor. Yaklaşık 60cm çapında olacak.
3) Entegre Muhabere Sistemi (dâhili ve harici muhabere için) Aselsan tarafından güncellenecek ve değiştirilecek.
4) Elektronik Destek Sistemi (EDT/ESM) yenilenecek. ED Radar yayınları erken teşhis ederek var olan yayınları dinleyip operatörünü uyaran bir sistem. Reis Sınıfındakine benzer bir sistem Preveze Sınıfı (ARES 2SC) için de kullanılacak.
5) Radar Sistemi yenilenecek.
6) WAIS Sistemi yenilenecek
7) Harpoon Atış Kontrol Sistemi SYS ile entegre edilecek.
Aslında Reis Sınıfı ile Preveze Sınıfı YÖM Projesi arasında bir bağ var. Radar ED Sisteminde Reis Sınıfı Denizaltılara konulacak ED Sistemi için yapılan çalışmalardan edinilen tecrübe Preveze’ye aktarılıyor. Ama Preveze’ye konulacak uydu anteni tamam yerli bir ürün olacak. Reis Sınıfında SatCom Sistemi dışarıdan tedarik edilmiştir. Keza sonar sistemi de Reis Sınıfında yurt dışından geliyor. Ama Preveze’de yerli üretim olacak. Preveze Sınıfında kullanılacak sonar sisteminde yer alacak seramikler de yerli üretim olacak. Entegre Muharebe Sistemi her iki denizaltıda da benzer. Preveze’deki eski nesil sistem modernize edilirken Reis Sınıfındaki tecrübelerden fayda görülüyor. Seyir Radarı da yeni olacak. Öngörülen zaman planına göre 2023’de ilk denizaltı TCG Sakarya SAT (Deniz Kabul Testleri) sonrası teslim edilecek. Sonra yaklaşık on aylık aralıklarla diğer 3 denizaltı da modernize edilecek. Sergide TUSAŞ ve Bayraktar Firmaları yerli ve milli İnsansız Hava Araçlarını tanıtırken Koç Sistem Firması geliştirmekte olduğu mayın karşı tedbirleri harekâtı için veri merkezi yazılımını tanıttı. Bu yazılım ile sisteme bağlı gemilerin sonarlarından sualtındaki insan yapımı cisimlerin örneğin batık bir varil gibi bilgileri toplanarak bütün denizlerimizde bu tip cisimlerin ve sualtı engellerinin envanteri çıkartılarak bir veri merkezinde toplanacak. Roketsan firmasının standında en çok ilgi çeken ürün şüphesiz ATMACA Gemisavar Güdümlü Mermisinin maketi oldu. Standı gezenler en çok bu yeni sistem hakkında soru sordular. TR ARGE firmasının insansız sualtı araçları halen Türk Deniz Kuvvetlerinde kullanılmaktadır. Firma yeni geliştirdiği otonom sualtı araçlarını tanıttı. Bu yeni nesil HOSA’lar modüler yapıda tasarlanmışlar. Böylece hem kolay taşınabiliyorlar hem de gerektiğinde sahada hızlı ve kolay bir şekilde yeniden konfigüre edilebiliyorlar. Havelsan Firması da standında ADVENT Savaş Yönetim Sistemi (SYS) ürünü tanıttı. Her ne kadar ADVENT SYS TCG Kınalıada Korvetinin Savaş Yönetim Sistemi olarak tanındıysa da yazılımın içinde mayın karşı tedbirleri harekâtı için uygun modüller de bulunmaktadır.