Tarih: 06 Kasım, 2024 Güncelleme: 21 Kasım, 2024
MALAMAN Akıllı Dip Mayınları ilk olarak Tip 214TN REİS Sınıfı Denizaltılarımızda kullanılacak. Bunun temel nedeni ise REİS Sınıfı Denizaltılardaki ISUS-90/72 tabanlı Savaş Yönetim Sistemi (SYS) ve 533mm çapındaki torpido kovanlarının daha inşa aşamasında iken deniz mayınlarının taşınması ve dökümü için gerekli kabiliyetlere sahip olacak şekilde tasarlanmış olmasından kaynaklanmaktadır. REİS Sınıfı ilk denizaltı olan ve 24 Ağustos 2024 tarihinde resim törenle hizmete giren TCG Pirireis (S-330) Denizaltısı’ndaki kovanlardan birine SAT (Deniz Kabul Testleri) sürecinde deneme maksatlı olarak iki adet MALAMAN Akıllı Dip Mayını yüklenip çıkarılmış ve kovana sığıp sığmadığına bakılmıştı. İnceleme sonrasında her bir kovana 3 adet MALAMAN Akıllı Dip Mayını’nın sığabileceği sonucuna varılmış olup buna yönelik yeni bir yükleme ve çıkarma testinin yapılması planlanmıştır. REİS Sınıfı Denizaltılarda yer alan 8 adet kovandan dördü MALAMAN gibi deniz mayınlarını taşıyıp dökebilecek kabiliyette üretilmiştir. MALAMAN aynı zamanda DzKK envanterindeki TCG Bayraktar ve TCG Sancaktar LST Gemilerinden de dökülebilmekte. PREVEZE ve GÜR Sınıfı Denizaltılara da ilerleyen dönemde MALAMAN Dip Mayını taşıyabilme ve dökebilme kabiliyetinin kazandırılması bekleniyor.
Aralık 2018’de imzalanan sözleşme ile başlatılan ve GRP Keysli Milli Dip Mayınlarının geliştirilmesini kapsayan MALAMAN Projesi altında KoçSavunma, MKE ve TÜBİTAK SAGE işbirliği içinde geliştirilen MALAMAN Akıllı Dip Mayını ve Elektronik Modülü (mayının beyin kısmı olup aynı zamanda akustik istihbarat da yapabilmekte, yani döşendiği sularda yayınlanan akustik izleri istihbarat maksatlı analizler için toplayabilmekte) yaklaşık 1.5 yıl süren kalifikasyon sürecindeki planlı patlatma testlerinin başarıyla tamamlanmasının ardından 2024 Ağustos ayı itibarıyla kendisini kanıtlamış rafta hazır bir ürün haline gelmişti.
Projede KoçSavunma; MALAMAN’ın tasarımı, GRP kompozit dış gövdesinin tasarımı ve akıllı sensörleri içeren elektronik karar verici bloğunun (MALAMAN Elektronik Modülü ve Akıllı Mayın Ateşleme Mekanizması) üretiminden, MKE; harp başlığında yer alan duyarsız patlayıcının DUPAT tesislerindeki özel kazanlarda hazırlanması ve doldurulmasından (dolayısıyla üretimi tamamlanan MALAMAN’ların müşteriye teslimatı harp başlığı dolumu sonrası MKE tarafından yapılacaktır), TÜBİTAK SAGE ise hem PBXN-111 tipi duyarsız patlayıcının, hem de ara patlayıcının geliştirilmesinden sorumludur.
MALAMAN Projesi altında ilk patlatma testi 2022 Aralık ayında karada, 2024 yılı ilk yarısında icra edilen ikinci ve üçüncü patlatma testleri ise denizde gerçekleştirilmişti. Hatırlanacağı üzere MALAMAN Projesinin ilk aşaması KoçSavunma tarafından geliştirilen ve üretilen Akıllı Mayın Ateşleme Mekanizması’nın doğrulanması ile sonlanmış, Projenin ikinci aşamasında ise KoçSavunma yöneticiliğinde TÜBİTAK SAGE ve MKE ile birlikte kurulan Konsorsiyum tarafından kompozit gövde ve duyarsız mühimmat tasarımı tamamlanmıştı. Akabinde ise Aralık 2022 itibari ile Kritik Tasarım Aşaması tamamlanmış ve gerçek boyutlardaki ilk mayın üretilerek Konya Karapınar’da tam ölçekli ateşleme zinciri testi ile patlatılmıştı. MALAMAN Akıllı Dip Mayını’nın Şubat 2024’te icra edilen tam ölçekli ikinci patlatma testi denizde başarıyla gerçekleştirilmiş ve belli bir derinlikte patlatılan MALAMAN harp başlığının sualtındaki etkinliği gözlemlenmiştir. MALAMAN Akıllı Dip Mayını ile 2024 yılı ilk yarısı içinde yapılan tam ölçekli üçüncü patlatma testinde ise gerçek boyutlardaki MALMAN yine denizde belli bir derinlikte patlatılarak suüstündeki bir harp gemisine olan etkisi gözlemlenmiştir. Test kapsamında Deniz Kuvvetleri Komutanlığınca hizmet dışına ayrılmış bir gemi kullanılmış ve patlama sonrasında ağır hasar alan gemi batmıştır.
Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na Türkiye’nin deniz yetki ve ilgi alanlarındaki deniz kontrolü görevini çok daha yüksek bir etkinlikle icra edebilme kabiliyeti kazandıracak tamamen yerli ve milli tasarım, yüksek teknoloji ürünü MALAMAN Akıllı Dip Mayını, üzerinde bulunan KoçSavunma ürünü Elektronik Modül ve Akıllı Mayın Ateşleme Mekanizması ile hedef kategorilerindeki gemileri tespit edip sınıflandırdıktan sonra en uygun noktada harp başlığını infilak ettirerek omurgasını kırmak suretiyle hedef geminin batmasını sağlıyor. Üzerinde yer alan TÜBİTAK SAGE tasarımı duyarsız patlayıcının infilak etmesi sonucu suyun içinde önce bir ‘blast’ etkisi yaratılıyor ardından bu bir ‘bubble’a yani büyüyen bir hava topuna (patlamadan sonra oluşan çift katmanlı devasa hava kabarcığı, “buble effect” de deniyor) dönüşüyor. Devasa hava kabarcığı yüzeye çıktığında önce gemiyi tam ortasından havaya kaldırıyor, ardından bir boşluk oluşturuyor ve bunu taşıyamayan geminin omurgası ikiye bölünerek kırılıyor ve gemi batıyor.