TRANSVARO İcra Kurulu Üyesi Güray Ali CANLI, Kamikaze Drone’lara karşı geliştirilen ve tamamen karbon fiber malzemeden imal edilmiş bir gövdeye sahip olan FEDAİ Mobil Havada İmha Platformu ile ilgili olarak şu bilgileri paylaştı, “FEDAİ, Drone Katili dediğimiz sistemin bir parçası. Dünyada ilk defa şunları yapıyor; radarla hedefe yöneliyor, video ile tracking yapıyor, hedefine yaklaşınca patlamayı da LIDAR ile yapıyor. Bu yok dünyada. İkinci şey kanat açılım hareketi. Bu bir uçak, motorunu kapattığınızda süzülür. Diğer modeller ise motor gücü ile havada kaldıklarından ve ‘free gliding” dediğimiz süzülme özelliğine sahip olmadıklarından motoru kapanınca hepsi düşer. Bu bize ne sağlıyor; çok önemli bir kontrol avantajı ve daha uzun süre havada kalma imkânı sağlıyor.”

TRANSVARO TRV-DROKA + FEDAİ Modüler İHA Tespit, Tanıma & Koruma Sistemi

TRV-DROKA + FEDAİ Modüler İHA Tespit, Tanıma & Koruma Sistemi; TRV/GSR 0802 3D Drone Tespit Radarı (tespit mesafesi 6km+), TRV/Guard 21 EOS Sistem (tespit mesafesi 2.3x2.3m bir hedef için 23.4km) ve TRV-LDR-100 LIDAR (tespit mesafesi 2m kanat açıklığına sahip bir drone/İHA için 1km), HRFD-U360 RF Algılayıcı (300MHz-6.000MHz çalışma frekans aralığı, tespit mesafesi 5km ve üzeri) ve Akustik İHA Tespit Sistemi ürünlerinden. İHA Önleme Sistemi ise; RF Karıştırıcı (Drone’lara özel 7 ayrı bantta çalışmakta), HPEM İHA Savunma Sistemi (Sürü İHA saldırısına karşı, etkili menzili 200m, otonom drone’lar ve drone sürüleri için son savunma hattı) ve FEDAİ Mobil Havada İmha Platformu çözümlerinden oluşuyor.

1.1m uzunluğunda, kanat açıklığı 2 m ve ağırlığı 7kg olan FEDAİ 101 saatte azami 140km sürate ve yerden (AGL/Above Ground Level) 1.200m irtifaya tırmanabilirken 1.4m uzunluğunda, kanat açıklığı 2.35m ve ağırlığı 8.5kg olan FEDAİ 102 153km/s sürate ve 5.000m irtifaya (daha güçlü motor ve farklı kanat ve kuyruk yapısı sayesinde) ulaşabiliyor. FEDAİ 101, 40km menzile sahipken bu değer FEDAİ 102’de 65km olarak gerçekleşmekte. Her iki Mobil Havada İmha Platformu da 35dk süreyle havada kalabilmekte. FEDAİ 101’de yer alan 1.7kg ağırlığında Semtex/HMX-2 harp başlığının (öne doğru konik bir şekilde patlamakta) parça tesiri 50m çapında bir alanda etkili olurken, FEDAİ 102’de kullanılan 2.4kg Semtex/HMX-2 harp başlığının (daha önce içerisinde 1kg termobarik etkili PBX patlayıcı ile yaklaşık 10.000 parçacık yer aldığı bilgisi paylaşılmıştı) tesir çapı 60m olarak verilmiştir. Her iki platform da paraşütle iniş özelliğine sahip olup tekli lançer veya çoklu (4x3, 6x4 ve 8x5 tasarımda) fırlatma rampasından atılabilmektedir.

TRV-DROKA + FEDAİ Modüler İHA Tespit, Tanıma & Koruma Sistemi’nin çalışma prensibi şu şeklide özetlenebilir: Yerdeki 3D radar ile drone/İHA tespit ediliyor, ardından EO Sistem tespit edilen unsurun tehdit olduğunu teyit ediyor ve hedef ile buluşma koordinatını belirliyor. Akabinde bu bilgi FEDAİ’nin otomatik pilotuna yerde yükleniyor. Ardından FEDAİ Mobil Havada İmha Platformu belirlenen buluşma koordinatına (FEDAİ’nin görüş hattında [FoV] kalacak nokta) doğru fırlatılıyor. Oto-pilot yardımıyla tahmini buluşma noktasına kadar uçuşunu otomatik gerçekleştiren FEDAİ, belli bir mesafeden burun kısmındaki arayıcı başlığını (gündüz/gece ve termal kameralar ve LIDAR mevcut) aktive ederek hedefi takibe başlıyor. FEDAİ hedefe 70m yaklaştığında LIDAR sistemini çalıştırarak harp başlığını nasıl patlatacağına (tek hedef ise ön tarafında, sürü İHA ise orta kısmında) kendisi karar veriyor. Gerektiğinde FEDAİ üzerindeki harp başlığı elle de yerden patlatılabiliyor. Bir hedefe iki ayrı FEDAİ’nin atıldığı durumlarda hedefin vurulması durumunda ikinci FEDAİ havada patlatılabiliyor (meskun mahal üzeri bir görev bölgesi ise) veya paraşütle yere indirilerek (meskun mahaller dışında) yeniden kullanıma hazırlanıyor. FEDAİ istenirse S/İHA’dan da atılabilecek kabiliyette. S/İHA üzeri kullanımda kanatlar açık olarak da taşınabileceği gibi yine kanat altına takılacak tüp içerisinde de taşınabilecek.

