Tarih: 18 Mayıs, 2022
Hatırlanacağı üzere T625 GÖKBEY Türk Hafif Genel Maksat Helikopteri (TLUH) Projesi’nin Geliştirme Fazı altında imal edilecek prototiplerde kullanılmak üzere 10 adet CTS800-4AT Turboşaft Motorunun tedarikine yönelik olarak 10 Aralık 2015 tarihinde TUSAŞ ile LHTEC Firması arasında bir sözleşme imzalanmıştı. Bugüne kadar toplamda 4 T625 GÖKBEY Prototipi imal edilmiş ve helikopterlerde LHTEC CTS800-4AT Motoru kullanılmıştır. 8 motor T625’in yer ve uçuş prototipleri üzerinde yer alırken 2 motor ise yedek olarak tutulmaktadır.
T625 GÖKBEY Prototipleri
· TC-HLP T625 P0 Prototipi: 6 Eylül 2018 tarihinde sabah 06:00’da ilk uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi.
· TC-HLI T625 P1 Prototipi: Aslında ilk uçuş prototipi olduğu için tüm sistemleri entegre edilmiş olan TC-HLI kuyruk numaralı 2’inci prototip (P1) 45dk süren ilk uçuşunu 30 Haziran 2019 tarihinde tamamlamıştır.
· TC-HLV T625 P2 Prototipi: 28 Haziran 2021 tarihinde 3’üncü prototip olan TC-HLV kuyruk numaralı helikopter Jandarma Genel Komutanlığı (JGnK) renkleriyle TUSAŞ üretim hattından çıkarak ilk uçuş testini başarıyla gerçekleştirmiştir.
· TC-HLH T625 P3 Prototipi. İlk uçuşunu Mayıs 2022 de yaptı. 4’üncü T625 GÖKBEY prototipi TC-HLH 7 Ocak 2022 tarihinde siyaha boyanmış halde TUSAŞ tesislerinde görüntülenmişti.
Seri Üretim Fazı altında imal edilecek T625 GÖKBEY Helikopterleri için yeterli sayıda CTS800-4AT Turboşaft Motoru tedarik edilmiş olup, ihtiyaç durumunda ileride ilave motor tedariki gündeme geldiğinde ihracat lisansı önceden alındığı için tedarik sürecinde herhangi bir sıkıntı yaşanması beklenmemektedir.
Seri Üretim Fazı altında ilk aşamada envanterinde yer alan 13 adet AB-205 Helikopterinin yerini almak üzere Jandarma Genel Komutanlığı (JGnK) için 20 adet T625 GÖKBEY Hafif Genel Maksat Helikopteri imal edilmekte. Akabinde HvKK ve KKK için 24’er adet üretim yapılması bekleniyor. EGM’nün de T625 GÖKBEY siparişi vermesi bekleniyor. İhracat pazarında ise Libya ilk potansiyel müşteri. İlk parti 3 helikopterin 2022 yılında teslim edilmesi bekleniyor. T625 GÖKBEY için teslimat tarihi daha önce 29 Ekim 2021 olarak planlanmış bu tarih daha sonra ‘2022 yılı ortası’ olarak güncellenmişti.
Diğer yandan, TEI tarafından milli imkanlarla geliştirilen TS1400 Turboşaft Motorunun Sertifikasyon Süreci devam etmekte. TEI ilk prototip motoru 5 Aralık 2020 tarihinde TUSAŞ’a teslim etmişti. TEI, T625 GÖKBEY ile TS1400 Turboşaft Motorları takılı olarak ilk insanlı uçuş iznini 2023 yılı bitmeden almayı ve 2024 yılı sonlarında Seri Üretime başlamayı hedefliyor. TEI’ye insanlı uçuş yapabilir yetkisi Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından verilecektir. Dolayısıyla T625 Seri Üretim modellerinde TS1400 Motorlarını en erken 2024 sonu veya 2025 başlarında görebileceğiz.
TUSAŞ Motor Sanayi A.Ş. Genel Müdürü Prof. Dr. Mahmut AKŞİT daha önce TEKNOFEST 2021 sırasında yaptığımız bir söyleşide ilk uçuşta GÖKBEY üzerinde bir yurtdışı kaynaklı motor, bir de TS1400 mü olacak yoksa her iki motor da TS1400 mü olur yönündeki sorumuza şu cevabı vermişti: "Ona artık TAI karar verecek ama her iki motor da TS1400 olabilir. Tek tek değiştirmek zor olur iki motorlu uçuş daha kolay olur çünkü motor üzerinde FADEC kontrol sistemi kutuları birbiriyle konuşuyor, yani motorlardan biri devre dışı kaldığında diğer motor sorun yaşanmaması için gücünü belli bir süre için artırıyor o açıdan iki farklı motorun olması sorun yaratabilir."