ITAR-Free yapıdaki FEDAİ İntihar İHA Sistemi’nde termal kameralar, LIDAR, 3D radar ve oto-pilot yerli ürün olup ticari ürün statüsündeki batarya ve elektrikli motor ise farklı kaynaklardan temin edilebilmekte. Prototip sistemde dışardan temin edilen görüntü işleme kartı ile harp başlığının yerlileştirme çalışmaları ise devam ediyor.

FEDAİ İntihar İHA Sistemi ve HAVELSAN Entegre İHA Tespit & Savunma Sistemi (HVL-EİTSS)

Daha önce 5-6 Ekim 2021 tarihlerinde Hacettepe Beytepe Kongre Merkezi’nde düzenlenen 3’üncü Uluslararası Askeri Radar ve Sınır Güvenliği Zirvesi kapsamında HAVELSAN İş Geliştirme Müdürü Nezih ŞİŞMAN yaptığı sunumda çözüm ortakları TRANSVARO ile iş birliği içinde geliştirilen HAVELSAN Entegre İHA Tespit & Savunma Sistemi (HVL-EİTSS) çözümünün bir parçası olan FEDAİ İntihar İHA Sistemi üzerine çarpıcı bilgiler paylaşmıştı.

3’üncü Uluslararası Askeri Radar ve Sınır Güvenliği Zirvesi kapsamında yaptığı sunumda HAVELSAN İş Geliştirme Müdürü Nezih ŞİŞMAN, FEDAİ İntihar İHA Sistemini, “Kanat katlama mekanizmasıyla donatılmış, tüpten fırlatmalı, görüntü tanımalı arayıcı başlığı ile yüksek oranda hedeflenmiş saldırı kabiliyeti sağlayan kamikaze İHA/Drone saldırılarını durdurmak amacıyla geliştirilen bir koruma sistemi,” olarak tanımlamıştı. ŞİŞMAN’ın verdiği bilgilere göre değiştirilebilir arayıcı (seeker) başlıklara ve düşük akustik ize (elektrikli motoru sayesinde) sahip FEDAİ, modüler, çoklu fırlatma sistemi ile göreve gönderilebilecek. Aralık 2021’de operasyonel olması planlanan (Bu tarih daha sonra Mayıs 2022 olarak güncellenmiştir) FEDAİ İntihar İHA’lar HAVELSAN ürünü taşınabilir Komuta Kontrol Sistemi ile tek tek veya sürü (sistem fırlatma sonrası uçuşunu otonom olarak icra ettiğinden aynı anda 32 FEDAİ’nin kontrol edilebileceği belirtiliyor) halinde kontrol edilebilecektir. İki adet 21,5 inç renkli akrana sahip Komuta Kontrol Sistemi ile Silah, Robotik Kol, EO/IR Kamera, Radar ve LIDAR gibi faydalı yüklerin kontrol ve yönetimi sağlanabilecektir.

TRANSVARO TV/LHI-01 Lazer Hedef İşaretleyici

TRANSVARO Türkiye’de geliştirilen, ITAR Free özellikli TV/LHI-01 Lazer Hedef İşaretleyici (Laser Target Designator/LTD) ürününi ise  ilk kez SAHA EXPO 2021 Fuarı’nda sergilemişti..

Sistem,TV/LHI-01, lazer güdümlü bir mühimmatı hedef üzerine tevcih etmek için hedefin lazer ile aydınlatılmasına yarayan, lazer hedef işaretleyici tipinde  bir lazer sistemi. TV/LHI-01 Lazer Hedef İşaretleyici, 2kg’dan az ağırlığı (aksesuarlar hariç 1.3kg) ve 16cm uzunluğu ile oldukça etkileyici bir performansa sahip. TRANSVARO, bilinen en küçük tam enerjili lazer hedef işaretleyici olduğunu vurguladığı ürünün ufak boyut ve ağırlığına rağmen, tam boy bir lazer hedef işaretleyici için gerekli olan 80mJ atım enerjisine ulaşabildiği, hatta daha da üzerine çıkabildiğini belirtiliyor.. Menzil değeri ürün broşüründe 300μRad olarak verilen TV/LHI-01 bu enerji seviyesine rağmen hava soğutmalı olması münasebetiyle ayrıca dikkat çekiyor.

MOPA tipinde (Lazerin kalp atışı sayılabilecek cılız bir kırpışan ışının çekirdekte elde edilip, bunun kararlı hale getirildikten sonra, diyot dizileri vasıtası ile pompalanan amplifier kademeleri ile gücün arttırılması metodu) bir tasarıma sahip lazerde ısınma sorununu aşabilmek için 1000 derecede dahi sağlıklı çalışabilen) pompa diyot çipleri kullanılmış. Bu tip lazerlerin, mühimmat hedefine ulaşana kadar aydınlatma yapabilmesi için uzun süreler yüksek enerjili atımları ile, sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi gerekiyor. Ancak, amplifier ünitelerinde kullanılan yüksek güçlü diyot çipleri, çalışmaları sırasında ısınmakta, ısındıkça da kararlı özelliklerini kaybetmekte ya da bozulmakta. Bu sebeplerle, bu tip lazerlerde bir soğutma sistemi ya da bir çalışma zaman kısıtlaması olmakta. TRANSVARO, bu sorunu yüksek sıcaklıkta çalışan diyot çipleri ile aşabildiğini belirtilirken, TV/LHI-01 Lazer Hedef İşaretleyici üzerinde deTRANSVARO’ya ait birkaç patent olduğu belirtiliyor.

TRANSVARO TRVG 18 Falcon Tracer Yüksek Performanslı EO Gözetleme Sistemi,

SAHA EXPO fuarında, TRANSVARO standında ayrıca şirketin “Falcon Tracer” adını verdiği elektro-optik (EO) gözetleme ve takip sistemleri ailesinin 180mm çaplı TRVG 18 ve 280mm çaplı TRVG 28 adlı iki üyesi sergilenmişti. 90W’lık nominal güç tüketimi ve 4kg’ın altındaki ağırlığına rağmen düşük ışıkta kullanılabilen bir gündüz kamerası ve soğutmalı, 640x512 piksel çözünürlükte yarı iletken bir MWIR detektöre sahip olan TRVG 18 Falcon Tracer Yüksek Performanslı EO Gözetleme Sistemi, mini İHA ve taktik İHA sistemlerine takılabilecek, yüksek performanslı bir EO gözetleme sistemi. Sistemde lazer mesafe ölçücü ve lazer hedef noktalayıcı/aydınlatıcı cihazlar yer alırken, lazer hedef işaretleyici opsiyonu ise bulunmuyor.

Yine 20kg’ın altındaki ağırlığı ve 300W nominal güç tüketimi ile soğutmalı ve bu kez 1.260x1.024 piksel HD çözünürlükte yarı iletken bir MWIR kızılötesi detektöre sahip TRVG 28 Falcon Tracer Yüksek Performanslı EO Gözetleme ve Takip Sistemi’nde lazer işaretleme, lazer mesafe ölçme, lazer noktalama ve lazer hedef işaretleme fonksiyonları ve opsiyonları yer alıyor. TRVG 28, Güney Afrikalı Tower35 Firmasının SPA280 Serisi FLIR Sistemi’ne olan benzerliği ile de dikkat çekiyor.

Fuar sırasında, TRANSVARO Firmasının Ankara’da bir kızılötesi detektör yatırımı yaptığı bilgisini edindik. Bu kapsamda ODTÜ öğretim görevlilerinden Prof. Dr. Tayfun AKIN ve Prof. Dr. Cengiz BEŞİKÇİ ve Eskişehir Üniversitesi öğretim görevlilerinden Prof. Dr. Yüksel ERGÜN TRANSVARO ile bu konuda çalıştığı ve Kasım 2021 itibarıyla sonuca oldukça yaklaşıldığı bilgisi paylaşılmıştır.

Prof. Dr. Cengiz BEŞİKÇİ, ASELSAN tarafından da geliştirilmekte olan VGA çözünürlükteki yarı iletken soğutmalı detektörün temeli olan MCT malzemenin yerine gündeme gelen QWIP kızılötesi ve hatta çift bantta görebilen kızılötesi detektörler konusunda uzun yıllardır çalışmaktadır. Laboratuvarında deneysel çift bant detektörler üretip gösterimini yıllar önce yapmıştı. Yeni nesil, yüksek performanslı Tip-2 olarak da bilinen Superlattice (T2-SLS) QWIP detektör malzemeleri konusunda çalışılıyor olması muhtemeldir. Bu çalışmalar sonucunda, TRANSVARO’nun şu anda yurt dışından temin ettiği kızılötesi detektörler yerine bu yeni nesil detektörleri kullanması beklenmektedir.